diff options
Diffstat (limited to 'pl-pl')
| -rw-r--r-- | pl-pl/bf-pl.html.markdown | 5 | ||||
| -rw-r--r-- | pl-pl/java-pl.html.markdown | 1026 | ||||
| -rw-r--r-- | pl-pl/python-pl.html.markdown | 2 |
3 files changed, 1030 insertions, 3 deletions
diff --git a/pl-pl/bf-pl.html.markdown b/pl-pl/bf-pl.html.markdown index 88f928cf..54772961 100644 --- a/pl-pl/bf-pl.html.markdown +++ b/pl-pl/bf-pl.html.markdown @@ -7,6 +7,7 @@ contributors: - ["Mathias Bynens", "http://mathiasbynens.be/"] translators: - ["Jakub Młokosiewicz", "https://github.com/hckr"] + - ["Mateusz Burniak", "https://gitbub.com/matbur"] lang: pl-pl --- @@ -32,9 +33,9 @@ Oto osiem poleceń brainfucka: . : wyświetla wartość bieżącej komórki (w formie znaku ASCII, np. 65 = 'A') , : wczytuje (jeden) znak z wejścia do bieżącej komórki (konkretnie jego numer z tabeli ASCII) -[ : jeśli wartość w bieżącej komórce jest rózna zero, przechodzi do +[ : jeśli wartość w bieżącej komórce jest równa zeru, przechodzi do odpowiadającego ]; w przeciwnym wypdaku przechodzi do następnej instrukcji -] : Jeśli wartość w bieżącej komórce jest rózna od zera, przechodzi do +] : Jeśli wartość w bieżącej komórce jest równa zeru, przechodzi do następnej instrukcji; w przeciwnym wypdaku przechodzi do odpowiadającego [ [ i ] oznaczają pętlę while. Oczywiście każda pętla rozpoczęta [ diff --git a/pl-pl/java-pl.html.markdown b/pl-pl/java-pl.html.markdown new file mode 100644 index 00000000..0da449c5 --- /dev/null +++ b/pl-pl/java-pl.html.markdown @@ -0,0 +1,1026 @@ +--- +language: java +filename: LearnJavaPl.java +contributors: + - ["Jake Prather", "https://github.com/JakeHP"] + - ["Jakukyo Friel", "https://weakish.github.io"] + - ["Madison Dickson", "https://github.com/mix3d"] + - ["Simon Morgan", "https://sjm.io/"] + - ["Zachary Ferguson", "https://github.com/zfergus2"] + - ["Cameron Schermerhorn", "https://github.com/cschermerhorn"] + - ["Rachel Stiyer", "https://github.com/rstiyer"] + - ["Michael Dähnert", "https://github.com/JaXt0r"] + - ["Rob Rose", "https://github.com/RobRoseKnows"] + - ["Sean Nam", "https://github.com/seannam"] + - ["Shawn M. Hanes", "https://github.com/smhanes15"] +filename: LearnJava.java +translators: + - ["Jacek Wachowiak", "https://github.com/jacekwachowiak"] +lang: pl-pl +--- + +Java jest współbieżnym, opartym na klasach, obiektowym językiem programowania +ogólnego zastosowania. +[Tu znajdziesz więcej informacji po angielsku.] +(https://docs.oracle.com/javase/tutorial/java/) + +```java +// Pojedyncze komentarze oznaczamy // + +/* +Komentarze wieloliniowe wyglądają tak +*/ + +/** + * Komentarze JavaDoc wygladają w ten sposób. Używane są do opisu klas lub + * różnych właściwości klas. + * Główne właściwości: + * + * @author Imię i nazwisko (i kontakt np. email) autora. + * @version Aktualna wersja programu. + * @since Kiedy ta część programu została dodana. + * @param Służy do opisu parametrów metody. + * @return Służy do opisu zwracanej wartości. + * @deprecated Służy do oznaczenia nieaktualnego lub niezalecanego kodu. + * @see Linki do innej cześci dokumentacji. +*/ + +// Import klasy ArrayList z paczki java.util +import java.util.ArrayList; +// Import wszystkich klas z paczki java.security +import java.security.*; + +public class LearnJava { + + // Aby móc uruchomić program w języku java musi on mieć główną metodę jako + // punkt wejścia. + public static void main(String[] args) { + + /////////////////////////////////////// + // Operacje wejścia/wyjścia (input/output) + /////////////////////////////////////// + + /* + * Wyjście + */ + + // System.out.println() służy do wyświetlania linii tekstu. + System.out.println("Hello World!"); + System.out.println( + "Integer: " + 10 + + " Double: " + 3.14 + + " Boolean: " + true); + + // Aby wyświetlić bez nowej linii użyj System.out.print(). + System.out.print("Hello "); + System.out.print("World"); + + // System.out.printf() służy do łatwego formatowania wyświetlanego elementu. + System.out.printf("pi = %.5f", Math.PI); // => pi = 3.14159 + + /* + * Wejście + */ + + // Scanner służy do wczytywania danych + // niezbędny jest import java.util.Scanner; + Scanner scanner = new Scanner(System.in); + + // zczytaj string (tekst) + String name = scanner.next(); + + // zczytaj zmienną typu bajt + byte numByte = scanner.nextByte(); + + // zczytaj zmienną typu integer - liczba całkowita + int numInt = scanner.nextInt(); + + // zczytaj zmienną typu float - liczba zmiennoprzecinkowa + float numFloat = scanner.nextFloat(); + + // zczytaj zmienna typu double -liczba zmiennoprzecinkowa + double numDouble = scanner.nextDouble(); + + // zczytaj zmienną typu boolowskiego - + boolean bool = scanner.nextBoolean(); + + /////////////////////////////////////// + // Zmienne + /////////////////////////////////////// + + /* + * Deklaracja zmiennych + */ + // Zmienną deklaruje się poprzez <rodzaj> <nazwa> + int fooInt; + // Dozwolona jest deklaracja wielu zmiennych tego samego typu na raz + // rodzaj <nazwa1>, <nazwa2>, <nazwa3> + int fooInt1, fooInt2, fooInt3; + + /* + * Inicjalizacja zmiennych + */ + + // Zmienną inicjalizuje się poprzez <rodzaj> <nazwa> = <wartość> + int barInt = 1; + // Możliwe jest zainicjalizowanie wielu zmiennych tego samego typu tą samą wartością + // rodzaj <nazwa1>, <nazwa2>, <nazwa3> + // <nazwa1> = <nazwa2> = <nazwa3> = <wartość> + int barInt1, barInt2, barInt3; + barInt1 = barInt2 = barInt3 = 1; + + /* + * Rodzaje zmiennych + */ + // Bajt - 8-bitowa, zawierająca ujemne wartości zmienna w dwójkowym + // systemie pozycyjnym + // (-128 <= byte <= 127) + byte fooByte = 100; + + // Jeśli chcemy zinterpretować bajt jako zmienną typu unsigned integer + // - liczbę całkowitą z wartościami ujemnymi ta operacja może pomóc: + int unsignedIntLessThan256 = 0xff & fooByte; + // jako kontrast operacja zmiany typu która może zwrócić wartość ujemną. + int signedInt = (int) fooByte; + + // Short - 16-bitowa, zawierająca ujemne wartości zmienna w dwójkowym + // systemie pozycyjnym (-32,768 <= short <= 32,767) + short fooShort = 10000; + + // Integer - 32-bitowa, zawierająca ujemne wartości zmienna w dwójkowym systemie pozycyjnym + // (-2,147,483,648 <= int <= 2,147,483,647) + int bazInt = 1; + + // Long - 64-bitowa, zawierająca ujemne wartości zmienna w dwójkowym + // systemie pozycyjnym + // (-9,223,372,036,854,775,808 <= long <= 9,223,372,036,854,775,807) + long fooLong = 100000L; + // L jest używane do zaznaczenia, że wartość zmiennej jest typu Long; + // bez L wszystko inne będzie traktowane z założenia jako integer. + + // Uwaga: byte, short, int and long zawierają ujemne wartości. + // Nie istnieją odpowiedniki z jedynie pozytywnymi wartościami. + // Jedynie char jest 16-bitowym typem zmiennej, który akceptuje tylko + // wartości nieujemne. + + // Float - 32-bitowy typ zmiennoprzecinkowy zgodnie z IEEE 754 + // Floating Point 2^-149 <= float <= (2-2^-23) * 2^127 + float fooFloat = 234.5f; + // f or F jest używane aby zaznaczyć, że dana zmienna jest typu float; + // w przeciwnym razie będzie ona traktowana jako double. + + // Double - 64-bitowy typ zmiennoprzecinkowy zgodnie z IEEE 754 + // Floating Point 2^-1074 <= x <= (2-2^-52) * 2^1023 + double fooDouble = 123.4; + + // Typ boolowski - true/prawda & false/fałsz + boolean fooBoolean = true; + boolean barBoolean = false; + + // Char - pojedynczy 16-bitowy symbol Unicode + char fooChar = 'A'; + + // zmienne zadeklarowane z użyciem final nie mogą być edytowane, + final int HOURS_I_WORK_PER_WEEK = 9001; + // ale możliwa jest późniejsza inicjalizacja. + final double E; + E = 2.71828; + + // BigInteger - Nieedytowalny typ zmiennej o nieograniczonej długości + // dla liczb całkowitych + // + // BigInteger jest typem zmiennej, który pozwala na operacje na liczbach całkowitych dłuższych niż 64 bity. + // Liczby są przechowywane jako tablica bajtów + // i modyfikowane za pomocą funkcji wbudowanych w BigInteger + // + // BigInteger może być zainicjalizowany za pomocą tablicy bajtów lub jako string. + BigInteger fooBigInteger = new BigInteger(fooByteArray); + + // BigDecimal - Nieedytowalny typ zmiennej o nieograniczonej długości dla + // liczb zmiennoprzecinkowych + // + // BigDecimal zaiwera 2 części: typ integer o arbitralnej precyzji bez skalowania + // oraz 32-bitową skalę + // + // BigDecimal pozwala programiście na całkowitą kontrolę zaokrąglenia dziesiętnego. + // Zalecane jest używanie BigDecimal z wartościami walut. + // oraz tam, gdzie absolutna dokładność jest niezbędna. + // + // BigDecimal można zainicjalizowac używając int, long, double or String + // a także inicjalizując nieprzeskalowaną wartość (BigInteger) i skalę (int). + BigDecimal fooBigDecimal = new BigDecimal(fooBigInteger, fooInt); + + // Uwaga na konstruktor, który przyjmuje float lub double jako, że + // niedokładność float/double będzie przeniesiona do BigDecimal. + // Zalecane jest uzywanie konstruktora typu String gdy konieczne jest + // uzyskanie absolutnej precyzji. + BigDecimal tenCents = new BigDecimal("0.1"); + + // String - zmienna tekstowa + String fooString = "Tutaj jest mój string!"; + + // \n jest symbolem karetki, która rozpoczyna nową linę + String barString = "Wyświetlanie w nowej linii?\nNie ma problemu!"; + // \t jest symbolem tabulatora, który dodaje odstęp. + String bazString = "Chesz dodać tabulator?\tBez problemu!"; + System.out.println(fooString); + System.out.println(barString); + System.out.println(bazString); + + // Budowanie Stringów + // #1 - za pomocą operatora dodawania + // To jest podstawowy sposób (zoptymalizowany) + String plusConcatenated = "Stringi mogą " + "być łączone " + "operatorem +."; + System.out.println(plusConcatenated); + // Wyjście: Stringi będą połączone operatorem +. + + // #2 - za pomocą StringBuilder + // Ten sposób nie tworzy żadnych pośrednich stringów, jedynie zachowuje + // części i wiąże je po kolei gdy wywołane jest toString(). + // Wskazówka: Ta klasa nie jest bezpieczna z punktu widzenia wątków. + // Bezpieczną alternatywą jest (wiążąca się ze spadkiem wydajności) + // StringBuffer. + StringBuilder builderConcatenated = new StringBuilder(); + builderConcatenated.append("Możesz "); + builderConcatenated.append("użyć "); + builderConcatenated.append("klasy StringBuilder."); + System.out.println(builderConcatenated.toString()); // dopiero tutaj + //budowany jest string + // Wyjście: Używany jest StringBuilder. + + // StringBuilder jest wydajny, gdy połączony string nie jest używany aż do końcowego przetworzenia. + StringBuilder stringBuilder = new StringBuilder(); + String inefficientString = ""; + for (int i = 0 ; i < 10; i++) { + stringBuilder.append(i).append(" "); + inefficientString += i + " "; + } + System.out.println(inefficientString); + System.out.println(stringBuilder.toString()); + // inefficientString wymaga dużo więcej pracy przy stworzeniu ponieważ + // tworzy string przy każdej iteracji. + // Proste łączenie za pomocą + jest kompilowane do StringBuilder i + // toString(). Unikaj łączenia stringów w pętlach. + + // #3 - za pomocą String formatter + // Inna możliwość, szybka i czytelna. + String.format("%s wolisz %s.", "A może", "String.format()"); + // Wyjście: Być może wolisz String.format(). + + // Tablice + // Rozmiar tablicy musi być określony przy stworzeniu. + // Podane poniżej sposoby są dozwolone prz deklaracji tablicy + // <rodzaj>[] <nazwa> = new <rodzaj>[<rozmiar>]; + // <rodzaj> <nazwa>[] = new <rodzaj>[<rozmiar>]; + int[] intArray = new int[10]; + String[] stringArray = new String[1]; + boolean boolArray[] = new boolean[100]; + + // Inny sposób deklaracji i inicjalizacji tablicy + int[] y = {9000, 1000, 1337}; + String names[] = {"Bob", "John", "Fred", "Juan Pedro"}; + boolean bools[] = {true, false, false}; + + // Indeksowanie tablicy - dostęp do elementów + System.out.println("intArray @ 0: " + intArray[0]); + + // Tablice zaczynają się z indeksem 0 i są edytowalne. + intArray[1] = 1; + System.out.println("intArray @ 1: " + intArray[1]); // => 1 + + // Inny typ zmiennej, z którymi warto się zapoznać + // ArrayLists - Tablice z większą funkcjonalnością + // i zmiennym rozmiarem. + // LinkedLists - Dwustronnie połączone listy. Wszystkie operacje + // na listach zaimpllementowane. + // Maps - Mapy zawierające klucz i wartość. Mapa jest interfejsem + // i nie może zostać zainicjalizowana. + // Rodzaj klucza i wartości dla mapy musi zostać określony + // przy inicjalizacji implementującej mapę klasy + // Każdy klucz przypisany jest do tylko jednej wartości, + // każdy klucz może wystąpić tylko raz (brak duplikatów). + // HashMaps - Używa tablicy hashów do implementacji interfejsu mapy + // Pozwala to na użycie podstawowych operacji, jak + // get i insert, które pozostają niezmiennie wydajne + // czasowo nawet dla dużych zestawów danych + // TreeMap - Mapa posortowana przez klucze. Każda modyfikacja + // utrzymuje sortowanie, zdefiniowane przez komparator + // dodany przy inicjalizacji lub porównanie każdego obiektu + // jeśli zaimplementowany jest interfejs Comparable. + // Niepowodzenie kluczy wimplemntacji Comparable połączone + // z niepowodzeniem dostarczenia komparatora spowoduje + // ClassCastExceptions. + // Dodawanie i usuwanie kosztuje O(log(n)) czasu, + // zalecane jest nieużywanie tego typu jeżeli sortowanie + // nie jest przydatne. + + /////////////////////////////////////// + // Operatory + /////////////////////////////////////// + System.out.println("\n->Operatory"); + + int i1 = 1, i2 = 2; // Skrót dla wielokrotnych deklaracji + + // Arytmetyka jest prosta + System.out.println("1+2 = " + (i1 + i2)); // => 3 + System.out.println("2-1 = " + (i2 - i1)); // => 1 + System.out.println("2*1 = " + (i2 * i1)); // => 2 + System.out.println("1/2 = " + (i1 / i2)); // => 0 (int/int zwraca int) + System.out.println("1/2.0 = " + (i1 / (double)i2)); // => 0.5 + + // Modulo + System.out.println("11%3 = "+(11 % 3)); // => 2 + + // Porównania + System.out.println("3 == 2? " + (3 == 2)); // => false + System.out.println("3 != 2? " + (3 != 2)); // => true + System.out.println("3 > 2? " + (3 > 2)); // => true + System.out.println("3 < 2? " + (3 < 2)); // => false + System.out.println("2 <= 2? " + (2 <= 2)); // => true + System.out.println("2 >= 2? " + (2 >= 2)); // => true + + // Operacje boolowskie + System.out.println("3 > 2 && 2 > 3? " + ((3 > 2) && (2 > 3))); // => false + System.out.println("3 > 2 || 2 > 3? " + ((3 > 2) || (2 > 3))); // => true + System.out.println("!(3 == 2)? " + (!(3 == 2))); // => true + + // Operacje na bitach! + /* + ~ Odwrócenie bitów + << Przesunięcie w lewo + >> Przesunięcie w prawo, arytmetyczne/dla wartości ujemnych -signed + >>> Przesunięcie w prawo, logiczne/dla wartości dodatnich - unsigned + & Bitowe AND + ^ Bitowe XOR + | Bitowe OR + */ + + // Operatory inkrementacji + int i = 0; + System.out.println("\n->In/De-krementacja"); + // Operatory ++ i -- zwiększają lub zmniejszają o 1 daną wartość. + // Jeżeli używane są przed zmienną, wykonywane są przed powrotem zmiennej. + // Użyte po zmiennej najpierw zwracają zmienną a następnie dokonują + // zmiany wartości. + System.out.println(i++); // i = 1, wyświetli 0 (post-increment) + System.out.println(++i); // i = 2, wyświetli 2 (pre-increment) + System.out.println(i--); // i = 1, wyświetli 2 (post-decrement) + System.out.println(--i); // i = 0, wyświetli 0 (pre-decrement) + + /////////////////////////////////////// + // Przepływ sterowania + /////////////////////////////////////// + System.out.println("\n->Przepływ sterowania"); + + // Instrukcja if wygląda jak w c + int j = 10; + if (j == 10) { + System.out.println("Wyświetlam się"); + } else if (j > 10) { + System.out.println("A ja nie"); + } else { + System.out.println("Ja też nie"); + } + + // Pętla while + int fooWhile = 0; + while(fooWhile < 100) { + System.out.println(fooWhile); + // Licznik jest zwiększany + // Iteruje 100 razy, fooWhile 0,1,2...99 + fooWhile++; + } + System.out.println("Wartość fooWhile: " + fooWhile); + + // Pętla do while + int fooDoWhile = 0; + do { + System.out.println(fooDoWhile); + // Licznik jest zwiększany + // Iteruje 99 razy, fooDoWhile 0->99 + fooDoWhile++; + } while(fooDoWhile < 100); + System.out.println("Wartość fooDoWhile: " + fooDoWhile); + + // Pętla for + // struktura pętli for => for(<początek>; <warunek>; <krok>) + for (int fooFor = 0; fooFor < 10; fooFor++) { + System.out.println(fooFor); + // Iteruje 10 razy, fooFor 0->9 + } + System.out.println("Wartość fooFor: " + fooFor); + + // Wyjście z zagnieżdżonej, oznaczonej pętli for + outer: + for (int i = 0; i < 10; i++) { + for (int j = 0; j < 10; j++) { + if (i == 5 && j ==5) { + break outer; + // wychodzi z zewnętrznej pętli zamiast jednynie z aktualnej z + // powodu oznaczenia + } + } + } + + // Pętla for each + // Pętla for each może iterować tablice jak i obiekty + // które implementują interfejs Iterable. + int[] fooList = {1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9}; + // Struktura for each => for (<element> : <obiekt iterowany>) + // należy rozumieć jako: dla każdego elementu w obiekcie iterowanym + // uwaga: typ zdefiniowango elementu musi się zgadzać z typem w + //obiekcie iterowanym. + for (int bar : fooList) { + System.out.println(bar); + //Iteruje 9 razy i wyświetla 1-9 w nowych liniach + } + + // Switch Case + // Switch (przełącznik) działa z zmiennymi typu byte, short, char, int. + // Działa również z enumeratorami (zobacz typ Enum), + // klasą String, i kilkoma specjalnymi klasami które zawierają typy + // podstawowe: Character, Byte, Short, and Integer. + // Z wersją Java 7 i wyższymi możliwe jest użycie typu String. + // Uwagga: Pamiętaj, że nie dodając "break" na końcu danego case + // spowoduje przejście do następnego (jeżeli spełniony jest warunek). + int month = 3; + String monthString; + switch (month) { + case 1: monthString = "Styczeń"; + break; + case 2: monthString = "Luty"; + break; + case 3: monthString = "Marzec"; + break; + default: monthString = "Inny miesiąc"; + break; + } + System.out.println("Wynik Switch Case : " + monthString); + + + // Try-with-resources (Java 7+) + // Try-catch-finally działa zgodnie z oczekiwaniami jednakże w Java 7+ + // dodatkowo jest dostępny try-with-resources statement. + // Try-with-resources upraszcza try-catch-finally automatycznie + // usuwając zasoby. + + // Aby użyć try-with-resources, użyj instancji klasy + // w części "try". Klasa musi implementować java.lang.AutoCloseable. + try (BufferedReader br = new BufferedReader(new FileReader("foo.txt"))) { + // Tutaj możesz spróbować wywołac wyjątek. + System.out.println(br.readLine()); + // W Java 7 zasoby będą zawsze usuwane nawet jeśli nastąpi wyjątek. + } catch (Exception ex) { + // Zasób będzie usunięty zanim wykona się catch. + System.out.println("readLine() nie powiódł się."); + } + // Nie ma potrzeby używać sekcji "finally", jako że BufferedReader + // został już zamknięty. Ten sposób może zostać użyty aby uniknąć + // pewnych wartości brzegowych gdzie "finally" nie zostałoby wywołane + // Więcej na ten temat po angielsku: + // https://docs.oracle.com/javase/tutorial/essential/exceptions/tryResourceClose.html + + + // Skrócone instrukcje warunkowe + // Dozwolone jest użycie operatora '?' aby szybko sprawdzić warunek + // logiczny. Rozumiane jest to jako "Jeśli (warunek) jest spełniony, użyj + // <pierwszej wartości>, inaczej, użyj <drugiej wartości>" + int foo = 5; + String bar = (foo < 10) ? "A" : "B"; + System.out.println("bar : " + bar); // Wyśwletli "bar : A", poineważ + // warunke jest spełniony. + // Lub prościej + System.out.println("bar : " + (foo < 10 ? "A" : "B")); + + + //////////////////////////////////////// + // Konwersja typów danych + //////////////////////////////////////// + + // Konwersja danych + + // Konwersja String do Integer + Integer.parseInt("123");//zwraca zmienna typu Integer o wartości "123" + + // Konwersja Integer do String + Integer.toString(123);//zwraca zmienną typu String o wartości 123 + + // Inne konwersje możesz sprawdzić dla klas: + // Double + // Long + // String + + /////////////////////////////////////// + // Klasy i funkcje + /////////////////////////////////////// + + System.out.println("\n->Klasy & Funkcje"); + + // (definicja klasy Rower nieco niżej) + + // Użyj new aby zainstancjonować klasę + Rower trek = new Rower(); + + // Wywoływanie metod klasy + trek.predkoscZwieksz(3); // Zawsze używaj settera i gettera jako metod + trek.setPedalowanie(100); + + // toString zwraca reprezentację typu String tego obiektu. + System.out.println("trek info: " + trek.toString()); + + // Inicjalizacja za pomocą podwójnego nawiasu + // Język Java nie zawiera możliwości stworzenia statycznej kolekcji + // Dlatego zwykle odbywa się to w ten sposób: + private static final Set<String> KRAJE = new HashSet<String>(); + static { + KRAJE.add("DANIA"); + KRAJE.add("SZWECJA"); + KRAJE.add("FINLANDIA"); + } + + // Jest jednak sprytny sposób aby łatwiej osiągnąc ten sam efekt + // używając czegoś nazywanego Double Brace Initialization - + // inicjalizacja za pomocą podwójnego nawiasu. + private static final Set<String> KRAJE = new HashSet<String>() {{ + add("DANIA"); + add("SZWECJA"); + add("FINLANDIA"); + }} + + // Pierwszy nawias tworzy nową klasę AnonymousInnerClass, + // drugi deklaruje instancję bloku inicjalizacji. Blok ten + // jest wywoływany gdy wewnętrzna, anonimowa klasa jest tworzona. + // Dany sposób działa nie tylko dla kolekcji, ale również dla + // wszystkich nie-finalnych klas. + + } // Koniec metody main +} // Koniec klasy LearnJava + +// Możesz zawrzeć inne, niepubliczne, zewnętrzne klasy w pliku .java, +// jednak nie jest to zalecane. Zalecane jest dzielenie klas na osobne pliki. + +// Składnia deklaracji klasy: +// <public/private/protected> class <nazwa klasy> { +// // pola danych, konstruktory, funkcje. +// // w jężyku Java funkcje są wywoływane jako metody. +// } + +class Rower { + + // Zmienne klasy + public int pedalowanie; // Public: Dostępne wszędzie + private int predkosc; // Private: Dostępne tylko w klasie + protected int przerzutka; // Protected: Dostępne w klasie i podklasach + String nazwa; // domyślnie: Dostępne tlyko w danej paczce + static String nazwaKlasy; // Zmienna statyczna + + // Blok statyczny + // Java nie posiada implemntacji konstruktorów staycznych, ale + // posiada blok stayczny, który może być użyty aby zainicjalizować + // statyczne zmienne klasy + // Ten blok będzie wywołane gdy klasa jest ładowana. + static { + nazwaKlasy = "Rower"; + } + + // Konstruktory służą do stworzenia instancji klas + // Too jest konstruktor + public Rower() { + // Możesz wywołać także inny konstruktor: + // this(1, 50, 5, "Bontrager"); + przerzutka = 1; + pedalowanie = 50; + predkosc = 5; + nazwa = "Bontrager"; + } + // To jest konstruktor, który przyjmuje argumenty + public Rower(int poczatkowePedalowanie, int poczatkowaPredkosc, int początkowaPrzerzutka, + String nazwa) { + this.przerzutka = początkowaPrzerzutka; + this.pedalowanie = poczatkowePedalowanie; + this.predkosc = poczatkowaPredkosc; + this.nazwa = nazwa; + } + + // Składnia metod: + // <public/private/protected> <zwracany rodzaj> <nazwa funkcji>(<argumenty>) + + // Klasy często implementują metody getter i setter dla danych wewnątrz + + // Składnia deklaracji metody: + // <dostępność> <zwracany rodzaj> <nawa metody>(<argumenty>) + public int getPedalowanie() { + return pedalowanie; + } + + // metody void nie wymagają słowa kluczowego return, nic nie zwracają + public void setPedalowanie(int newValue) { + pedalowanie = newValue; + } + public void setPrzerzutka(int newValue) { + przerzutka = newValue; + } + public void predkoscZwieksz(int inkrement) { + predkosc += inkrement; + } + public void predkoscZmniejsz(int dekrement) { + predkosc -= dekrement; + } + public void nadajNazwe(String nowaNazwa) { + nazwa = nowaNazwa; + } + public String zwrocNazwe() { + return nazwa; + } + + // Metoda do wyświetlenia wartości atrybutów danego obiektu. + @Override // Dziedziczy z klasy obiektu. + public String toString() { + return "przerzutka: " + przerzutka + " pedalowanie: " + pedalowanie + " predkosc: " + predkosc + + " nazwa: " + nazwa; + } +} // koniec klasy Rower + +// PennyFarthing jest podklasą klasy Rower +class PennyFarthing extends Rower { + // (Penny Farthing to rower z wielkim przednim kołem. + // Nie ma przerzutek.) + + public PennyFarthing(int poczatkowePedalowanie, int poczatkowaPredkosc) { + // Wywołanie kostruktora klasy z której dziedziczymy za pomocą super + super(poczatkowePedalowanie, poczatkowaPredkosc, 0, "PennyFarthing"); + } + + // Używamy annotacji @annotation przy przeciążaniu metod. + // Aby dowiedzieć się więcej o annotacjach przydatne jest przejrzenie + // (w języku angielskim): + // http://docs.oracle.com/javase/tutorial/java/annotations/ + @Override + public void setPrzerzutka(int przerzutka) { + this.przerzutka = 0; + } +} + +// Rzutowanie +// Jako, że klasa PennyFarthing dziedziczy z klasy Rower, możemy uznać, że +// instancja PennyFarthing jest typu Rower i napisać : +// Rower rower = new PennyFarthing(); +// Dana operacja jest rzutowaniem obiektu, gdzie jego domyślna klasa jest inna niż docelowa. +// Więcej szczegółów i przykładów oraz ciekawych konceptów (po angielsku): +// https://docs.oracle.com/javase/tutorial/java/IandI/subclasses.html + +// Interfejsy +// Składnia deklaracji interfejsu +// <dostępność> interface <nazwa interfejsu> extends <super-interfaces> { +// // Zmienne typu constant +// // Deklaracje metod +// } + +// Przykład - Jedzenie: +public interface Jadalne { + public void jedz(); // Każda klasa która implemetuje ten interfejs musi + // implementować tę metodę. +} + +public interface Przetrawialne { + public void przetrawiaj(); + // Wraz z Java 8, interfejsy mogą mieć metodę domyślną. + public default void defaultMethod() { + System.out.println("Hej z metody domyślnej ..."); + } +} + +// Teraz stworzymy klasę, która zaimplementuje oba interfejsy. +public class Owoc implements Jadalne, Przetrawialne { + @Override + public void jedz() { + // ... + } + + @Override + public void przetrawiaj() { + // ... + } +} + +// W Javie możesz dziedziczyć jedynie z jednej klasy, jednak implementować +// wiele interfejsów. Na przykład: +public class Przyklad extends Przodek implements Interfejs1, + Interfejs2 { + @Override + public void Interfejs1Metoda() { + } + + @Override + public void Interfejs2Metoda() { + } + +} + +// Klasy abstrakcyjne + +// Składnia deklaracji klasy abstrakcyjnej +// <dostępność> abstract class <nawa klasy abstrakcyjnej> extends +// <superklasy, z których dziedziczy> { +// // Zmienne i stałe +// // Deklaracje metod +// } + +// Klasy abstrakcyjne nie mogą posiadać instancji. +// Klasy abstrakcyjne mogą definiować metody abstrakcyjne. +// Metody abstrakcyjne nie mają ciała funkcji i są oznaczone jako abstrakcyjne. +// Nieabstrakcyjne klasy-dzieci muszą przeciążać wszystkie abstrakcyjne metody +// superklasy. +// Klasy abstrakcyjne są użyteczne gdy wymagana jest powtarzalna logika działania, +// jednak należy zaauważyć, że jako, że wymagają dziedziczenia, łamią +// zasadę "Composition over inheritance". Rozważ inne podejścia używając +// kompozycji. https://en.wikipedia.org/wiki/Composition_over_inheritance + +public abstract class Zwierze +{ + private int wiek; + + public abstract void dajGlos(); + + // Metody mogą mieć ciało + public void jedz() + { + System.out.println("Jestem zwierzeciem i jem."); + // Uwaga: Możliwy jest dostęp do zmiennych prywatnych. + wiek = 30; + } + + public void wyswietlWiek() + { + System.out.println(wiek); + } + + // Klasy abstrakcyjne mogą mieć metodę główną. + public static void main(String[] args) + { + System.out.println("Jestem abstrakcyjna"); + } +} + +class Pies extends Zwierze +{ + // Musimy przeciążyć wszystkie abstrakcyjne metody z klasy abstrakcyjnej + @Override + public void dajGlos() + { + System.out.println("Hau"); + // wiek = 30; ==> BLAD! wiek jest typu private dla Zwierze + } + + // NOTE: Wystąpi błąd jeżeli użyto annotacji @Override jako, że Java + // nie pozwala na przeciążanie metod statycznych. + // Występuje tutaj METHOD HIDING - ukrywanie metod. + // Więcej w poście na SO: http://stackoverflow.com/questions/16313649/ + public static void main(String[] args) + { + Pies pluto = new Pies(); + pluto.dajGLos(); + pluto.jedz(); + pluto.wyswietlWiek(); + } +} + +// Klasy finalne + +// Składnia deklaracji klasy finalnej +// <dostępność> final <nazwa klasy finalnej> { +// // Zmienne i stałe +// // Deklaracje Metody +// } + +// Klasy finalne są klasami, które nie mogą być użyte do dziedziczenia, są więc +// z założenia ostatnim elementem dziedziczenia. W ten sposób są przeciwnością +// klas abstrakcyjnych, które z założenia muszą być dziedziczone. +public final class TygrysSzablozebny extends Zwierze +{ + // Nadal musimy przeciążyć metody abstrakcyjne klasy abstrakcyjnej Zwierze + @Override + public void dajGlos() + { + System.out.println("Roar"); + } +} + +// Metody finalne +public abstract class Ssak +{ + // Składnia metody finalnej: + // <dostępność> final <zwracany rodzaj> <nazwa funkcji>(<argumenty>) + + // Metody finalne, jak klasy finalne nie mogą być przeciążane + // i są w ten sposób ostatecznymi implementacjami danej metody. + public final boolean jestStalocieplny() + { + return true; + } +} + +// Enumeratory +// +// Enumerator jest specjalnym tyme danej, która pozwala zmiennej na bycie +// zestawem wcześniej zdefiniowanych stałych. Zmienna musi być równa jednej z +// wartości wcześniej zdefiniowanych. Jako, że są to stałe, nazwy pól typu enum +// są pisane wielkimi literami. W języku Java typ enum definiujemy przez użycie +// słowa enum. Na przykład aby zdefiniować dni tygodnia: +public enum Dzien { + PONIEDZIALEK, WTOREK, SRODA, CZWARTEK, + PIATEK, SOBOTA, NIEDZIELA +} + +// We can use our enum Day like that: +public class EnumTest { + // Zmienna typu enum + Dzien dzien; + + public EnumTest(Dzien dzien) { + this.dzien = dzien; + } + + public void opiszDzien() { + switch (dzien) { + case PONIEDZIALEK: + System.out.println("Nie lubię poniedziałku!"); + break; + case PIATEK: + System.out.println("Piątki są dużo lepsze."); + break; + case SOBOTA: + case NIEDZIELA: + System.out.println("Weekendy są najlepsze."); + break; + default: + System.out.println("Środek tygodnia jest taki sobie."); + break; + } + } + + public static void main(String[] args) { + EnumTest pierwszyDzien = new EnumTest(Dzien.PONIEDZIALEK); + pierwszyDzien.opiszDzien(); // => Nie lubię poniedziałku! + EnumTest trzeciDzien = new EnumTest(Dzien.SRODA); + trzeciDzien.opiszDzien(); // => Środek tygodnia jest taki sobie. + } +} + +// Typ enum jest bardziej wszechstronny niż powyższa demostracja. +// Ciało typu enum może zawierać metody i inne pola. +// Rzuć okiem na (angielski) https://docs.oracle.com/javase/tutorial/java/javaOO/enum.html + +// Wprowadzenie do wyrażeń lambda +// +// Nowe w Javie 8 są wyrażenia lambda. Lambdy znajdujemy zwykle w funkcyjnych +// językach programowania, co oznacza, że są metodami, które potrafią być +// stowrzone bez klasy i przekazywane jak gdyby były obiektem oraz wykonywane +// gdy zajdzie potrzeba. +// +// Ostatnia uwaga - lambdy muszą implementować funcjonalny interfejs. +// Interfels funkcjonalny to taki, który ma jedynie jedną zadeklarowaną metodę +// abstrakcyjną, ale może mieć dowolną ilość domyślnych metod. Wyrażenia lambda +// mogą być używane jako instancje tego interfejsu. Każdy inteferjs, który +// spełnia wymagania jest traktowany jako funkcjonalny. Więcej o interfejsach +// znajdziesz powyżej, w odpowiedniej sekcji. +// +import java.util.Map; +import java.util.HashMap; +import java.util.function.*; +import java.security.SecureRandom; + +public class Lambdas { + public static void main(String[] args) { + // Składnia deklaracji lambdy: + // <zero lub więcej parametrów> -> <ciało wyrażenia lub blok instrukcji> + + // Poniżej w przykładzie użyjemy tablicy z hashowaniem. + Map<String, String> planety = new HashMap<>(); + planety.put("Merkury", "87.969"); + planety.put("Wenus", "224.7"); + planety.put("Ziemia", "365.2564"); + planety.put("Mars", "687"); + planety.put("Jowisz", "4,332.59"); + planety.put("Saturn", "10,759"); + planety.put("Uran", "30,688.5"); + planety.put("Neptun", "60,182"); + + // Lambda z zerową liczbą parametrów używając funkcjonalnego interfejsu + // Supplier z java.util.function.Supplier. Faktyczną lambdą jest częśc + // po numPlanets =. + Supplier<String> numPlanety = () -> Integer.toString(planety.size()); + System.out.format("Liczba planet: %s\n\n", numPlanety.get()); + + // Lambda z jednym parametrem używająca funkcjonalnego interfejsu + // Consumer z java.util.function.Consumer.planety jest mapą, która + // wimplementuje Collection jak i Iterable. Użyty forEach pochodzi z + // Iterable i jest użyty w lambdzie na każdym elemencie kolekcji + // Domyślna implementacja forEach wygląda tak: + /* + for (T t : this) + action.accept(t); + */ + + // Faktyczna lambda jest parametrem przekazywanym do forEach. + planety.keySet().forEach((p) -> System.out.format("%s\n", p)); + + // Jeżeli przekazujemy tyklo pojedynczy argumentpowyższy zapis możemy + // przekształcić do (zauważ brak nawiasów dookoła p): + planety.keySet().forEach(p -> System.out.format("%s\n", p)); + + // Śledząc powyższe widzimy, że planety jest typu HashMap, a keySet() + // zwraca zestaw kluczy, forEach stosuje o każdego elementu lambdę: + // (parameter p) -> System.out.format("%s\n", p). Za każdym razem + // element jest uznawany jako "konsumowany" i wyrażenie (wyrażenia) + // w lambdzie są wykonywane. Pamiętaj, że ciało lambdy to część po + // symbolu ->. + + // Powyższy przykład bez użycia lambdy wyglądałby tradycyjnie tak: + for (String planeta : planety.keySet()) { + System.out.format("%s\n", planeta); + } + + // Poniższy przykład różni się od powyższego sposobem implementacji + // forEach: forEach użyty w klasie HashMap implementuje intefejs Map. + // Poniższy forEach przyjmuje BiConsumer, który ogólnie ujmując jest + // wymyślnym sposobem stwierdzenia, że zajmuje się zestawem par + // klucz-wartość Key -> Value dla każdego klucza. Ta domyślna + // implementacja działa jak: + /* + for (Map.Entry<K, V> entry : map.entrySet()) + action.accept(entry.getKey(), entry.getValue()); + */ + + // Faktyczna lambda jest parametrem przekazywanym do forEach. + String orbity = "%s okrąża Słońce w %s dni.\n"; + planety.forEach((K, V) -> System.out.format(orbity, K, V)); + + // Powyższe bez użycia lambdy wyglądałoby tradycyjnie tak: + for (String planet : planety.keySet()) { + System.out.format(orbity, planet, planety.get(planet)); + } + + // Lub jeżeli postępujemy zgodnie ze specyfikacją domyślnej implementacji: + for (Map.Entry<String, String> planeta : planety.entrySet()) { + System.out.format(orbity, planeta.getKey(), planeta.getValue()); + } + + // Podane przykłady pokrywają jedynie podstawowe zastosowanie wyrażeń + // lambda. Być może wydają się one niezbyt przydatne, jednak należy + // pamiętać, że lambdy można stworzyć jako obiekty, które nastepnie mogą + // zostać przekazane jako parametry do innych metod. + } +} +``` + +## Dalsze materiały + +Linki zamieszczone poniżej służą pomocą w zrozumieniu wybranego tematu, w razie braku rozwiązania wyszukanie w Google zwykle służy pomocą + +**Oficjalne poradniki Oracle po angielsku**: + +* [Tutorial w Javie od Sun / Oracle](https://docs.oracle.com/javase/tutorial/index.html) + +* [Modyfikacje poziomu dostępu w Java](https://docs.oracle.com/javase/tutorial/java/javaOO/accesscontrol.html) + +* [Koncepty programowania obiektowego](https://docs.oracle.com/javase/tutorial/java/concepts/index.html): + * [Dziedziczenie](https://docs.oracle.com/javase/tutorial/java/IandI/subclasses.html) + * [Polimorfizm](https://docs.oracle.com/javase/tutorial/java/IandI/polymorphism.html) + * [Abstrakcja](https://docs.oracle.com/javase/tutorial/java/IandI/abstract.html) + +* [Wyjątki](https://docs.oracle.com/javase/tutorial/essential/exceptions/index.html) + +* [Interfejsy](https://docs.oracle.com/javase/tutorial/java/IandI/createinterface.html) + +* [Uogólnianie](https://docs.oracle.com/javase/tutorial/java/generics/index.html) + +* [Konwencja kodu Java](https://www.oracle.com/technetwork/java/codeconvtoc-136057.html) + +* Nowości z Java 8: + * [Funkcje Lambda (programowanie funkcyjne)](https://docs.oracle.com/javase/tutorial/java/javaOO/lambdaexpressions.html) + * [Data y czas API (java.time package)](http://www.oracle.com/technetwork/articles/java/jf14-date-time-2125367.html) + +**Kursy po polsku** + +* [PJWSTK - Podstawy programowania w języku Java](http://edu.pjwstk.edu.pl/wyklady/ppj/scb/) + +* [PJWSTK - Programowanie obiektowe w języku Java](http://edu.pjwstk.edu.pl/wyklady/poj/scb/) + +**Tutoriale i ćwiczenia online po angielsku** + +* [Learneroo.com - Learn Java](http://www.learneroo.com) + +* [Codingbat.com](http://codingbat.com/java) + +* [Codewars - Java Katas](https://www.codewars.com/?language=java) + +**Książki po angielsku**: + +* [Head First Java](http://www.headfirstlabs.com/books/hfjava/) + +* [Thinking in Java](http://www.mindview.net/Books/TIJ/) + +* [Objects First with Java](https://www.amazon.com/Objects-First-Java-Practical-Introduction/dp/0132492660) + +* [Java The Complete Reference](https://www.amazon.com/gp/product/0071606300) diff --git a/pl-pl/python-pl.html.markdown b/pl-pl/python-pl.html.markdown index 023c3e6b..222f753f 100644 --- a/pl-pl/python-pl.html.markdown +++ b/pl-pl/python-pl.html.markdown @@ -532,7 +532,7 @@ Czlowiek.grunt() # => "*grunt*" # Tak importuje się moduły: import math -print(math.sqrt(16)) # => 4 +print(math.sqrt(16)) # => 4.0 # Można podać konkretne funkcje, np. ceil, floor z modułu math from math import ceil, floor |