summaryrefslogtreecommitdiffhomepage
path: root/tr-tr/c-tr.html.markdown
diff options
context:
space:
mode:
Diffstat (limited to 'tr-tr/c-tr.html.markdown')
-rw-r--r--tr-tr/c-tr.html.markdown488
1 files changed, 488 insertions, 0 deletions
diff --git a/tr-tr/c-tr.html.markdown b/tr-tr/c-tr.html.markdown
new file mode 100644
index 00000000..128901de
--- /dev/null
+++ b/tr-tr/c-tr.html.markdown
@@ -0,0 +1,488 @@
+---
+name: c
+category: language
+language: c
+filename: learnc-tr.c
+contributors:
+ - ["Adam Bard", "http://adambard.com/"]
+translators:
+ - ["Haydar KULEKCI", "http://scanf.info/"]
+lang: tr-tr
+
+---
+/*
+C halen modern yüksek performans bilgisayarların dili.
+
+C bir çok programcının kullandığı en düşük seviye dillerdendir, ama
+salt hız ile daha fazlasını karşılar. C'nin bellek yönetiminden iyi
+anlarsanız sizi isteğiniz yere götürecektir.
+
+```c
+// Tek satır yorum // karakterleri ile başlar
+
+/*
+Çoklu satırlı yorumlar bu şekilde görünür.
+*/
+
+// C Standart kütüphanelerini uygulamanıza #include<ornek.h> ile
+// dahil edebilirsiniz.
+#include <stdlib.h>
+#include <stdio.h>
+#include <string.h>
+
+// Kendi başlık(header) dosyalarınız dahil etmek için "çift tırnak"
+// kullanmalısınız.
+#include "my_header.h"
+
+// Fonksiyonlarınızı bir .h dosyasında ya da c dosyanızın üst tarafta
+// tanımlayın.
+
+void function_1();
+void function_2();
+
+// Programınızın giriş noktası main isimli bir fonksiyondur ve
+// integer değer döner
+int main() {
+
+ // çıktıları yazdırmak için printf kullanılır, "print formatted"
+ // %d bir sayı tipidir, \n yeni satır karakteridir
+ printf("%d\n", 0); // => 0 karakteri yazdırılır.
+ // Tüm ifadeler noktalı virgül ile bitmelidir.
+
+ ///////////////////////////////////////
+ // Tipler
+ ///////////////////////////////////////
+
+ // Değişkenleri kullanmadan önce tanımlamalısınız. Bir değişken tanımlarken
+ // tipini belirtmelisiniz; bu tip onun byte olarak boyutunu belirler.
+
+ // int değişken tipi 4 byte boyutundadır.
+ int x_int = 0;
+
+ // short değişken tipi genellikle 2 byte boyutundadır.
+ short x_short = 0;
+
+ // char tipi 1 byte boyutunu garanti eder.
+ char x_char = 0;
+ char y_char = 'y'; // Karakterler '' işaretleri arasına yazılır.
+
+ // long tipi 4-8 byte olur; long long tipi en azından 64 bit garantiler.
+ long x_long = 0;
+ long long x_long_long = 0;
+
+ // float tipi 32-bit kayan noktalı sayı boyutundadır.
+ float x_float = 0.0;
+
+ // double değişken tipi 64-bit kayan noktalı yazı tipindedir.
+ double x_double = 0.0;
+
+ // Integral türleri işaretsiz olabilir. Bunun anlamı, onlar eksi değer
+ // olamaz demektir, ama aynı boyuttaki işaretsiz bir sayının maksimum
+ // değeri işaretli bir sayının maksimum değeriden büyük olur.
+ unsigned char ux_char;
+ unsigned short ux_short;
+ unsigned int ux_int;
+ unsigned long long ux_long_long;
+
+ // Diğer taraftan char, ki her zaman bir byte boyutundadır, bu tipler
+ // makinenize göre boyut değiştirir. sizeof(T) size bir değişkenin byte
+ // cinsinden boyutunu verir öyle ki bu tipin boyutunu taşınabilir bir
+ // şekilde ifade edilebilir
+ // Örneğin,
+ printf("%lu\n", sizeof(int)); // => 4 (bir çok makinede 4-byte words)
+
+ // If the argument of the `sizeof` operator an expression, then its argument
+ // is not evaluated (except VLAs (see below)).
+ // The value it yields in this case is a compile-time constant.
+ int a = 1;
+
+ // size_t bir objeyi temsil etmek için kullanılan 2 byte uzunluğundaki bir
+ // işaretsiz tam sayı tipidir
+
+ size_t size = sizeof(a++); // a++ is not evaluated
+ printf("sizeof(a++) = %zu where a = %d\n", size, a);
+ // prints "sizeof(a++) = 4 where a = 1" (on a 32-bit architecture)
+
+ // Diziler somut bir boyut ile oluşturulmalıdır.
+ char my_char_array[20]; // Bu dizi 1 * 20 = 20 byte alan kaplar
+ int my_int_array[20]; // Bu dizi 4 * 20 = 80 byte alan kaplar
+ // (4-byte bir word varsayılır)
+
+ // Şu şekilde bir diziyi 0 ile oluşturabilirsiniz:
+ char my_array[20] = {0};
+
+ // Dizinin elemanlarını indexlemek diğer diller gibidir, veya
+ // diğer diller C gibi.
+ my_array[0]; // => 0
+
+ // Diziler değişebilirdir (mutable); O sadece memory!
+ my_array[1] = 2;
+ printf("%d\n", my_array[1]); // => 2
+
+ // In C99 (and as an optional feature in C11), variable-length arrays (VLAs)
+ // can be declared as well. The size of such an array need not be a compile
+ // time constant:
+ printf("Enter the array size: "); // ask the user for an array size
+ char buf[0x100];
+ fgets(buf, sizeof buf, stdin);
+
+ // strtoul parses a string to an unsigned integer
+ size_t size = strtoul(buf, NULL, 10);
+ int var_length_array[size]; // declare the VLA
+ printf("sizeof array = %zu\n", sizeof var_length_array);
+
+ // A possible outcome of this program may be:
+ // > Enter the array size: 10
+ // > sizeof array = 40
+
+ // String'ler bir NUL (0x00) byte ile sonlandırılmış karakter dizileridir,
+ // bu string içerisinde özel bir karakter olan '\0' ile gösterilir.
+ // (Biz Nul byte'i string karakterleri arasında bulundurmamıza gerek
+ // yoktur; derleyici onu bizim için dizinin sonuna ekler.)
+ char a_string[20] = "This is a string";
+ printf("%s\n", a_string); // %s bir string formatıdır.
+
+ /*
+ a_string 16 karakter uzunluğundadır.
+ 17. karakter NUL karakteridir.
+ 18., 19. ve 20. karakterler tanımsızdır.(undefined)
+ */
+
+ printf("%d\n", a_string[16]); // => 0
+ // i.e., byte #17 is 0 (as are 18, 19, and 20)
+
+ // If we have characters between single quotes, that's a character literal.
+ // It's of type `int`, and *not* `char` (for historical reasons).
+ int cha = 'a'; // fine
+ char chb = 'a'; // fine too (implicit conversion from int to char)
+
+ ///////////////////////////////////////
+ // Operatörler
+ ///////////////////////////////////////
+
+ int i1 = 1, i2 = 2; // Çoklu tanımlama için kısayol.
+ float f1 = 1.0, f2 = 2.0;
+
+ // Aritmatik basittir.
+ i1 + i2; // => 3
+ i2 - i1; // => 1
+ i2 * i1; // => 2
+ i1 / i2; // => 0 (0.5'dir ama 0 a yuvarlanmıştır.)
+
+ f1 / f2; // => 0.5, artı veya eksi epsilon
+
+ // Modüler aritmetikte vardır.
+ 11 % 3; // => 2
+
+ // Karşılaştırma operatörleri muhtemelen tanıdıktır, ama
+ // C'de boolean tipi yoktur. Bunun yerine sayı(int) kullanırız.
+ // 0 false yerine ve diğer herşey true yerine geçmektedir.
+ // (Karşılaştırma operatörleri her zaman 0 veya 1 dönmektedir.)
+ 3 == 2; // => 0 (false)
+ 3 != 2; // => 1 (true)
+ 3 > 2; // => 1
+ 3 < 2; // => 0
+ 2 <= 2; // => 1
+ 2 >= 2; // => 1
+
+ // Sayılar üzerinde mantık işlemleri
+ !3; // => 0 (Logical not)
+ !0; // => 1
+ 1 && 1; // => 1 (Logical and)
+ 0 && 1; // => 0
+ 0 || 1; // => 1 (Logical or)
+ 0 || 0; // => 0
+
+ // Bit boyutunda işlem yapmak için operatörler
+ ~0x0F; // => 0xF0 (bitwise negation)
+ 0x0F & 0xF0; // => 0x00 (bitwise AND)
+ 0x0F | 0xF0; // => 0xFF (bitwise OR)
+ 0x04 ^ 0x0F; // => 0x0B (bitwise XOR)
+ 0x01 << 1; // => 0x02 (bitwise left shift (by 1))
+ 0x02 >> 1; // => 0x01 (bitwise right shift (by 1))
+
+ // Be careful when shifting signed integers - the following are undefined:
+ // - shifting into the sign bit of a signed integer (int a = 1 << 32)
+ // - left-shifting a negative number (int a = -1 << 2)
+ // - shifting by an offset which is >= the width of the type of the LHS:
+ // int a = 1 << 32; // UB if int is 32 bits wide
+
+ ///////////////////////////////////////
+ // Kontrol Yapıları
+ ///////////////////////////////////////
+
+ if (0) {
+ printf("I am never run\n");
+ } else if (0) {
+ printf("I am also never run\n");
+ } else {
+ printf("I print\n");
+ }
+
+ // While Döngüsü
+ int ii = 0;
+ while (ii < 10) {
+ printf("%d, ", ii++); // ii++, ii değişkenini değerini kullandıktan sonra artırır.
+ } // => prints "0, 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9, "
+
+ printf("\n");
+
+ int kk = 0;
+ do {
+ printf("%d, ", kk);
+ } while (++kk < 10); // ++kk, kk değişkeninin değerini kullanmadan önce artırır.
+ // => prints "0, 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9, "
+
+ printf("\n");
+
+ // For Döngüsü
+ int jj;
+ for (jj=0; jj < 10; jj++) {
+ printf("%d, ", jj);
+ } // => prints "0, 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9, "
+
+ printf("\n");
+
+ ///////////////////////////////////////
+ // Tip Dönüşümleri
+ ///////////////////////////////////////
+
+ // C'de her değer bir tipe sahiptir, ama siz bir değeri bir başka tipe
+ // dönüştürebilirsiniz.
+
+ int x_hex = 0x01; // Hex literatüründe değer atayabilirsiniz.
+
+ // Türler arasındaki dönüşümde kendi değerini korumak için çalışacaktır.
+ printf("%d\n", x_hex); // => Prints 1
+ printf("%d\n", (short) x_hex); // => Prints 1
+ printf("%d\n", (char) x_hex); // => Prints 1
+
+ // Tip hiçbir hata vermeden taşacaktır(overflow).
+ printf("%d\n", (unsigned char) 257); // => 1 (Max char = 255 eğer karakter 8 bit uzunluğunda ise)
+
+ // `char`, `signed char` ve `unsigned char` karakter tiplerinin maksimum uzunluğunu
+ // belirlemek için <limits.h> kütüphanesindeki CHAR_MAX, SCHAR_MAX ve UCHAR_MAX
+ // macrolarını kullanınız.
+
+ // Integral tipi kayan noktalı yazı tipine dönüştürülecektir ve tam tersi.
+ printf("%f\n", (float)100); // %f formats a float
+ printf("%lf\n", (double)100); // %lf formats a double
+ printf("%d\n", (char)100.0);
+
+ ///////////////////////////////////////
+ // İşaretçiler (Pointers)
+ ///////////////////////////////////////
+
+ // Bir işaretci bellek adresini barındıran bir değişkendir. Tanımlaması ile işaret
+ // edeceği verinin tipi de belirtilecektir. Değişkenlerininzi bellek adreslerini
+ // getirerek bellek ile ilgili karışıklığı ortadan kaldırabilirsiniz.
+
+ int x = 0;
+ printf("%p\n", &x); // & işareti bir değişkenin bellek adresini getirmek için kullanılır.
+ // (%p işaretçilerin formatıdır)
+ // => Bazı bellek adresleri yazdırılacaktır.
+
+
+ // İşaretçiler tanımlanırken * ile başlar
+ int *px, not_a_pointer; // px sayı tipinde bir işaretçidir.
+ px = &x; // X değişkeninin bellek adresi px değişkeninde tutulmaktadır.
+ printf("%p\n", px); // => x değişkeninin bellek adresi yazdırılacaktır.
+ printf("%d, %d\n", (int)sizeof(px), (int)sizeof(not_a_pointer));
+ // => 64-bit sistemde "8, 4" yazdırılacaktır.
+
+ // İşaretçinin adres olarak gösterdiği yerdeki değeri almak için
+ // değişkenin önüne * işareti ekleyiniz.
+ printf("%d\n", *px); // => 0 bastıracaktır, x in değeridir,
+ // çünkü px değişkeni x in adresini göstermektedir.
+
+ // Ayrıca siz işaretçinin gösterdiği yerin değerini
+ // değiştirebilirsiniz. Burada referansı parantez içerisinde göstereceğiz
+ // çünkü ++ işleminin önceliği * işleminden yüksektir.
+ (*px)++; // px'in işaret ettiği değeri 1 artır.
+ printf("%d\n", *px); // => 1 yazdırılır.
+ printf("%d\n", x); // => 1 yazdırılır.
+
+ int x_array[20]; // Diziler(arrays) bellekten yan yana bellek bloklarını
+ // tahsis etmek için iyi bir yöntemdir.
+ int xx;
+ for (xx=0; xx<20; xx++) {
+ x_array[xx] = 20 - xx;
+ } // x_array dizisi 20, 19, 18,... 2, 1 değerleri ile oluşturuluyor.
+
+ // Bir sayı tipinde işaretçi tanımlanıyor ve x_array'i işaret ediyor.
+ int* x_ptr = x_array;
+ // x_ptr artık dizinin ilk elemanını işaret etmektedir (the integer 20).
+ // Bu çalışacaktır çünkü diziler(arrays) aslında sadece onların ilk
+ // elemanlarını gösteren birer işaretçidir.
+ // For example, when an array is passed to a function or is assigned to a pointer,
+ // it decays into (implicitly converted to) a pointer.
+ // Exceptions: when the array is the argument of the `&` (address-od) operator:
+ int arr[10];
+ int (*ptr_to_arr)[10] = &arr; // &arr is NOT of type `int *`!
+ // It's of type "pointer to array" (of ten `int`s).
+ // or when the array is a string literal used for initializing a char array:
+ char arr[] = "foobarbazquirk";
+ // or when it's the argument of the `sizeof` or `alignof` operator:
+ int arr[10];
+ int *ptr = arr; // equivalent with int *ptr = &arr[0];
+ printf("%zu %zu\n", sizeof arr, sizeof ptr); // probably prints "40, 4" or "40, 8"
+
+ // Diziler ilk elemanlarını gösteren birer işaretçidirler.
+ printf("%d\n", *(x_ptr)); // => 20 yazılacaktır.
+ printf("%d\n", x_array[0]); // => 20 yazılacaktır.
+
+ // İşaretçiler kendi tiplerinde artırılır ve azaltılır.
+ printf("%d\n", *(x_ptr + 1)); // => 19 yazılacaktır.
+ printf("%d\n", x_array[1]); // => 19 yazılacaktır.
+
+ // Ayrıca dinamik olarak bir bellek bloğunu standart kütüphanede bulunan
+ // malloc fonksiyonu ile uygulamanız için ayırabilirsiniz. Bu fonksiyon
+ // byte türünden ayırmak istediğiniz bloğun boyutunu parametre olarak alır.
+ int* my_ptr = (int*) malloc(sizeof(int) * 20);
+ for (xx=0; xx<20; xx++) {
+ *(my_ptr + xx) = 20 - xx; // my_ptr[xx] = 20-xx 'de aynı zamanda çalışabilir
+ } // Bellekte 20, 19, 18, 17... 2, 1 (as ints) şeklinde oluşturulmuş olacaktır.
+
+ // Eğer ayrımadığınız bir bellek adresini çağırırsanız
+ // öngörülmeyen bir değer dönecektir.
+ printf("%d\n", *(my_ptr + 21)); // => kim-bilir-ne-yazacak?
+
+ // Malloc fonksiyonu ile ayrıdığınız bellek kısmı ile işiniz bittiğinde
+ // onu free fonksiyonu ile boşaltmalısınız, aksi durumda uygulamanız
+ // kapatılana kadar belleğin o kısmını kimse kullanamaz.
+ free(my_ptr);
+
+ // Metin Dizileri(String) birer karakter dizisidir(char array), ama
+ // genelde karakter işaretçisi olarak kullanılır.
+ char* my_str = "This is my very own string";
+
+ printf("%c\n", *my_str); // => 'T'
+
+ function_1();
+} // main fonksiyon sonu
+
+///////////////////////////////////////
+// Fonksiyonlar
+///////////////////////////////////////
+
+// Fonksiyon tanımlama sözdizimi:
+// <return type> <fonksiyon adi>(<args>)
+
+int add_two_ints(int x1, int x2){
+ return x1 + x2; // bir değer geri döndürmek için return kullanılır.
+}
+
+/*
+Fonksiyonlar pass-by-value'dür, ama isterseniz işaretçi referanslarını
+kullanarak fonksiyona gönderilen parametrenin değerini değiştirebilirsiniz.
+
+Example: Bir metni tersine çevirme
+*/
+
+// Bir void konksiyonu hiç bir değer dönmez
+void str_reverse(char* str_in){
+ char tmp;
+ int ii=0, len = strlen(str_in); // Strlen C'nin standart kütüphanesinin bir fonksiyonu
+ for(ii=0; ii<len/2; ii++){
+ tmp = str_in[ii];
+ str_in[ii] = str_in[len - ii - 1]; // sondan ii'inci elemanı
+ str_in[len - ii - 1] = tmp;
+ }
+}
+
+/*
+char c[] = "This is a test.";
+str_reverse(c);
+printf("%s\n", c); // => ".tset a si sihT"
+*/
+
+///////////////////////////////////////
+// Kullanıcı Tanımlı Tipler ve Yapılar
+///////////////////////////////////////
+
+// Typedef'ler bir tip takma adı oluşturur.
+typedef int my_type;
+my_type my_type_var = 0;
+
+// Struct'lar bir veri koleksiyonudur.
+struct rectangle {
+ int width;
+ int height;
+};
+
+// It's not generally true that
+// sizeof(struct rectangle) == sizeof(int) + sizeof(int)
+// due to potential padding between the structure members (this is for alignment
+// reasons). [1]
+
+void function_1(){
+
+ struct rectangle my_rec;
+
+ // "." ile yapı üyelerine ulaşılabilir.
+ my_rec.width = 10;
+ my_rec.height = 20;
+
+ // Bir yapının adresini işaretçiye atayabilirsiniz.
+ struct rectangle* my_rec_ptr = &my_rec;
+
+ // İşaretçi üzerinden bir yapıya ulaşabilirsiniz.
+ (*my_rec_ptr).width = 30;
+
+ // ya da -> işareti ile yapının elemanlarına ulaşabilirsiniz.
+ my_rec_ptr->height = 10; // (*my_rec_ptr).height = 10; ile aynıdır.
+}
+
+// Kolaylık sağlamak için bir yapıya typedef tanımlayabilirsiniz.
+typedef struct rectangle rect;
+
+int area(rect r){
+ return r.width * r.height;
+}
+
+///////////////////////////////////////
+// Fonksiyon İşaretçiler
+///////////////////////////////////////
+
+/*
+Çalışma zamanında, fonksiyonların bilinen bir bellek adresleri vardır. Fonksiyon
+işaretçileri fonksiyonları direk olarak çağırmayı sağlayan veya geri bildirim(callback)
+için parametre gönderirken kullanılan başka birer işaretçidirler. Ama, syntax tanımı
+başlangıçta biraz karışık gelebilir.
+
+Örnek: bir işaretçiden str_reverse kullanımı
+*/
+void str_reverse_through_pointer(char * str_in) {
+ // f adında bir fonksiyon işaretçisi tanımlanır.
+ void (*f)(char *); // Signature should exactly match the target function.
+ f = &str_reverse; // Assign the address for the actual function (determined at runtime)
+ (*f)(str_in); // Just calling the function through the pointer
+ // f(str_in); // That's an alternative but equally valid syntax for calling it.
+}
+
+/*
+As long as function signatures match, you can assign any function to the same pointer.
+Function pointers are usually typedef'd for simplicity and readability, as follows:
+*/
+
+typedef void (*my_fnp_type)(char *);
+
+// Gerçek bir işaretçi tanımlandığı zaman ki kullanımı:
+// ...
+// my_fnp_type f;
+
+```
+
+## Daha Fazla Okuma Listesi
+
+[K&R, aka "The C Programming Language"](https://en.wikipedia.org/wiki/The_C_Programming_Language)'in bir kopyasını bulundurmak mükemmel olabilir
+
+Diğer bir iyi kaynak ise [Learn C the hard way](http://c.learncodethehardway.org/book/)
+
+It's very important to use proper spacing, indentation and to be consistent with your coding style in general.
+Readable code is better than clever code and fast code. For a good, sane coding style to adopt, see the
+[Linux kernel coding stlye](https://www.kernel.org/doc/Documentation/CodingStyle).
+
+Diğer taraftan google sizin için bir arkadaş olabilir.
+
+[1] http://stackoverflow.com/questions/119123/why-isnt-sizeof-for-a-struct-equal-to-the-sum-of-sizeof-of-each-member \ No newline at end of file