diff options
| -rw-r--r-- | tr-tr/edn-tr.html.markdown | 157 |
1 files changed, 157 insertions, 0 deletions
diff --git a/tr-tr/edn-tr.html.markdown b/tr-tr/edn-tr.html.markdown new file mode 100644 index 00000000..9a2ac1ff --- /dev/null +++ b/tr-tr/edn-tr.html.markdown @@ -0,0 +1,157 @@ +--- +language: edn +filename: learnedn-tr.edn +lang: tr-tr +contributors: + - ["Seçkin KÜKRER", "https://github.com/LeaveNhA"] +--- + +# Y = 20 Dakika. + +### Genişletilebilir Veri Notasyonu (EDN, Extensible Data Notation). + +### Okunuşu: (Türkçe: ey-di-en), (English: eed-n) + +### Kodlama Türü: UTF-8 + +EDN Clojure sözdiziminin bir alt kümesidir. Bu alt küme, amacı gereği kod barındırmaz. Ve kendisi bir tip sistemi değildir. Bir şeması da yoktur. En basit tabirle; Genişletilebilir Veri Notasyonu kabul edilebilir elemanların bir kümesidir. + +EDN elementleri, akışları ve dosyaları UTF-8 kullanılarak kodlanmalıdır. Üstelik, dökümanı çevreleyen işaretçiler de olmadığı için akış, dağıtık programlama mesaj arayüzü ve diğer dinamik sistemler için idealdir. + + +```clojure +; Yorumlar, yorumlarımız, noktalı virgül ile başlıyor. +;; Genellikle ikili olarak kullanılıyorlar. + +;; |--------------------------------| +; |--------- Genel Yapısı ---------| +;; |--------------------------------| + +;; Boşluklar --whitespaces--, elementler için en yaygın ayıraçtır. +"Mustafa" "Kemal" "ATATÜRK" +;; Fakat okunuşu arttırdığı gerekçesiyle "," (virgüller --commas--) EDN yorumlayıcısı tarafından görmezden gelinir ve boşluk olarak nitelendirilir. +"Mustafa","Kemal","PAŞA" +;; Üstelik bu yenilikçi sözdizimsel kurala rağmen, {}, [] () gibi koleksiyon karakterlerini ayırmak için boşluğa ya da boşluğa çözümlenen virgüle ihtiyacınız yoktur. +[["MUSTAFA"] ["KEMAL"] [[{"ATA" "ATATÜRK"}]]] +;; Üst düzey vektör elemanlarını birbirinden ayıran boşlukları da kaldırabilirsiniz. +;; Fakat bu size, okunması zor bir vektör dışında hiç bir şey vermeyecektir. + +;; |--------------------------------| +; |-------- Atomik Yapılar --------| +;; |--------------------------------| + +; Mantıksal Değerler +;; Mantıksal Doğru, çoğu teknolojide aynı gösterimi var. +true +;; Mantıksal Yanlış. +false + +; Karakter Katarları +;; Karakter katarları, --SADECE-- çift tırnak ile belirtilebilir. +"İzmirin dağlarında çiçekler açar!" +;; C, C++, Java v.b. gibi dillerin desteklediği kaçış sekanslarını da destekler. +"Altın güneş orda sırmalar saçar.\nBozulmuş düşmanlar yel gibi kaçar." +;; Kaçış sekansları için bknz: $!$ + +; Karakter Sabitleri +;; Karakter sabitleri önlerinde bir ters eğik çizgi ile temsil edilirler. +\T \Ü \R \K +;; Üstelik, belirli kaçıl sekanslarının da karşılığı Karakter Sabiti olarak var. +\newline \return + +; Anahtar Kelimeler +;; Anahtar Kelimeler, önlerinde bir ":" iki nokta --colon-- +:yımırta +:kaşar +:bıngıl + +; Semboller +;; Semboller tanımlayıcıları temsil etmek için kullanılır. +;; "/" karakteri, Sembol Sabitlerinde isim-uzayı ayıracı olarak kullanılıyor. +izmir/kızları +;; "mutfak" isim uzayındaki "ekmek-bıçağı" isimli sembole çözümlenir. + +banyo/fayans +parke +laminat + +; Sayısal Değerler +;; Tam Sayı sabiti. +1991 +;; Kayan Noktalı Sabiti. +19.67 + +; Listeler +;; Listeler, yukarıdaki temel tiplerin ardışıklanmasıdır. +(bomba :bomba nokta \c \o \m) + +; Vektörler +;; Vektörler bir bakıma Listelere benzeseler de, bir çok açıdan farklıdırlar. +;; Mesela Listenin aksine Vektörler, Rastgele Erişime imkan verir. +[[] "şimdi" "asker"] + +; Eşlemeler +;; Sıfır veya daha fazla Anahtar-Değer çifti kabul eder. +;; Not: Clojure Veri Yapıları Soyutlaması ile Eşlemeler de, teknik olarak ardışık olarak işlenebilir. +{:canı :neler-ister? + :uykuda "mevlam"} +;; Bu ve diğer tüm Veri Yapıları Homojendir, birbirilerini barındırabilir, kapsayabilir, içerebilirler. +;; Ayrıca okunurluk gibi farklı sebeplerle virgül kullanımında özgürsünüz. +{{:id_ "129u391824981237981237" :kim "BEN"}, göster!} + +; Kümeler +;; Kümeler eşsiz eleman barındıran bir yapıdır. +;; Matematikteki karşılığını veriyor dersek yanlış olmaz. +#{:sen 3 milyar 750 milyon} + +;; |--------------------------------| +; |------ Etiketli Elemanlar ------| +;; |--------------------------------| + +;; EDN (Genişletilebilir Veri Notasyonu), # sembolü ile genişletilebilir. + +#benimuygulamam/bağlantı {:içerik "Y dakikada EDN Öğren" :url "https://learnxinyminutes.com/docs/tr-tr/edn-tr" :tıhlama-aksiyonu yırrttılll!} + +;; Ve bu yapıyı yorumlayacak bir de yapı gerekiyor. +(defn ->bağlantı [props] + (str "<a href='" (:url props) "'" ">" + (:içerik props) + "</a>")) + +;; Bu örnekte yorumlayıcıya, basit bir fonksiyon veriyoruz. +;; `clojure.edn/read-string` aslında bir ayarlar Eşlemesi kabul ediyor. +;; (Bu tür fonksiyon genişlemeleri, Clojure ekosisteminde yaygındır.) + +(clojure.edn/read-string + {:readers {'benimuygulamam/bağlantı ->bağlantı}} + "#benimuygulamam/bağlantı {:içerik \"Y dakikada EDN Öğren\" :url \"https://learnxinyminutes.com/docs/tr-tr/edn-tr\" :tıhlama-aksiyonu yırrttılll!}") +;=> "<a href='https://learnxinyminutes.com/docs/tr-tr/edn-tr'>Y dakikada EDN Öğren</a>" + +;; |--------------------------------| +; |--- Ön Tanımlı Genişletmeler ---| +;; |--------------------------------| + +; Tarih Etiketi +;; Bu etiket `inst` ön-ekinden sonra bir RFC-3339 formatında bir karakter katarı beklemektedir. +#inst "2013-10-21T14:50:00+00:00" ; => Formatlanmış bir şekilde: 21/10/2013 14:50:00 + +; UUID Etiketi +;; Bu etiket `uuid` ön-ekinden sonra bir UUID karşılığını karakter katarı olarak kabul eder. +#uuid "11k12fae-7d3c-11k0-a765-0010ckke6hgk" + +``` + +# Son Ek +Bu içerik, EDN'i tanıtmakta kısıtlı bir açıyla, özet bilgiler sunmaktadır. +Fakat, Clojure ve diğer Veri Odaklı dillerde, Verinin yolculuğunu anlamak için önemli bir rol oynamaktadır. +EDN'in var olan probleme çözümü ve artı/eksilerinin doğru şekilde kavranması mühimdir. +Ben bu dökümanı hazırlarken, EDN ve gerçek dünya kullanımını anlatan yoktu. Fakat ümidim, Clojure ve diğer teknolojiler üzerinde kullanımının artmasından sonra birinin bu ihtiyacı giderecek özgün kaynak çıkarmasıdır. + +Başarılar! + +# Referanslar + +- [EDN Formatı Standardı](https://github.com/edn-format/edn) +- [Gerçeklemeler](https://github.com/edn-format/edn/wiki/Implementations) +- [Etiketlenmiş Elementler](http://www.compoundtheory.com/clojure-edn-walkthrough/) +- [Clojure.Docs EDN İçeriği](https://clojuredocs.org/clojure.edn) |