diff options
| author | Adam Bard <github@adambard.com> | 2013-08-19 08:18:44 -0700 | 
|---|---|---|
| committer | Adam Bard <github@adambard.com> | 2013-08-19 08:18:44 -0700 | 
| commit | 6b1e796c9efe23bd917b74e46538738ca83518f8 (patch) | |
| tree | 4d0e98f93978eaaf1ce918d153ea2c385515514f | |
| parent | 9c2e4b17ed23cc9ee9842e786d429266298aa506 (diff) | |
| parent | f6b7d0b2c02de143df5992fa10e5284bf72132d3 (diff) | |
Merge pull request #259 from hkulekci/master
turkish translation for c language
| -rw-r--r-- | tr-tr/c-tr.html.markdown | 484 | 
1 files changed, 484 insertions, 0 deletions
| diff --git a/tr-tr/c-tr.html.markdown b/tr-tr/c-tr.html.markdown new file mode 100644 index 00000000..50bca246 --- /dev/null +++ b/tr-tr/c-tr.html.markdown @@ -0,0 +1,484 @@ +--- +name: c +category: language +language: c +filename: learnc-tr.c +contributors: +    - ["Adam Bard", "http://adambard.com/"] +translators: +    - ["Haydar KULEKCI", "http://scanf.info/"] +lang: tr-tr + +--- +/* +C halen modern yüksek performans bilgisayarların dili. + +C bir çok programcının kullandığı en düşük seviye dillerdendir, ama +salt hız ile daha fazlasını karşılar. C'nin bellek yönetiminden iyi +anlarsanız sizi isteğiniz yere götürecektir. + +```c +// Tek satır yorum // karakterleri ile başlar + +/* +Çoklu satırlı yorumlar bu şekilde görünür. +*/ + +// C Standart kütüphanelerini uygulamanıza #include<ornek.h> ile  +// dahil edebilirsiniz. +#include <stdlib.h> +#include <stdio.h> +#include <string.h> + +// Kendi başlık(header) dosyalarınız dahil etmek için "çift tırnak"  +// kullanmalısınız. +#include "my_header.h" + +// Fonksiyonlarınızı bir .h dosyasında ya da c dosyanızın üst tarafta  +// tanımlayın. + +void function_1(); +void function_2(); + +// Programınızın giriş noktası main isimli bir fonksiyondur ve  +// integer değer döner +int main() { + +    // çıktıları yazdırmak için printf kullanılır, "print formatted" +    // %d bir sayı tipidir, \n yeni satır karakteridir +    printf("%d\n", 0); // => 0 karakteri yazdırılır. +    // Tüm ifadeler noktalı virgül ile bitmelidir. + +    /////////////////////////////////////// +    // Tipler +    /////////////////////////////////////// + +    // Değişkenleri kullanmadan önce tanımlamalısınız. Bir değişken tanımlarken +    // tipini belirtmelisiniz; bu tip onun byte olarak boyutunu belirler. + +    // int değişken tipi 4 byte boyutundadır. +    int x_int = 0; + +    // short değişken tipi genellikle 2 byte boyutundadır. +    short x_short = 0; + +    // char tipi 1 byte boyutunu garanti eder.  +    char x_char = 0; +    char y_char = 'y'; // Karakterler '' işaretleri arasına yazılır. + +    // long tipi 4-8 byte olur; long long tipi en azından 64 bit garantiler. +    long x_long = 0; +    long long x_long_long = 0;  + +    // float tipi 32-bit kayan noktalı sayı boyutundadır. +    float x_float = 0.0; + +    // double değişken tipi 64-bit kayan noktalı yazı tipindedir.  +    double x_double = 0.0; + +    // Integral türleri işaretsiz olabilir. Bunun anlamı, onlar eksi değer  +    // olamaz demektir, ama aynı boyuttaki işaretsiz bir sayının maksimum  +    // değeri işaretli bir sayının maksimum değeriden büyük olur. +    unsigned char ux_char; +    unsigned short ux_short; +    unsigned int ux_int; +    unsigned long long ux_long_long; + +    // Diğer taraftan char, ki her zaman bir byte boyutundadır, bu tipler  +    // makinenize göre boyut değiştirir. sizeof(T) size bir değişkenin byte  +    // cinsinden boyutunu verir öyle ki bu tipin boyutunu taşınabilir bir  +    // şekilde ifade edilebilir +    // Örneğin, +    printf("%lu\n", sizeof(int)); // => 4 (bir çok makinede 4-byte words) + +    // If the argument of the `sizeof` operator an expression, then its argument +    // is not evaluated (except VLAs (see below)). +    // The value it yields in this case is a compile-time constant. +    int a = 1; +    size_t size = sizeof(a++); // a++ is not evaluated +    printf("sizeof(a++) = %zu where a = %d\n", size, a); +    // prints "sizeof(a++) = 4 where a = 1" (on a 32-bit architecture) + +    // Diziler somut bir boyut ile oluşturulmalıdır. +    char my_char_array[20]; // Bu dizi 1 * 20 = 20 byte alan kaplar +    int my_int_array[20]; // Bu dizi 4 * 20 = 80 byte alan kaplar +                          // (4-byte bir word varsayılır) + +    // Şu şekilde bir diziyi 0 ile oluşturabilirsiniz: +    char my_array[20] = {0}; + +    // Dizinin elemanlarını indexlemek diğer diller gibidir, veya  +    // diğer diller C gibi. +    my_array[0]; // => 0 + +    // Diziler değişebilirdir (mutable); O sadece memory! +    my_array[1] = 2; +    printf("%d\n", my_array[1]); // => 2 + +    // In C99 (and as an optional feature in C11), variable-length arrays (VLAs) +    // can be declared as well. The size of such an array need not be a compile +    // time constant: +    printf("Enter the array size: "); // ask the user for an array size +    char buf[0x100]; +    fgets(buf, sizeof buf, stdin); + +    // strtoul parses a string to an unsigned integer +    size_t size = strtoul(buf, NULL, 10); +    int var_length_array[size]; // declare the VLA +    printf("sizeof array = %zu\n", sizeof var_length_array); + +    // A possible outcome of this program may be: +    // > Enter the array size: 10 +    // > sizeof array = 40 + +    // String'ler bir NUL (0x00) byte ile sonlandırılmış karakter dizileridir, +    // bu string içerisinde özel bir karakter olan '\0' ile gösterilir. +    // (Biz Nul byte'i string karakterleri arasında bulundurmamıza gerek  +    // yoktur; derleyici onu bizim için dizinin sonuna ekler.) +    char a_string[20] = "This is a string"; +    printf("%s\n", a_string); // %s bir string formatıdır. + +    /* +    a_string 16 karakter uzunluğundadır.  +    17. karakter NUL karakteridir. +    18., 19. ve 20. karakterler tanımsızdır.(undefined) +    */ + +    printf("%d\n", a_string[16]); // => 0 +    // i.e., byte #17 is 0 (as are 18, 19, and 20) + +    // If we have characters between single quotes, that's a character literal. +    // It's of type `int`, and *not* `char` (for historical reasons). +    int cha = 'a'; // fine +    char chb = 'a'; // fine too (implicit conversion from int to char) + +    /////////////////////////////////////// +    // Operatörler +    /////////////////////////////////////// + +    int i1 = 1, i2 = 2; // Çoklu tanımlama için kısayol. +    float f1 = 1.0, f2 = 2.0; + +    // Aritmatik basittir. +    i1 + i2; // => 3 +    i2 - i1; // => 1 +    i2 * i1; // => 2 +    i1 / i2; // => 0 (0.5'dir ama 0 a yuvarlanmıştır.) + +    f1 / f2; // => 0.5, artı veya eksi epsilon + +    // Modüler aritmetikte vardır. +    11 % 3; // => 2 + +    // Karşılaştırma operatörleri muhtemelen tanıdıktır, ama +    // C'de boolean tipi yoktur. Bunun yerine sayı(int) kullanırız. +    // 0 false yerine ve diğer herşey true yerine geçmektedir.  +    // (Karşılaştırma operatörleri her zaman 0 veya 1 dönmektedir.) +    3 == 2; // => 0 (false) +    3 != 2; // => 1 (true) +    3 > 2; // => 1 +    3 < 2; // => 0 +    2 <= 2; // => 1 +    2 >= 2; // => 1 + +    // Sayılar üzerinde mantık işlemleri +    !3; // => 0 (Logical not) +    !0; // => 1 +    1 && 1; // => 1 (Logical and) +    0 && 1; // => 0 +    0 || 1; // => 1 (Logical or) +    0 || 0; // => 0 + +    // Bit boyutunda işlem yapmak için operatörler +    ~0x0F; // => 0xF0 (bitwise negation) +    0x0F & 0xF0; // => 0x00 (bitwise AND) +    0x0F | 0xF0; // => 0xFF (bitwise OR) +    0x04 ^ 0x0F; // => 0x0B (bitwise XOR) +    0x01 << 1; // => 0x02 (bitwise left shift (by 1)) +    0x02 >> 1; // => 0x01 (bitwise right shift (by 1)) + +    // Be careful when shifting signed integers - the following are undefined: +    // - shifting into the sign bit of a signed integer (int a = 1 << 32) +    // - left-shifting a negative number (int a = -1 << 2) +    // - shifting by an offset which is >= the width of the type of the LHS: +    //   int a = 1 << 32; // UB if int is 32 bits wide + +    /////////////////////////////////////// +    // Kontrol Yapıları +    /////////////////////////////////////// + +    if (0) { +      printf("I am never run\n"); +    } else if (0) { +      printf("I am also never run\n"); +    } else { +      printf("I print\n"); +    } + +    // While Döngüsü +    int ii = 0; +    while (ii < 10) { +        printf("%d, ", ii++); // ii++, ii değişkenini değerini kullandıktan sonra artırır. +    } // => prints "0, 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9, " + +    printf("\n"); + +    int kk = 0; +    do { +        printf("%d, ", kk); +    } while (++kk < 10); // ++kk, kk değişkeninin değerini kullanmadan önce artırır. +    // => prints "0, 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9, " + +    printf("\n"); + +    // For Döngüsü +    int jj; +    for (jj=0; jj < 10; jj++) { +        printf("%d, ", jj); +    } // => prints "0, 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9, " + +    printf("\n"); + +    /////////////////////////////////////// +    // Tip Dönüşümleri +    /////////////////////////////////////// + +    // C'de her değer bir tipe sahiptir, ama siz bir değeri bir başka tipe  +    // dönüştürebilirsiniz. + +    int x_hex = 0x01; // Hex literatüründe değer atayabilirsiniz. + +    // Türler arasındaki dönüşümde kendi değerini korumak için çalışacaktır. +    printf("%d\n", x_hex); // => Prints 1 +    printf("%d\n", (short) x_hex); // => Prints 1 +    printf("%d\n", (char) x_hex); // => Prints 1 + +    // Tip hiçbir hata vermeden taşacaktır(overflow). +    printf("%d\n", (unsigned char) 257); // => 1 (Max char = 255 eğer karakter 8 bit uzunluğunda ise) + +    // `char`, `signed char` ve `unsigned char` karakter tiplerinin maksimum uzunluğunu  +    // belirlemek için <limits.h> kütüphanesindeki CHAR_MAX, SCHAR_MAX ve UCHAR_MAX  +    // macrolarını kullanınız. + +    // Integral tipi kayan noktalı yazı tipine dönüştürülecektir ve tam tersi.  +    printf("%f\n", (float)100); // %f formats a float +    printf("%lf\n", (double)100); // %lf formats a double +    printf("%d\n", (char)100.0); + +    /////////////////////////////////////// +    // İşaretçiler (Pointers) +    /////////////////////////////////////// + +    // Bir işaretci bellek adresini barındıran bir değişkendir. Tanımlaması ile işaret  +    // edeceği verinin tipi de belirtilecektir. Değişkenlerininzi bellek adreslerini  +    // getirerek bellek ile ilgili karışıklığı ortadan kaldırabilirsiniz.  + +    int x = 0; +    printf("%p\n", &x); // & işareti bir değişkenin bellek adresini getirmek için kullanılır.  +    // (%p işaretçilerin formatıdır) +    // => Bazı bellek adresleri yazdırılacaktır. + + +    // İşaretçiler tanımlanırken * ile başlar +    int *px, not_a_pointer; // px sayı tipinde bir işaretçidir.  +    px = &x; // X değişkeninin bellek adresi px değişkeninde tutulmaktadır. +    printf("%p\n", px); // => x değişkeninin bellek adresi yazdırılacaktır.  +    printf("%d, %d\n", (int)sizeof(px), (int)sizeof(not_a_pointer)); +    // => 64-bit sistemde "8, 4" yazdırılacaktır. + +    // İşaretçinin adres olarak gösterdiği yerdeki değeri almak için  +    // değişkenin önüne * işareti ekleyiniz. +    printf("%d\n", *px); // => 0 bastıracaktır, x in değeridir,  +                         // çünkü px değişkeni x in adresini göstermektedir. + +    // Ayrıca siz işaretçinin gösterdiği yerin değerini  +    // değiştirebilirsiniz. Burada referansı parantez içerisinde göstereceğiz  +    // çünkü ++ işleminin önceliği * işleminden yüksektir. +    (*px)++; // px'in işaret ettiği değeri 1 artır.  +    printf("%d\n", *px); // => 1 yazdırılır. +    printf("%d\n", x); // => 1 yazdırılır. + +    int x_array[20]; // Diziler(arrays) bellekten yan yana bellek bloklarını  +                     // tahsis etmek için iyi bir yöntemdir. +    int xx; +    for (xx=0; xx<20; xx++) { +        x_array[xx] = 20 - xx; +    } // x_array dizisi 20, 19, 18,... 2, 1 değerleri ile oluşturuluyor. + +    // Bir sayı tipinde işaretçi tanımlanıyor ve x_array'i işaret ediyor. +    int* x_ptr = x_array; +    // x_ptr artık dizinin ilk elemanını işaret etmektedir (the integer 20). +    // Bu çalışacaktır çünkü diziler(arrays) aslında sadece onların ilk  +    // elemanlarını gösteren birer işaretçidir. +    // For example, when an array is passed to a function or is assigned to a pointer, +    // it decays into (implicitly converted to) a pointer. +    // Exceptions: when the array is the argument of the `&` (address-od) operator: +    int arr[10]; +    int (*ptr_to_arr)[10] = &arr; // &arr is NOT of type `int *`! +                                  // It's of type "pointer to array" (of ten `int`s). +    // or when the array is a string literal used for initializing a char array: +    char arr[] = "foobarbazquirk"; +    // or when it's the argument of the `sizeof` or `alignof` operator: +    int arr[10]; +    int *ptr = arr; // equivalent with int *ptr = &arr[0]; +    printf("%zu %zu\n", sizeof arr, sizeof ptr); // probably prints "40, 4" or "40, 8" + +    // Diziler ilk elemanlarını gösteren birer işaretçidirler. +    printf("%d\n", *(x_ptr)); // => 20 yazılacaktır. +    printf("%d\n", x_array[0]); // => 20 yazılacaktır. + +    // İşaretçiler kendi tiplerinde artırılır ve azaltılır.  +    printf("%d\n", *(x_ptr + 1)); // => 19 yazılacaktır. +    printf("%d\n", x_array[1]); // => 19 yazılacaktır. + +    // Ayrıca dinamik olarak bir bellek bloğunu standart kütüphanede bulunan  +    // malloc fonksiyonu ile uygulamanız için ayırabilirsiniz. Bu fonksiyon  +    // byte türünden ayırmak istediğiniz bloğun boyutunu parametre olarak alır.  +    int* my_ptr = (int*) malloc(sizeof(int) * 20); +    for (xx=0; xx<20; xx++) { +        *(my_ptr + xx) = 20 - xx; // my_ptr[xx] = 20-xx 'de aynı zamanda çalışabilir +    } // Bellekte 20, 19, 18, 17... 2, 1 (as ints) şeklinde oluşturulmuş olacaktır. + +    // Eğer ayrımadığınız bir bellek adresini çağırırsanız +    // öngörülmeyen bir değer dönecektir.  +    printf("%d\n", *(my_ptr + 21)); // => kim-bilir-ne-yazacak? + +    // Malloc fonksiyonu ile ayrıdığınız bellek kısmı ile işiniz bittiğinde  +    // onu free fonksiyonu ile boşaltmalısınız, aksi durumda uygulamanız  +    // kapatılana kadar belleğin o kısmını kimse kullanamaz.  +    free(my_ptr); + +    // Metin Dizileri(String) birer karakter dizisidir(char array), ama +    // genelde karakter işaretçisi olarak kullanılır. +    char* my_str = "This is my very own string"; + +    printf("%c\n", *my_str); // => 'T' + +    function_1(); +} // main fonksiyon sonu + +/////////////////////////////////////// +// Fonksiyonlar +/////////////////////////////////////// + +// Fonksiyon tanımlama sözdizimi: +// <return type> <fonksiyon adi>(<args>) + +int add_two_ints(int x1, int x2){ +    return x1 + x2; // bir değer geri döndürmek için return kullanılır. +} + +/* +Fonksiyonlar pass-by-value'dür, ama isterseniz işaretçi referanslarını  +kullanarak fonksiyona gönderilen parametrenin değerini değiştirebilirsiniz.  + +Example: Bir metni tersine çevirme +*/ + +// Bir void konksiyonu hiç bir değer dönmez +void str_reverse(char* str_in){ +    char tmp; +    int ii=0, len = strlen(str_in); // Strlen C'nin standart kütüphanesinin bir fonksiyonu +    for(ii=0; ii<len/2; ii++){ +        tmp = str_in[ii]; +        str_in[ii] = str_in[len - ii - 1]; // sondan ii'inci elemanı +        str_in[len - ii - 1] = tmp; +    } +} + +/* +char c[] = "This is a test."; +str_reverse(c); +printf("%s\n", c); // => ".tset a si sihT" +*/ + +/////////////////////////////////////// +// Kullanıcı Tanımlı Tipler ve Yapılar +/////////////////////////////////////// + +// Typedef'ler bir tip takma adı oluşturur. +typedef int my_type; +my_type my_type_var = 0; + +// Struct'lar bir veri koleksiyonudur.  +struct rectangle { +    int width; +    int height; +}; + +// It's not generally true that +// sizeof(struct rectangle) == sizeof(int) + sizeof(int) +// due to potential padding between the structure members (this is for alignment +// reasons). [1] + +void function_1(){ + +    struct rectangle my_rec; + +    // "." ile yapı üyelerine ulaşılabilir. +    my_rec.width = 10; +    my_rec.height = 20; + +    // Bir yapının adresini işaretçiye atayabilirsiniz. +    struct rectangle* my_rec_ptr = &my_rec; + +    // İşaretçi üzerinden bir yapıya ulaşabilirsiniz.  +    (*my_rec_ptr).width = 30; + +    // ya da -> işareti ile yapının elemanlarına ulaşabilirsiniz.  +    my_rec_ptr->height = 10; // (*my_rec_ptr).height = 10; ile aynıdır. +} + +// Kolaylık sağlamak için bir yapıya typedef tanımlayabilirsiniz.  +typedef struct rectangle rect; + +int area(rect r){ +    return r.width * r.height; +} + +/////////////////////////////////////// +// Fonksiyon İşaretçiler +/////////////////////////////////////// + +/* +Çalışma zamanında, fonksiyonların bilinen bir bellek adresleri vardır. Fonksiyon +işaretçileri fonksiyonları direk olarak çağırmayı sağlayan veya geri bildirim(callback) +için parametre gönderirken kullanılan başka birer işaretçidirler. Ama, syntax tanımı  +başlangıçta biraz karışık gelebilir.  + +Örnek: bir işaretçiden str_reverse kullanımı +*/ +void str_reverse_through_pointer(char * str_in) { +    // f adında bir fonksiyon işaretçisi tanımlanır. +    void (*f)(char *); // Signature should exactly match the target function. +    f = &str_reverse; // Assign the address for the actual function (determined at runtime) +    (*f)(str_in); // Just calling the function through the pointer +    // f(str_in); // That's an alternative but equally valid syntax for calling it. +} + +/* +As long as function signatures match, you can assign any function to the same pointer. +Function pointers are usually typedef'd for simplicity and readability, as follows: +*/ + +typedef void (*my_fnp_type)(char *); + +// Gerçek bir işaretçi tanımlandığı zaman ki kullanımı: +// ... +// my_fnp_type f;  + +``` + +## Daha Fazla Okuma Listesi + +[K&R, aka "The C Programming Language"](https://en.wikipedia.org/wiki/The_C_Programming_Language)'in bir kopyasını bulundurmak mükemmel olabilir + +Diğer bir iyi kaynak ise [Learn C the hard way](http://c.learncodethehardway.org/book/) + +It's very important to use proper spacing, indentation and to be consistent with your coding style in general. +Readable code is better than clever code and fast code. For a good, sane coding style to adopt, see the +[Linux kernel coding stlye](https://www.kernel.org/doc/Documentation/CodingStyle). + +Diğer taraftan google sizin için bir arkadaş olabilir. + +[1] http://stackoverflow.com/questions/119123/why-isnt-sizeof-for-a-struct-equal-to-the-sum-of-sizeof-of-each-member
\ No newline at end of file | 
