diff options
Diffstat (limited to 'pl-pl')
| -rw-r--r-- | pl-pl/brainfuck-pl.html.markdown | 93 | ||||
| -rw-r--r-- | pl-pl/python-pl.html.markdown | 640 | ||||
| -rw-r--r-- | pl-pl/ruby-pl.html.markdown | 593 |
3 files changed, 1326 insertions, 0 deletions
diff --git a/pl-pl/brainfuck-pl.html.markdown b/pl-pl/brainfuck-pl.html.markdown new file mode 100644 index 00000000..69d814c4 --- /dev/null +++ b/pl-pl/brainfuck-pl.html.markdown @@ -0,0 +1,93 @@ +--- +language: brainfuck +contributors: + - ["Prajit Ramachandran", "http://prajitr.github.io/"] + - ["Mathias Bynens", "http://mathiasbynens.be/"] +translators: + - ["Jakub Młokosiewicz", "https://github.com/hckr"] +lang: pl-pl +--- + +Brainfuck (pisane małymi literami, za wyjątkiem początku zdania) jest bardzo +minimalistycznym, kompletnym w sensie Turinga, językiem programowania. +Zawiera zaledwie 8 poleceń. + +Możesz przetesotwać brainfucka w swojej przeglądarce, korzystając z narzędzia +[brainfuck-visualizer](http://fatiherikli.github.io/brainfuck-visualizer/). + +``` +Wszystkie znaki oprócz "><+-.,[]" (wyłączając znaki zapytania) są ignorowane. + +Pamięć w brainfucku jest reprezentowana przez tablicę 30.000 komórek +zainicjalizowanych zerami, ze wskaźnikiem pokazującym na aktualną komórkę. + +Oto osiem poleceń brainfucka: ++ : inkrementuje (zwiększa o jeden) wartość aktualnie wskazywanej komórki +- : dekrementuje (zmniejsza o jeden) wartość aktualnie wskazywanej komórki +> : przesuwa wskaźnik na następną komórkę (w prawo) +< : przesuwa wskaźnik na poprzednią komórkę (w lewo) +. : wyświetla wartość bieżącej komórki (w formie znaku ASCII, np. 65 = 'A') +, : wczytuje (jeden) znak z wejścia do bieżącej komórki + (konkretnie jego numer z tabeli ASCII) +[ : jeśli wartość w bieżącej komórce jest rózna zero, przechodzi do + odpowiadającego ]; w przeciwnym wypdaku przechodzi do następnej instrukcji +] : Jeśli wartość w bieżącej komórce jest rózna od zera, przechodzi do + następnej instrukcji; w przeciwnym wypdaku przechodzi do odpowiadającego [ + +[ i ] oznaczają pętlę while. Oczywiście każda pętla rozpoczęta [ +musi być zakończona ]. + +Zobaczmy kilka prostych programów w brainfucku. + + +++++++ [ > ++++++++++ < - ] > +++++ . + +Ten program wypisuje literę 'A'. Najpierw zwiększa wartość komórki #1 do 6. +Komórka #1 będzie wykorzystana w pętli. Następnie program wchodzi w pętlę ([) +i przechodzi do komórki #2. Pętla wykonuje się sześć razy (komórka #1 jest +dekrementowana sześć razy, nim osiągnie wartość zero, kiedy to program +przechodzi do odpowiadającego ] i wykonuje kolejne instrukcje). + +W tym momencie wskaźnik pokazuje na komórkę #1, mającą wartość 0, podczas gdy +komórka #2 ma wartość 60. Przesuwamy wskaźnik na komórkę #2, inkrementujemy ją +pięć razy, uzyskując wartość 65. Następnie wyświetlamy wartość komórki #2. +65 to 'A' w tabeli ASCII, więc właśnie ten znak jest wypisany na konsolę. + + +, [ > + < - ] > . + +Ten program wczytuje znak z wejścia i umieszcza jego kod ASCII w komórce #1. +Następnie zaczyna się pętla, w której znajdują się następujące instrukcje: +przesunięcie wskaźnika na komórkę #2, inkrementacja wartości komóri #2, +powrót do komórki #1 i dekrementacja wartości komórki #1. Instrukcje pętli +wykonują się aż wartość komórki #1 osiągnie zero, a komórka #2 osiągnie +poprednią wartość komórki #1. Ponieważ na końcu pętli wskaźnik pokazuje na +komórkę #1, po pętli następuje instrukcja przejścia do komórki #2 i wysłanie +jej wartości (w formie znaku ASCII) na wyjście. + +Zauważ, że odstępy służą wyłącznie poprawie czytelności. +Równie dobrze można powyższy program zapisać tak: + +,[>+<-]>. + + +Spróbuj odgadnąć, co robi poniższy program: + +,>,< [ > [ >+ >+ << -] >> [- << + >>] <<< -] >> + +Ten program pobiera z wejścia dwie liczby i je mnoży. + +Po wczytaniu dwóch wejść (do komórek #1 i #2) następuje pętla zewnętrzna, +warunkowana wartością komórki #1. Następnie program przechodzi do komórki #2 +i rozpoczyna pętlę wewnętrzną z warunkiem zakończenia w komórce #2, +inkrementującą komórkę #3. Tu jednak pojawia się problem: w chwili zakończenia +wewnętrznej pętli komórka #2 ma wartość zero. W takim razie wewętrzna pętla +nie wywoła się następny raz. Aby rozwiązać ten problem, inkrementujemy także +wartość komórki #4, a następnie kopiujemy jej wartość do komórki #2. +Ostatecznie wynik działania znajduje się w komórce #3. +``` + +I to właśnie jest brainfuck. Nie taki trudny, co? W ramach rozrywki możesz +napisać własne programy w brainfucku. Możesz też napisać interpreter brainfucka +w innym języku. Implementacja interpretera to dość proste zadanie. Jeśli +jesteś masochistą, spróbuj napisać interpreter brainfucka w... brainfucku. diff --git a/pl-pl/python-pl.html.markdown b/pl-pl/python-pl.html.markdown new file mode 100644 index 00000000..023c3e6b --- /dev/null +++ b/pl-pl/python-pl.html.markdown @@ -0,0 +1,640 @@ +--- +name: python +category: language +language: python +filename: learnpython-pl.py +contributors: + - ["Louie Dinh", "http://ldinh.ca"] + - ["Amin Bandali", "http://aminbandali.com"] + - ["Andre Polykanine", "https://github.com/Oire"] +translators: + - ["Dominik Krzemiński", "https://github.com/dokato"] +lang: pl-pl +--- + +Python został opracowany przez Guido Van Rossuma na początku lat 90-tych. +Obecnie jest jednym z najbardziej popularnych języków programowania. +Zakochałem się w Pythonie dzięki porządkowi, jaki utrzymywany jest w kodzie. +To po prostu wykonywalny pseudokod. + +Zapraszam do kontaktu. Złapiecie nas na: +- kontakt polski: raymon92 [at] [google's email service] +- kontakt angielski: [@louiedinh](http://twitter.com/louiedinh) lub louiedinh [at] [google's email service] + +Uwaga: Ten artykuł odnosi się do wersji Pythona 2.7, ale powinien +działać w wersjach 2.x. Dla wersji 3.x znajdziesz odpowiedni artykuł na stronie głównej. + +```python +# -*- coding: utf-8 -*- + +# Pojedyncze komentarze oznaczamy takim symbolem. + +""" Wielolinijkowe napisy zapisywane są przy użyciu + potrójnych cudzysłowów i często + wykorzystywane są jako komentarze. +""" + +#################################################### +## 1. Podstawowe typy danych i operatory +#################################################### + +# Liczby to liczby +3 # => 3 + +# Matematyka jest intuicyjna +1 + 1 # => 2 +8 - 1 # => 7 +10 * 2 # => 20 +35 / 5 # => 7 + +# Dzielenie może być kłopotliwe. Poniższe działanie to dzielenie +# całkowitoliczbowe(int) i wynik jest automatycznie zaokrąglany. +5 / 2 # => 2 + +# Aby to naprawić, musimy powiedzieć nieco o liczbach zmiennoprzecinkowych. +2.0 # To liczba zmiennoprzecinkowa, tzw. float +11.0 / 4.0 # => 2.75 ahhh...znacznie lepiej + +# Wynik dzielenia całkowitoliczbowego jest obcinany dla liczb +# dodatnich i ujemnych. +5 // 3 # => 1 +5.0 // 3.0 # => 1.0 # działa też na floatach +-5 // 3 # => -2 +-5.0 // 3.0 # => -2.0 + +# Operator modulo - wyznaczanie reszty z dzielenia +7 % 3 # => 1 + +# Potęgowanie (x do potęgi y-tej) +2**4 # => 16 + +# Wymuszanie pierwszeństwa w nawiasach +(1 + 3) * 2 # => 8 + +# Operacje logiczne +# Zauważ, że przy "and" i "or" trzeba zwracać uwagę na rozmiar liter +True and False #=> False # Fałsz +False or True #=> True # Prawda + +# Zauważ, że operatorów logicznych można używać z intami +0 and 2 #=> 0 +-5 or 0 #=> -5 +0 == False #=> True +2 == True #=> False +k1 == True #=> True + +# aby zanegować, użyj "not" +not True # => False +not False # => True + +# Równość == +1 == 1 # => True +2 == 1 # => False + +# Nierówność != +1 != 1 # => False +2 != 1 # => True + +# Więcej porównań +1 < 10 # => True +1 > 10 # => False +2 <= 2 # => True +2 >= 2 # => True + +# Porównania można układać w łańcuch! +1 < 2 < 3 # => True +2 < 3 < 2 # => False + +# Napisy (typ string) tworzone są przy użyciu cudzysłowów " lub ' +"Jestem napisem." +'Ja też jestem napisem.' + +# Napisy można dodawać! +"Witaj " + "świecie!" # => "Witaj świecie!" + +# ... a nawet mnożyć +"Hej" * 3 # => "HejHejHej" + +# Napis może być traktowany jako lista znaków +"To napis"[0] # => 'T' + +# % może być używane do formatowania napisów: +"%s są %s" % ("napisy", "fajne") + +# Jednak nowszym sposobem formatowania jest metoda "format". +# Ta metoda jest obecnie polecana: +"{0} są {1}".format("napisy", "fajne") +# Jeśli nie chce ci się liczyć, użyj słów kluczowych. +"{imie} chce zjeść {jadlo}".format(imie="Bob", jadlo="makaron") + +# None jest obiektem +None # => None + +# Nie używaj "==" w celu porównania obiektów z None +# Zamiast tego użyj "is" +"etc" is None # => False +None is None # => True + +# Operator 'is' testuje identyczność obiektów. Nie jest to zbyt +# pożyteczne, gdy działamy tylko na prostych wartościach, +# ale przydaje się, gdy mamy do czynienia z obiektami. + +# None, 0 i pusty napis "" są odpowiednikami logicznego False. +# Wszystkie inne wartości są uznawane za prawdę (True) +bool(0) # => False +bool("") # => False + + +#################################################### +## 2. Zmienne i zbiory danych +#################################################### + +# Python ma instrukcję wypisującą "print" we wszystkich wersjach 2.x, ale +# została ona usunięta z wersji 3. +print "Jestem Python. Miło Cię poznać!" +# Python ma też funkcję "print" dostępną w wersjach 2.7 i 3... +# ale w 2.7 musisz dodać import (odkomentuj): +# from __future__ import print_function +print("Ja też jestem Python! ") + +# Nie trzeba deklarować zmiennych przed przypisaniem. +jakas_zmienna = 5 # Konwencja mówi: używaj małych liter i znaków podkreślenia _ +jakas_zmienna # => 5 + +# Próba dostępu do niezadeklarowanej zmiennej da błąd. +# Przejdź do sekcji Obsługa wyjątków, aby dowiedzieć się więcej... +inna_zmienna # Wyrzuca nazwę błędu + +# "if" może być użyte jako wyrażenie +"huraaa!" if 3 > 2 else 2 # => "huraaa!" + +# Listy: +li = [] +# Możesz zacząć od wypełnionej listy +inna_li = [4, 5, 6] + +# Dodaj na koniec, używając "append" +li.append(1) # li to teraz [1] +li.append(2) # li to teraz [1, 2] +li.append(4) # li to teraz [1, 2, 4] +li.append(3) # li to teraz [1, 2, 4, 3] +# Usuwanie z konca da "pop" +li.pop() # => 3 a li stanie się [1, 2, 4] +# Dodajmy ponownie +li.append(3) # li to znowu [1, 2, 4, 3]. + +# Dostęp do list jak do każdej tablicy +li[0] # => 1 +# Aby nadpisać wcześniej wypełnione miejsca w liście, użyj znaku = +li[0] = 42 +li[0] # => 42 +li[0] = 1 # Uwaga: ustawiamy starą wartość +# Tak podglądamy ostatni element +li[-1] # => 3 + +# Jeżeli wyjdziesz poza zakres... +li[4] # ... zobaczysz IndexError + +# Możesz też tworzyć wycinki. +li[1:3] # => [2, 4] +# Bez początku +li[2:] # => [4, 3] +# Omijamy koniec +li[:3] # => [1, 2, 4] +# Wybierz co drugi +li[::2] # =>[1, 4] +# Odwróć listę +li[::-1] # => [3, 4, 2, 1] +# Użyj kombinacji powyższych aby tworzyć bardziej skomplikowane wycinki +# li[poczatek:koniec:krok] + +# Usuń element używając "del" +del li[2] # li to teraz [1, 2, 3] + +# Listy można dodawać +li + inna_li # => [1, 2, 3, 4, 5, 6] +# Uwaga: wartości oryginalnych list li i inna_li się nie zmieniają. + +# Do łączenia list użyj "extend()" +li.extend(other_li) # li to teraz [1, 2, 3, 4, 5, 6] + +# Sprawdź, czy element jest w liście używając "in" +1 in li # => True + +# "len()" pokazuje długość listy +len(li) # => 6 + + +# Krotki (tuple) są jak listy, ale nie można ich modyfikować. +tup = (1, 2, 3) +tup[0] # => 1 +tup[0] = 3 # wyrzuci TypeError + +# Ale wielu akcji dla list możesz używać przy krotkach +len(tup) # => 3 +tup + (4, 5, 6) # => (1, 2, 3, 4, 5, 6) +tup[:2] # => (1, 2) +2 in tup # => True + +# Można rozpakować krotki i listy do poszczególych zmiennych +a, b, c = (1, 2, 3) # a to teraz 1, b jest 2, a c to 3 +# Jeżeli zapomnisz nawiasów, automatycznie tworzone są krotki +d, e, f = 4, 5, 6 +# Popatrz jak prosto zamienić wartości +e, d = d, e # d to teraz 5 a e to 4 + + +# Słowniki są również pożyteczne +pusty_slownik = {} +# Tu tworzymy wypełniony: +pelen_slownik = {"raz": 1, "dwa": 2, "trzy": 3} + +# Podglądany wartość +pelen_slownik["one"] # => 1 + +# Wypisz wszystkie klucze, używając "keys()" +pelen_slownik.keys() # => ["trzy", "dwa", "raz"] +# Uwaga: słowniki nie zapamiętują kolejności kluczy. + +# A teraz wszystkie wartości "values()" +pelen_slownik.values() # => [3, 2, 1] +# Uwaga: to samo dotyczy wartości. + +# Sprawdzanie czy klucz występuje w słowniku za pomocą "in" +"raz" in pelen_slownik # => True +1 in pelen_slownik # => False + +# Próba dobrania się do nieistniejącego klucza da KeyError +pelen_slownik["cztery"] # KeyError + +# Użyj metody "get()", aby uniknąć błędu KeyError +pelen_slownik.get("raz") # => 1 +pelen_slownik.get("cztery") # => None +# Metoda get zwraca domyślną wartość gdy brakuje klucza +pelen_slownik.get("one", 4) # => 1 +pelen_slownik.get("cztery", 4) # => 4 +# zauważ, że pelen_slownik.get("cztery") wciąż zwraca => None +# (get nie ustawia wartości słownika) + +# przypisz wartość do klucza podobnie jak w listach +pelen_slownik["cztery"] = 4 # teraz: pelen_slownik["cztery"] => 4 + +# "setdefault()" wstawia do słownika tylko jeśli nie było klucza +pelen_slownik.setdefault("piec", 5) # pelen_slownik["piec"] daje 5 +pelen_slownik.setdefault("piec", 6) # pelen_slownik["piec"] to wciąż 5 + + +# Teraz zbiory (set) - działają jak zwykłe listy, ale bez potórzeń +pusty_zbior = set() +# Inicjalizujemy "set()" pewnymi wartościami +jakis_zbior = set([1, 2, 2, 3, 4]) # jakis_zbior to teraz set([1, 2, 3, 4]) + +# kolejność nie jest zachowana, nawet gdy wydaje się posortowane +inny_zbior = set([4, 3, 2, 2, 1]) # inny_zbior to set([1, 2, 3, 4]) + +# Od Pythona 2.7 nawiasy klamrowe {} mogą być użyte do deklarowania zbioru +pelen_zbior = {1, 2, 2, 3, 4} # => {1, 2, 3, 4} + +# Dodaj więcej elementów przez "add()" +pelen_zbior.add(5) # pelen_zbior is now {1, 2, 3, 4, 5} + +# Znajdź przecięcie (część wspólną) zbiorów, używając & +inny_zbior = {3, 4, 5, 6} +pelen_zbior & other_set # => {3, 4, 5} + +# Suma zbiorów | +pelen_zbior | other_set # => {1, 2, 3, 4, 5, 6} + +# Różnicę zbiorów da znak - +{1, 2, 3, 4} - {2, 3, 5} # => {1, 4} + +# Sprawdzanie obecności w zbiorze: "in". +2 in pelen_zbior # => True +10 in pelen_zbior # => False + + +#################################################### +## 3. Kontrola przepływu +#################################################### + +# Tworzymy zmienną jakas_zm +jakas_zm = 5 + +# Tutaj widzisz wyrażenie warunkowe "if". Wcięcia w Pythonie są ważne! +# Poniższy kod wypisze "jakas_zm jest mniejsza niż 10" +if jakas_zm > 10: + print("jakas_zm jest wieksza niż 10") +elif some_var < 10: # Opcjonalna klauzula elif + print("jakas_zm jest mniejsza niż 10") +else: # Również opcjonalna klauzula else + print("jakas_zm jest równa 10") + + +""" +Pętla for iteruje po elementach listy, wypisując: + pies to ssak + kot to ssak + mysz to ssak +""" +for zwierze in ["pies", "kot", "mysz"]: + # Użyj metody format, aby umieścić wartość zmiennej w ciągu + print("{0} to ssak".format(zwierze)) + +""" +"range(liczba)" zwraca listę liczb +z przedziału od zera do wskazanej liczby (bez niej): + 0 + 1 + 2 + 3 +""" +for i in range(4): + print(i) + +""" +While to pętla, która jest wykonywana, dopóki spełniony jest warunek: + 0 + 1 + 2 + 3 +""" +x = 0 +while x < 4: + print(x) + x += 1 # Skrót od x = x + 1 + +# Wyjątki wyłapujemy, używając try i except + +# Działa w Pythonie 2.6 i wyższych: +try: + # Użyj "raise" aby wyrzucić wyjątek + raise IndexError("To błąd indeksu") +except IndexError as e: + pass # Pass to brak reakcji na błąd. Zwykle opisujesz tutaj, jak program ma się zachować w przypadku błędu. +except (TypeError, NameError): + pass # kilka wyjątków można przechwycić jednocześnie. +else: # Opcjonalna część bloku try/except. Musi wystąpić na końcu + print "Wszystko ok!" # Zadziała tylko, gdy program nie napotka wyjatku. + + +#################################################### +## 4. Funkcje +#################################################### + +# Użyj "def", aby stworzyć nową funkcję +def dodaj(x, y): + print("x to %s, a y to %s" % (x, y)) + return x + y # słowo kluczowe return zwraca wynik działania + +# Tak wywołuje się funkcję z parametrami: +dodaj(5, 6) # => wypisze "x to 5, a y to 6" i zwróci 11 + +# Innym sposobem jest wywołanie z parametrami nazwanymi. +dodaj(y=6, x=5) # tutaj kolejność podania nie ma znaczenia. + + +# Można też stworzyć funkcję, które przyjmują zmienną liczbę parametrów pozycyjnych, +# które zostaną przekazana jako krotka, pisząc w definicji funkcji "*args" +def varargs(*args): + return args + +varargs(1, 2, 3) # => (1, 2, 3) + + +# Można też stworzyć funkcję, które przyjmują zmienną liczbę parametrów +# nazwanych kwargs, które zostaną przekazane jako słownik, pisząc w definicji funkcji "**kwargs" +def keyword_args(**kwargs): + return kwargs + +# Wywołajmy to i sprawdźmy co się dzieje +keyword_args(wielka="stopa", loch="ness") # => {"wielka": "stopa", "loch": "ness"} + + +# Możesz też przyjmować jednocześnie zmienną liczbę parametrów pozycyjnych i nazwanych +def all_the_args(*args, **kwargs): + print(args) + print(kwargs) +""" +all_the_args(1, 2, a=3, b=4) wypisze: + (1, 2) + {"a": 3, "b": 4} +""" + +# Użyj * aby rozwinąć parametry z krotki args +# i użyj ** aby rozwinąć parametry nazwane ze słownika kwargs. +args = (1, 2, 3, 4) +kwargs = {"a": 3, "b": 4} +all_the_args(*args) # odpowiednik foo(1, 2, 3, 4) +all_the_args(**kwargs) # odpowiednik foo(a=3, b=4) +all_the_args(*args, **kwargs) # odpowiednik foo(1, 2, 3, 4, a=3, b=4) + +# Możesz podać parametry args i kwargs do funkcji równocześnie +# przez rozwinięcie odpowiednio * i ** +def pass_all_the_args(*args, **kwargs): + all_the_args(*args, **kwargs) + print varargs(*args) + print keyword_args(**kwargs) + +# Zasięg zmiennych +x = 5 + +def setX(num): + # Lokalna zmienna x nie jest tym samym co zmienna x + x = num # => 43 + print x # => 43 + +def setGlobalX(num): + global x + print x # => 5 + x = num # globalna zmienna to teraz 6 + print x # => 6 + +setX(43) +setGlobalX(6) + +# Można tworzyć funkcje wewnętrzne i zwrócić je jako wynik +def rob_dodawacz(x): + def dodawacz(y): + return x + y + return dodawacz + +dodaj_10 = rob_dodawacz(10) +dodaj_10(3) # => 13 + +# Są również funkcje anonimowe "lambda" +(lambda x: x > 2)(3) # => True + +# Python ma też wbudowane funkcje wyższego rzędu (przyjmujące inną funkcje jako parametr) +map(add_10, [1, 2, 3]) # => [11, 12, 13] +filter(lambda x: x > 5, [3, 4, 5, 6, 7]) # => [6, 7] + +# Można używać wyrażeń listowych (list comprehensions) do mapowania i filtrowania +[add_10(i) for i in [1, 2, 3]] # => [11, 12, 13] +[x for x in [3, 4, 5, 6, 7] if x > 5] # => [6, 7] + + +#################################################### +## 5. Klasy +#################################################### + +# Wszystkie klasy są podklasą object +class Czlowiek(object): + + # Atrybut klasy. Występuje we wszystkich instancjach klasy. + gatunek = "H. sapiens" + + # Podstawowa inicjalizacja - wywoływana podczas tworzenia instacji. + # Zauważ, że podwójne podkreślenia przed i za nazwą oznaczają + # specjalne obiekty lub atrybuty wykorzystywane wewnętrznie przez Pythona. + # Nie używaj ich we własnych metodach. + def __init__(self, nazwa): + # przypisz parametr "nazwa" do atrybutu instancji + self.nazwa = nazwa + + # Metoda instancji. Wszystkie metody przyjmują "self" jako pierwszy argument + def mow(self, wiadomosc): + return "%s: %s" % (self.nazwa, wiadomosc) + + # Metoda klasowa współdzielona przez instancje. + # Przyjmuje wywołującą klasę jako pierwszy argument. + @classmethod + def daj_gatunek(cls): + return cls.gatunek + + # Metoda statyczna jest wywoływana bez argumentów klasy czy instancji. + @staticmethod + def grunt(): + return "*grunt*" + + +# Instancja klasy +i = Czlowiek(name="Ian") +print(i.mow("cześć")) # wypisze "Ian: cześć" + +j = Czlowiek("Joel") +print(j.mow("cześć")) # wypisze "Joel: cześć" + +# Wywołujemy naszą metodę klasową +i.daj_gatunek() # => "H. sapiens" + +# Zmieniamy wspólny parametr +Czlowiek.gatunek = "H. neanderthalensis" +i.daj_gatunek() # => "H. neanderthalensis" +j.daj_gatunek() # => "H. neanderthalensis" + +# Wywołanie metody statycznej +Czlowiek.grunt() # => "*grunt*" + + +#################################################### +## 6. Moduły +#################################################### + +# Tak importuje się moduły: +import math +print(math.sqrt(16)) # => 4 + +# Można podać konkretne funkcje, np. ceil, floor z modułu math +from math import ceil, floor +print(ceil(3.7)) # => 4.0 +print(floor(3.7)) # => 3.0 + +# Można zaimportować wszystkie funkcje z danego modułu. +# Uwaga: nie jest to polecane, bo później w kodzie trudno połapać się, +# która funkcja pochodzi z którego modułu. +from math import * + +# Można skracać nazwy modułów. +import math as m +math.sqrt(16) == m.sqrt(16) # => True +# sprawdźmy czy funkcje są równoważne +from math import sqrt +math.sqrt == m.sqrt == sqrt # => True + +# Moduły Pythona to zwykłe skrypty napisane w tym języku. Możesz +# pisać własne i importować je. Nazwa modułu to nazwa pliku. + +# W ten sposób sprawdzisz jakie funkcje wchodzą w skład modułu. +import math +dir(math) + + +#################################################### +## 7. Zaawansowane +#################################################### + +# Generatory pomagają tworzyć tzw. "leniwy kod" +def podwojne_liczby(iterowalne): + for i in iterowalne: + yield i + i + +# Generatory tworzą wartości w locie. +# Zamiast generować wartości raz i zapisywać je (np. w liście), +# generator tworzy je na bieżąco, w wyniku iteracji. To oznacza, +# że w poniższym przykładzie wartości większe niż 15 nie będą przetworzone +# w funkcji "podwojne_liczby". +# Zauważ, że xrange to generator, który wykonuje tę samą operację co range. +# Stworzenie listy od 1 do 900000000 zajęłoby sporo czasu i pamięci, +# a xrange tworzy obiekt generatora zamiast budować całą listę jak range. + +# Aby odróżnić nazwę zmiennej od nazwy zarezerwowanej w Pythonie, używamy +# zwykle na końcu znaku podkreślenia +xrange_ = xrange(1, 900000000) + +# poniższa pętla będzie podwajać liczby aż do 30 +for i in podwojne_liczby(xrange_): + print(i) + if i >= 30: + break + + +# Dekoratory +# w tym przykładzie "beg" jest nakładką na "say" +# Beg wywołuje say. Jeśli say_please jest prawdziwe, wtedy zwracana wartość +# zostanie zmieniona + +from functools import wraps + + +def beg(target_function): + @wraps(target_function) + def wrapper(*args, **kwargs): + msg, say_please = target_function(*args, **kwargs) + if say_please: + return "{} {}".format(msg, "Proszę! Jestem spłukany :(") + return msg + return wrapper + + +@beg +def say(say_please=False): + msg = "Kupisz mi piwo?" + return msg, say_please + + +print(say()) # Kupisz mi piwo? +print(say(say_please=True)) # Kupisz mi piwo? Proszę! Jestem spłukany :( +``` + +## Gotowy na więcej? +### Polskie + +* [Zanurkuj w Pythonie](http://pl.wikibooks.org/wiki/Zanurkuj_w_Pythonie) +* [LearnPythonPl](http://www.learnpython.org/pl/) + +### Angielskie: +#### Darmowe źródła online + +* [Learn Python The Hard Way](http://learnpythonthehardway.org/book/) +* [Dive Into Python](http://www.diveintopython.net/) +* [The Official Docs](http://docs.python.org/2.6/) +* [Hitchhiker's Guide to Python](http://docs.python-guide.org/en/latest/) +* [Python Module of the Week](http://pymotw.com/2/) +* [A Crash Course in Python for Scientists](http://nbviewer.ipython.org/5920182) + +#### Inne + +* [Programming Python](http://www.amazon.com/gp/product/0596158106/ref=as_li_qf_sp_asin_tl?ie=UTF8&camp=1789&creative=9325&creativeASIN=0596158106&linkCode=as2&tag=homebits04-20) +* [Dive Into Python](http://www.amazon.com/gp/product/1441413022/ref=as_li_tf_tl?ie=UTF8&camp=1789&creative=9325&creativeASIN=1441413022&linkCode=as2&tag=homebits04-20) +* [Python Essential Reference](http://www.amazon.com/gp/product/0672329786/ref=as_li_tf_tl?ie=UTF8&camp=1789&creative=9325&creativeASIN=0672329786&linkCode=as2&tag=homebits04-20) + diff --git a/pl-pl/ruby-pl.html.markdown b/pl-pl/ruby-pl.html.markdown new file mode 100644 index 00000000..73b1a7d8 --- /dev/null +++ b/pl-pl/ruby-pl.html.markdown @@ -0,0 +1,593 @@ +--- +language: ruby +filename: learnruby.rb +contributors: + - ["David Underwood", "http://theflyingdeveloper.com"] + - ["Joel Walden", "http://joelwalden.net"] + - ["Luke Holder", "http://twitter.com/lukeholder"] + - ["Tristan Hume", "http://thume.ca/"] + - ["Nick LaMuro", "https://github.com/NickLaMuro"] + - ["Marcos Brizeno", "http://www.about.me/marcosbrizeno"] + - ["Ariel Krakowski", "http://www.learneroo.com"] + - ["Dzianis Dashkevich", "https://github.com/dskecse"] + - ["Levi Bostian", "https://github.com/levibostian"] + - ["Rahil Momin", "https://github.com/iamrahil"] + - ["Gabriel Halley", "https://github.com/ghalley"] + - ["Persa Zula", "http://persazula.com"] +translators: + - ["Marcin Klocek", "https://github.com/mklocek"] +lang: pl-pl +--- + +```ruby +# To jest komentarz + +=begin +To jest wielolinijkowy komentarz +Nikt ich nie używa +Ty też nie powinieneś +=end + +# Przede wszystkim: Wszystko jest obiektem. + +# Liczby są obiektami + +3.class #=> Fixnum + +3.to_s #=> "3" + + +# Trochę podstawowej arytmetyki +1 + 1 #=> 2 +8 - 1 #=> 7 +10 * 2 #=> 20 +35 / 5 #=> 7 +2**5 #=> 32 +5 % 3 #=> 2 +5 ^ 6 #=> 3 + +# Arytmetyka jest zastąpeniem składni +# metod wywoływanych na obiektach +1.+(3) #=> 4 +10.* 5 #=> 50 + +# Wartości specjalne są obiektami +nil # To na prawdę jest niczym +true # prawda +false # fałsz + +nil.class #=> NilClass +true.class #=> TrueClass +false.class #=> FalseClass + +# Równość +1 == 1 #=> true +2 == 1 #=> false + +# Nierówność +1 != 1 #=> false +2 != 1 #=> true + +# jedyną 'fałszywą' wartością poza false, jest nil + +!nil #=> true +!false #=> true +!0 #=> false + +# Więcej porównań +1 < 10 #=> true +1 > 10 #=> false +2 <= 2 #=> true +2 >= 2 #=> true + +# Operatory logiczne +true && false #=> false +true || false #=> true +!true #=> false + +# Istnieją alternatywne wersje operatorów logicznych ze znacznie mniejszym +# pierwszeństwem. Używane są by kontrolować wyrażenia w łańcuchach wyrażeń +# aż jedno z nich wróci true lub false. + +# `zrob_cos_innego` wywołaj tylko wtedy gdy `zrob_cos` zakończy się sukcesem. +zrob_cos_innego() and zrob_cos() +# `log_error` wywołaj tylko wtedy gdy `zrob_cos` nie zakończy się sukcesem. +zrob_cos() or log_error() + + +# Stringi są obiektami + +'Jestem stringiem.'.class #=> String +"Ja również jestem stringiem.".class #=> String + +wypelnienie = 'użyć interpolacji stringa' +"Potrafię #{wypelnienie} używając podwójnych cudzysłowów." +#=> "Potrafię użyć interpolacji stringa używając podwójnych cudzysłowów." + +# Staraj się zapisywać stringi za pomocą apostrof, zamiast cudzysłowów tam, gdzie to możliwe +# Cudzysłowy wykonują dodatkowe wewnętrzne operacje + + +# Łączenie stringów, ale nie liczb +'hej ' + 'świecie' #=> "hej świecie" +'hej ' + 3 #=> TypeError: can't convert Fixnum into String +'hej ' + 3.to_s #=> "hej 3" + +# Łączenie stringów i operatorów +'hej ' * 3 #=> "hej hej hej " + +# Dodawanie do stringa +'hej' << ' świecie' #=> "hej świecie" + +# wydrukowanie wartości wraz z nową linią na końcu +puts "Drukuję!" +#=> Drukuję! +#=> nil + +# wydrukowanie wartości bez nowej linii na końcu +print "Drukuję!" +#=> Drukuję! => nill + +# Zmienne +x = 25 #=> 25 +x #=> 25 + +# Zauważ, że przypisanie zwraca przypisywaną wartość +# To znaczy, że możesz wykonać wielokrotne przypisanie: + +x = y = 10 #=> 10 +x #=> 10 +y #=> 10 + +# Zwyczajowo, używaj notacji nazwa_zmiennej dla nazw zmiennych +nazwa_zmiennej = true + +# Używaj opisowych nazw zmiennych +sciezka_do_projektu = '/dobra/nazwa/' +sciezka = '/zla/nazwa/' + +# Symbole (są obiektami) +# Symbole są niezmiennymi, wielokrotnie używanymi stałymi reprezentowanymi wewnętrznie jako +# liczby całkowite. Często używane są zamiast stringów w celu wydajniejszego przekazywania danych + +:oczekujacy.class #=> Symbol + +status = :oczekujacy + +status == :oczekujacy #=> true + +status == 'oczekujacy' #=> false + +status == :zatwierdzony #=> false + +# Tablice + +# To jest tablica +array = [1, 2, 3, 4, 5] #=> [1, 2, 3, 4, 5] + +# Tablice mogą zwierać różne typy danych + +[1, 'hej', false] #=> [1, "hej", false] + +# Tablice mogę być indeksowane +# Od początku +tablica[0] #=> 1 +tablica.first #=> 1 +tablica[12] #=> nil + +# Podobnie jak przy arytmetyce, dostęp poprzez [zmienna] +# jest tylko czytelniejszą składnią +# dla wywoływania metody [] na obiekcie +tablica.[] 0 #=> 1 +tablica.[] 12 #=> nil + +# Od końca +tablica[-1] #=> 5 +tablica.last #=> 5 + +# Z początkowym indeksem i długością +tablica[2, 3] #=> [3, 4, 5] + +# Odwrotność tablicy +a=[1,2,3] +a.reverse! #=> [3,2,1] + +# Lub zakres +array[1..3] #=> [2, 3, 4] + +# Dodawanie do tablicy w taki sposób +tablica << 6 #=> [1, 2, 3, 4, 5, 6] +# Lub taki +tablica.push(6) #=> [1, 2, 3, 4, 5, 6] + +# Sprawdzanie, czy tablica zawiera element +tablica.include?(1) #=> true + +# Hasze są Ruby'owymi podstawowymi słownikami z parami klucz/wartość. +# Hasze są zapisywane za pomocą nawiasów klamrowych +hasz = { 'kolor' => 'zielony', 'numer' => 5 } + +hasz.keys #=> ['kolor', 'numer'] + +# Można szybko sprawdzić zawartość hasza za pomocą kluczy: +hasz['kolor'] #=> 'zielony' +hasz['numer'] #=> 5 + +# Sprawdzenie wartośći dla nieistniejącego klucza zwraca nil: +hasz['nic tutaj nie ma'] #=> nil + +# Od wersji 1.9, Ruby posiada specjalną składnię, gdy używamy symboli jako kluczy: + +nowy_hasz = { stan: 3, akcja: true } + +nowy_hasz.keys #=> [:stan, :akcja] + +# Sprawdzenie istnienia kluczy i wartości w haszu +new_hash.has_key?(:defcon) #=> true +new_hash.has_value?(3) #=> true + +# Wskazówka: Zarówno tablice, jak i hasze, są policzalne +# Współdzielą wiele metod takich jak each, map, count, i inne + +# Instrukcje warunkowe + +if true + 'wyrażenie if' +elsif false + 'wyrażenie if, opcjonalne' +else + 'wyrażenie else, również opcjonalne' +end + +for licznik in 1..5 + puts "powtórzenie #{licznik}" +end +#=> powtórzenie 1 +#=> powtórzenie 2 +#=> powtórzenie 3 +#=> powtórzenie 4 +#=> powtórzenie 5 + +# JEDNAKŻE, Nikt nie używa pętli for. +# Zamiast tego, powinno się używać metody "each" i podawać jej blok. +# Blok jest kawałkiem kodu, który możesz podać metodzie podobnej do "each". +# Jest analogiczny do wyrażeń lambda, funkcji anonimowych lub zamknięć w innych +# językach programowania. +# +# Metoda "each" danego zakresu, wykonuje blok dla każdego elementu w zakresie. +# Do bloku zostaje przekazany licznik jako parametr. +# Wykonanie metody "each" z przekazaniem bloku wygląda następująco: + +(1..5).each do |licznik| + puts "powtórzenie #{licznik}" +end +#=> powtórzenie 1 +#=> powtórzenie 2 +#=> powtórzenie 3 +#=> powtórzenie 4 +#=> powtórzenie 5 + +# Możesz również otoczyć blok nawiasami klamrowymi: +(1..5).each { |licznik| puts "powtórzenie #{licznik}" } + +# Zawartość struktur danych również może być powtarzana używając each. +tablica.each do |element| + puts "#{element} jest częścią tablicy" +end +hasz.each do |klucz, wartosc| + puts "#{klucz} jest #{wartosc}" +end + +# Jeśli nadal potrzebujesz indeksum, możesz użyć "each_with_index" i zdefiniować +# zmienną odpowiadającą indeksowi +tablica.each_with_index do |element, indeks| + puts "#{element} jest numerem #{indeks} w tablicy" +end + +licznik = 1 +while licznik <= 5 do + puts "powtórzenie #{licznik}" + licznik += 1 +end +#=> powtórzenie 1 +#=> powtórzenie 2 +#=> powtórzenie 3 +#=> powtórzenie 4 +#=> powtórzenie 5 + +# W Ruby istnieje dużo pomocnych funkcji wykonujących pętle, +# na przykład "map", "reduce", "inject" i wiele innych. Map, +# w każdym wywołaniu, pobiera tablicę, na której wykonuję pętlę, +# wykonuje kod zapisany za pomocą bloku i zwraca całkowicie nową tablicę. +tablica = [1,2,3,4,5] +podwojone = tablica.map do |element| + element * 2 +end +puts podwojona +#=> [2,4,6,8,10] +puts tablica +#=> [1,2,3,4,5] + +ocena = 2 + +case ocena +when 1 + puts 'Dobra robota, masz wolne' +when 2 + puts 'Następnym razem będziesz miał więcej szczęścia' +when 3 + puts 'Możesz to zrobić lepiej' +when 4 + puts 'Przebrnąłeś' +when 5 + puts 'Oblałeś!' +else + puts 'Inny system oceniania?' +end +#=> "Następnym razem będziesz miał więcej szczęścia" + +# case może również użwać zakresów +ocena = 82 +case ocena +when 90..100 + puts 'Hurra!' +when 80...90 + puts 'Dobra robota' +else + puts 'Oblałeś!' +end +#=> "Dobra robota" + +# obsługa błędów: +begin + # kod, który może wywołać wyjątek + raise NoMemoryError, 'Zabrakło pamięci.' +rescue NoMemoryError => zmienna_wyjatku + puts 'Został wywołany NoMemoryError', zmienna_wyjatku +rescue RuntimeError => inna_zmienna_wyjatku + puts 'Teraz został wywołany RuntimeError' +else + puts 'To zostanie uruchomione, jeśli nie wystąpi żaden wyjątek' +ensure + puts 'Ten kod wykona się zawsze' +end + +# Funkcje + +def podwojenie(x) + x * 2 +end + +# Funkcje (i wszystkie bloki) zawsze zwracają wartość ostatniego wyrażenia +podwojenie(2) #=> 4 + +# Okrągłe nawiady są opcjonalne, gdy wynik jest jednoznaczny +podwojenie 3 #=> 6 + +podwojenie podwojenie 3 #=> 12 + +def suma(x, y) + x + y +end + +# Argumenty metod są oddzielone przecinkami +suma 3, 4 #=> 7 + +suma suma(3, 4), 5 #=> 12 + +# yield +# Wszystkie metody mają ukryty, opcjonalny parametr bloku, +# który może być wykonany używając słowa kluczowego 'yield' + +def otoczenie + puts '{' + yield + puts '}' +end + +otoczenie { puts 'hej świecie' } + +# { +# hej świecie +# } + + +# Możesz przekazać blok do funkcji +# "&" oznacza referencję to przekazanego bloku +def goscie(&blok) + blok.call 'jakis_argument' +end + +# Możesz przekazać listę argumentów, które będę przekonwertowane na tablicę +# Do tego służy operator ("*") +def goscie(*tablica) + tablica.each { |gosc| puts gosc } +end + +# Definiowanie klas używając słowa kluczowego class +class Czlowiek + + # Zmienna klasowa. Jest współdzielona przez wszystkie instancje tej klasy. + @@gatunek = 'H. sapiens' + + # Podstawowe inicjalizowanie + def initialize(imie, wiek = 0) + # Przypisanie argumentu do zmiennej danej instancji o nazwie "imie" + @imie = imie + # Jeśli nie podano wieku, zostanie użyta domyślna wartość z listy argumentów. + @wiek = wiek + end + + # Podstawowa metoda przypisująca wartość + def imie=(imie) + @imie = imie + end + + # Podstawowa metoda pobierająca wartość + def imie + @imie + end + + # Powyższa funkcjonalność może być zastąpiona używając metody attr_accessor w taki sposób + attr_accessor :imie + + # Metody przypisujące/pobierające mogą być stworzone indywidualnie + attr_reader :imie + attr_writer :imie + + # Metody klasowe używają self aby odróżnić się od metody instancji. + # To może być wywołane na klasie, nie na instancji. + def self.powiedz(wiadomosc) + puts wiadomosc + end + + def gatunek + @@gatunek + end +end + + +# Tworzenie instancji klasy +jim = Czlowiek.new('Jim Halpert') + +dwight = Czlowiek.new('Dwight K. Schrute') + +# Wywołajmy parę metod +jim.gatunek #=> "H. sapiens" +jim.imie #=> "Jim Halpert" +jim.imie = "Jim Halpert II" #=> "Jim Halpert II" +jim.imie #=> "Jim Halpert II" +dwight.gatunek #=> "H. sapiens" +dwight.imie #=> "Dwight K. Schrute" + +# Wywołanie metody klasowej +Czlowiek.powiedz('Cześć') #=> "Cześć" + +# Zasięg zmiennej jest definiowany poprzez jej nazwę. +# Zmienne, które zaczynają się na $ mają zasięg globalny +$zmienna = "Jestem zmienną globalną" +defined? $zmienna #=> "global-variable" + +# Zmienne zczynające się na @ mają zasięg danej instancji +@zmienna = "Jestem zmienną instancji" +defined? @zmienna #=> "instance-variable" + +# Zmienne, które zaczynają się na @@ mają zasięg danej klasy +@@zmienna = "Jestem zmienną klasową" +defined? @@zmienna #=> "class variable" + +# Zmienne, które zaczynają się na dużą literę, są stałymi +Zmienna = "Jestem stałą" +defined? Zmienna #=> "constant" + +# Klasa jest również obiektem w ruby. Może więc mieć zmienne instancji. +# Zmienna klasowa może być współdzielona między klasą i jej potomstwem. + +# podstawowa klasa +class Czlowiek + @@cokolwiek = 0 + + def self.cokolwiek + @@cokolwiek + end + + def self.cokolwiek=(wartosc) + @@cokolwiek = wartosc + end +end + +# klasa pochodna +class Pracownik < Czlowiek +end + +Czlowiek.cokolwiek # 0 +Pracownik.cokolwiek # 0 + +Czlowiek.cokolwiek = 2 # 2 +Pracownik.cokolwiek # 2 + +# Zmienna instancji danej klasy nie jest współdzielona przez jej potomstwo. + +class Czlowiek + @cos = 0 + + def self.cos + @cos + end + + def self.cos=(wartosc) + @cos = wartosc + end +end + +class Doktor < Czlowiek +end + +Czlowiek.cos # 0 +Doktor.cos # nil + +module PrzykladowyModul + def cokolwiek + 'cokolwiek' + end +end + +# Włączanie modułów łączy ich metody z metodami instancji klasy +# Rozszerzanie modułów łączy ich metody z metodami klasy + +class Osoba + include PrzykladowyModul +end + +class Ksiazka + extend PrzykladowyModul +end + +Osoba.cokolwiek # => NoMethodError: undefined method `cokolwiek' for Osoba:Class +Osoba.new.cokolwiek # => 'cokolwiek' +Ksiazka.cokolwiek # => 'cokolwiek' +Ksiazka.new.cokolwiek # => NoMethodError: undefined method `cokolwiek' + +# Gdy włączamy lub rozszerzamy muduły, wykonywane są tzw. wywołania zwrotne + +module PrzykladowyModul + def self.included(baza) + baza.extend(MotodyKlasowe) + baza.send(:include, MetodyInstancji) + end + + module MotodyKlasowe + def cos + 'cos' + end + end + + module MetodyInstancji + def xyz + 'xyz' + end + end +end + +class Cokolwiek + include PrzykladowyModul +end + +Cokolwiek.cos # => 'cos' +Cokolwiek.xyz # => NoMethodError: undefined method `xyz' +Cokolwiek.new.cos # => NoMethodError: undefined method `cos' +Cokolwiek.new.xyz # => 'qux' +``` + +## Dodatkowe źródła +### Polskie + +- [Dokumentacja](https://www.ruby-lang.org/pl/documentation/quickstart/) + +### Angielskie + +- [Learn Ruby by Example with Challenges](http://www.learneroo.com/modules/61/nodes/338) - A variant of this reference with in-browser challenges. +- [Official Documentation](http://www.ruby-doc.org/core-2.1.1/) +- [Ruby from other languages](https://www.ruby-lang.org/en/documentation/ruby-from-other-languages/) +- [Programming Ruby](http://www.amazon.com/Programming-Ruby-1-9-2-0-Programmers/dp/1937785491/) - An older [free edition](http://ruby-doc.com/docs/ProgrammingRuby/) is available online. +- [Ruby Style Guide](https://github.com/bbatsov/ruby-style-guide) - A community-driven Ruby coding style guide. |