diff options
Diffstat (limited to 'tr-tr')
| -rw-r--r-- | tr-tr/csharp-tr.html.markdown | 824 | ||||
| -rw-r--r-- | tr-tr/markdown-tr.html.markdown | 251 | ||||
| -rw-r--r-- | tr-tr/python3-tr.html.markdown | 635 |
3 files changed, 1710 insertions, 0 deletions
diff --git a/tr-tr/csharp-tr.html.markdown b/tr-tr/csharp-tr.html.markdown new file mode 100644 index 00000000..7755ed44 --- /dev/null +++ b/tr-tr/csharp-tr.html.markdown @@ -0,0 +1,824 @@ +--- +language: c# +contributors: + - ["Irfan Charania", "https://github.com/irfancharania"] + - ["Max Yankov", "https://github.com/golergka"] + - ["Melvyn Laïly", "http://x2a.yt"] + - ["Shaun McCarthy", "http://www.shaunmccarthy.com"] +translators: + - ["Melih Mucuk", "http://melihmucuk.com"] +lang: tr-tr +filename: LearnCSharp.cs + +--- + +C# zarif ve tip güvenli nesne yönelimli bir dil olup geliştiricilerin .NET framework üzerinde çalışan güçlü ve güvenli uygulamalar geliştirmesini sağlar. + +[Yazım yanlışları ve öneriler için bana ulaşabilirsiniz](mailto:melihmucuk@gmail.com) + +[Daha fazlasını okuyun.](http://msdn.microsoft.com/en-us/library/vstudio/z1zx9t92.aspx) + +```c# +// Tek satırlık yorumlar // ile başlar +/* +Birden fazla satırlı yorumlar buna benzer +*/ +/// <summary> +/// Bu bir XML dokümantasyon yorumu +/// </summary> + +// Uygulamanın kullanacağı ad alanlarını belirtin +using System; +using System.Collections.Generic; +using System.Data.Entity; +using System.Dynamic; +using System.Linq; +using System.Linq.Expressions; +using System.Net; +using System.Threading.Tasks; +using System.IO; + +// Kodu düzenlemek için paketler içinde alan tanımlayın +namespace Learning +{ + // Her .cs dosyası, dosya ile aynı isimde en az bir sınıf içermeli + // bu kurala uymak zorunda değilsiniz ancak mantıklı olan yol budur. + public class LearnCSharp + { + // TEMEL SÖZ DİZİMİ - daha önce Java ya da C++ kullandıysanız İLGİNÇ ÖZELLİKLER'e geçin + public static void Syntax() + { + // Satırları yazdırmak için Console.WriteLine kullanın + Console.WriteLine("Merhaba Dünya"); + Console.WriteLine( + "Integer: " + 10 + + " Double: " + 3.14 + + " Boolean: " + true); + + // Yeni satıra geçmeden yazdırmak için Console.Write kullanın + Console.Write("Merhaba "); + Console.Write("Dünya"); + + /////////////////////////////////////////////////// + // Tipler & Değişkenler + // + // Bir değişken tanımlamak için <tip> <isim> kullanın + /////////////////////////////////////////////////// + + // Sbyte - Signed 8-bit integer + // (-128 <= sbyte <= 127) + sbyte fooSbyte = 100; + + // Byte - Unsigned 8-bit integer + // (0 <= byte <= 255) + byte fooByte = 100; + + // Short - 16-bit integer + // Signed - (-32,768 <= short <= 32,767) + // Unsigned - (0 <= ushort <= 65,535) + short fooShort = 10000; + ushort fooUshort = 10000; + + // Integer - 32-bit integer + int fooInt = 1; // (-2,147,483,648 <= int <= 2,147,483,647) + uint fooUint = 1; // (0 <= uint <= 4,294,967,295) + + // Long - 64-bit integer + long fooLong = 100000L; // (-9,223,372,036,854,775,808 <= long <= 9,223,372,036,854,775,807) + ulong fooUlong = 100000L; // (0 <= ulong <= 18,446,744,073,709,551,615) + // Sayılar boyutlarına göre ön tanımlı olarak int ya da uint olabilir. + // L, değişken değerinin long ya da ulong tipinde olduğunu belirtmek için kullanılır. + + // Double - Çift hassasiyetli 64-bit IEEE 754 kayan sayı + double fooDouble = 123.4; // Hassasiyet: 15-16 basamak + + // Float - Tek hassasiyetli 32-bit IEEE 754 kayan sayı + float fooFloat = 234.5f; // Hassasiyet: 7 basamak + // f, değişken değerinin float tipinde olduğunu belirtmek için kullanılır. + + // Decimal - 128-bit veri tiğinde ve diğer kayan sayı veri tiplerinden daha hassastır, + // finansal ve mali hesaplamalar için uygundur. + decimal fooDecimal = 150.3m; + + // Boolean - true & false + bool fooBoolean = true; // veya false + + // Char - 16-bitlik tek bir unicode karakter + char fooChar = 'A'; + + // Strings -- Önceki baz tiplerinin hepsi değer tipiyken, + // string bir referans tipidir. Null değer atayabilirsiniz + string fooString = "\"escape\" quotes and add \n (new lines) and \t (tabs)"; + Console.WriteLine(fooString); + + // İndeks numarası kullanarak bir string'in bütün karakterlerine erişilebilirsiniz: + char charFromString = fooString[1]; // => 'e' + // String'ler değiştirilemez: fooString[1] = 'X' işlemini yapamazsınız; + + // String'leri geçerli kültür değeri ve büyük küçük harf duyarlılığı olmadan karşılaştırma + string.Compare(fooString, "x", StringComparison.CurrentCultureIgnoreCase); + + // sprintf baz alınarak formatlama + string fooFs = string.Format("Check Check, {0} {1}, {0} {1:0.0}", 1, 2); + + // Tarihler & Formatlama + DateTime fooDate = DateTime.Now; + Console.WriteLine(fooDate.ToString("hh:mm, dd MMM yyyy")); + + // Bir string'i iki satıra bölmek için @ sembolü kullanabilirsiniz. " işaretinden kaçmak için "" kullanın + string bazString = @"Here's some stuff +on a new line! ""Wow!"", the masses cried"; + + // Bir değişkeni değiştirilemez yapmak için const ya da read-only kullanın. + // const değerleri derleme sırasında hesaplanır + const int HOURS_I_WORK_PER_WEEK = 9001; + + /////////////////////////////////////////////////// + // Veri Yapıları + /////////////////////////////////////////////////// + + // Diziler - Sıfır indeksli + // Dizi boyutuna tanımlama sırasında karar verilmelidir. + // Dizi tanımlama formatı şöyledir: + // <veri tipi>[] <değişken ismi> = new <veri tipi>[<dizi boyutu>]; + int[] intArray = new int[10]; + + // Bir diğer dizi tanımlama formatı şöyledir: + int[] y = { 9000, 1000, 1337 }; + + // Bir diziyi indeksleme - Bir elemente erişme + Console.WriteLine("intArray @ 0: " + intArray[0]); + // Diziler değiştirilebilir. + intArray[1] = 1; + + // Listeler + // Listeler daha esnek oldukları için dizilerden daha sık kullanılırlar. + // Bir liste tanımlama formatı şöyledir: + // List<veri tipi> <değişken ismi> = new List<veri tipi>(); + List<int> intList = new List<int>(); + List<string> stringList = new List<string>(); + List<int> z = new List<int> { 9000, 1000, 1337 }; // tanımlama + // <> işareti generic ifadeler içindir - Güzel özellikler sekmesini inceleyin + + // Listelerin varsayılan bir değeri yoktur; + // İndekse erişmeden önce değer eklenmiş olmalıdır + intList.Add(1); + Console.WriteLine("intList @ 0: " + intList[0]); + + // Diğer veri yapıları için şunlara bakın: + // Stack/Queue (Yığın/Kuyruk) + // Dictionary (hash map'in uygulanması) (Sözlük) + // HashSet (karma seti) + // Read-only Collections (Değiştirilemez koleksiyonlar) + // Tuple (.Net 4+) (tüp) + + /////////////////////////////////////// + // Operatörler + /////////////////////////////////////// + Console.WriteLine("\n->Operators"); + + int i1 = 1, i2 = 2; // Birden çok tanımlamanın kısa yolu + + // Aritmetik basittir + Console.WriteLine(i1 + i2 - i1 * 3 / 7); // => 3 + + // Mod + Console.WriteLine("11%3 = " + (11 % 3)); // => 2 + + // Karşılaştırma operatörleri + Console.WriteLine("3 == 2? " + (3 == 2)); // => false + Console.WriteLine("3 != 2? " + (3 != 2)); // => true + Console.WriteLine("3 > 2? " + (3 > 2)); // => true + Console.WriteLine("3 < 2? " + (3 < 2)); // => false + Console.WriteLine("2 <= 2? " + (2 <= 2)); // => true + Console.WriteLine("2 >= 2? " + (2 >= 2)); // => true + + // Bit düzeyi operatörleri! + /* + ~ Tekli bit tamamlayıcısı + << Sola kaydırma Signed left shift + >> Sağa kaydırma Signed right shift + & Bit düzeyi AND + ^ Bit düzeyi harici OR + | Bit düzeyi kapsayan OR + */ + + // Arttırma + int i = 0; + Console.WriteLine("\n->Inc/Dec-rementation"); + Console.WriteLine(i++); //i = 1. Post-Incrementation + Console.WriteLine(++i); //i = 2. Pre-Incrementation + Console.WriteLine(i--); //i = 1. Post-Decrementation + Console.WriteLine(--i); //i = 0. Pre-Decrementation + + /////////////////////////////////////// + // Kontrol Yapıları + /////////////////////////////////////// + Console.WriteLine("\n->Control Structures"); + + // If ifadesi c benzeridir + int j = 10; + if (j == 10) + { + Console.WriteLine("I get printed"); + } + else if (j > 10) + { + Console.WriteLine("I don't"); + } + else + { + Console.WriteLine("I also don't"); + } + + // Üçlü operatörler + // Basit bir if/else ifadesi şöyle yazılabilir + // <koşul> ? <true> : <false> + string isTrue = (true) ? "True" : "False"; + + // While döngüsü + int fooWhile = 0; + while (fooWhile < 100) + { + //100 kere tekrarlanır, fooWhile 0->99 + fooWhile++; + } + + // Do While Döngüsü + int fooDoWhile = 0; + do + { + //100 kere tekrarlanır, fooDoWhile 0->99 + fooDoWhile++; + } while (fooDoWhile < 100); + + //for döngüsü yapısı => for(<başlangıç ifadesi>; <koşul>; <adım>) + for (int fooFor = 0; fooFor < 10; fooFor++) + { + //10 kere tekrarlanır, fooFor 0->9 + } + + // For Each Döngüsü + // foreach döngüsü yapısı => foreach(<yineleyici tipi> <yineleyici ismi> in <enumerable>) + // foreach döngüsü, IEnumerable ya da IEnumerable<T> e dönüştürülmüş herhangi bir obje üzerinde döngü yapabilir + // .Net framework üzerindeki bütün koleksiyon tiplerinden (Dizi, Liste, Sözlük...) + // biri ya da hepsi uygulanarak gerçekleştirilebilir. + // (ToCharArray() silindi, çünkü string'ler aynı zamanda IEnumerable'dır.) + foreach (char character in "Hello World".ToCharArray()) + { + //String içindeki bütün karakterler üzerinde döner + } + + // Switch Case + // Bir switch byte, short, char ve int veri tipleri ile çalışır. + // Aynı zamanda sıralı tipler ile de çalışabilir.(Enum Tipleri bölümünde tartışıldı), + // String sınıfı, ve bir kaç özel sınıf kaydırılır + // basit tipler: Character, Byte, Short, and Integer. + int month = 3; + string monthString; + switch (month) + { + case 1: + monthString = "January"; + break; + case 2: + monthString = "February"; + break; + case 3: + monthString = "March"; + break; + // Bir aksiyon için birden fazla durum atayabilirsiniz + // Ancak, break olmadan yeni bir durum ekleyemezsiniz + // (Eğer bunu yapmak istiyorsanız, goto komutu eklemek zorundasınız) + case 6: + case 7: + case 8: + monthString = "Summer time!!"; + break; + default: + monthString = "Some other month"; + break; + } + + /////////////////////////////////////// + // Veri Tipleri Dönüştürme ve Typecasting + /////////////////////////////////////// + + // Veri Dönüştürme + + // String'i Integer'a Dönüştürme + // bu başarısız olursa hata fırlatacaktır + int.Parse("123");// "123" 'in Integer değerini döndürür + + // try parse hata durumunda değişkene varsayılan bir değer atamak için kullanılır + // bu durumda: 0 + int tryInt; + if (int.TryParse("123", out tryInt)) // Fonksiyon boolean'dır + Console.WriteLine(tryInt); // 123 + + // Integer'ı String'e Dönüştürme + // Convert sınıfı dönüştürme işlemini kolaylaştırmak için bir dizi metoda sahiptir + Convert.ToString(123); + // veya + tryInt.ToString(); + } + + /////////////////////////////////////// + // SINIFLAR - dosyanın sonunda tanımları görebilirsiniz + /////////////////////////////////////// + public static void Classes() + { + // Obje tanımlamalarını dosyanın sonunda görebilirsiniz + + // Bir sınıfı türetmek için new kullanın + Bicycle trek = new Bicycle(); + + // Obje metodlarını çağırma + trek.SpeedUp(3); // Her zaman setter ve getter metodları kullanmalısınız + trek.Cadence = 100; + + // ToString objenin değerini göstermek için kullanılır. + Console.WriteLine("trek info: " + trek.Info()); + + // Yeni bir Penny Farthing sınıfı türetmek + PennyFarthing funbike = new PennyFarthing(1, 10); + Console.WriteLine("funbike info: " + funbike.Info()); + + Console.Read(); + } // Ana metodun sonu + + // KONSOLE BAŞLANGICI Bir konsol uygulaması başlangıç olarak mutlaka ana metod'a sahip olmalı + public static void Main(string[] args) + { + OtherInterestingFeatures(); + } + + // + // İLGİNÇ ÖZELLİKLER + // + + // VARSAYILAN METOD TANIMLAMALARI + + public // Görünebilir + static // Sınıf üzerinden obje türetmeden çağırılabilir + int // Dönüş Tipi, + MethodSignatures( + int maxCount, // İlk değişken, int değer bekler + int count = 0, // Eğer değer gönderilmezse varsayılan olarak 0 değerini alır + int another = 3, + params string[] otherParams // Metoda gönderilen diğer bütün parametreleri alır + ) + { + return -1; + } + + // Metodlar tanımlamalar benzersiz ise aynı isimleri alabilirler + public static void MethodSignatures(string maxCount) + { + } + + // GENERIC'LER + // TKey ve TValue değerleri kullanıcı tarafından bu fonksiyon çağırılırken belirtilir. + // Bu metod Python'daki SetDefault'a benzer + public static TValue SetDefault<TKey, TValue>( + IDictionary<TKey, TValue> dictionary, + TKey key, + TValue defaultItem) + { + TValue result; + if (!dictionary.TryGetValue(key, out result)) + return dictionary[key] = defaultItem; + return result; + } + + // Gönderilen objeleri daraltabilirsiniz + public static void IterateAndPrint<T>(T toPrint) where T: IEnumerable<int> + { + // Eğer T IEnumerable ise tekrarlayabiliriz + foreach (var item in toPrint) + // Item bir int + Console.WriteLine(item.ToString()); + } + + public static void OtherInterestingFeatures() + { + // İSTEĞE BAĞLI PARAMETRELER + MethodSignatures(3, 1, 3, "Some", "Extra", "Strings"); + MethodSignatures(3, another: 3); // isteğe bağlı olanlar gönderilmedi + + // UZANTI METODLARI + int i = 3; + i.Print(); // Aşağıda tanımlandı + + // NULLABLE TYPES - veri tabanı işlemleri için uygun / return values + // Herhangi bir değer tipi sonuna ? eklenerek nullable yapılabilir (sınıflar hariç) + // <tip>? <değiken ismi> = <değer> + int? nullable = null; // Nullable<int> için kısa yol + Console.WriteLine("Nullable variable: " + nullable); + bool hasValue = nullable.HasValue; // eğer null değilse true döner + + // ?? varsayılan değer belirlemek için söz dizimsel güzel bir özellik + // bu durumda değişken null'dır + int notNullable = nullable ?? 0; // 0 + + // TİPİ BELİRTİLMEMİŞ DEĞİŞKENLER - compiler değişkenin tipini bilmeden çalışabilir: + var magic = "magic is a string, at compile time, so you still get type safety"; + // magic = 9; string gibi çalışmayacaktır, bu bir int değil + + // GENERIC'LER + // + var phonebook = new Dictionary<string, string>() { + {"Sarah", "212 555 5555"} // Telefon rehberine bir kaç numara ekleyelim. + }; + + // Yukarıda generic olarak tanımlanan SETDEFAULT'u çağırma + Console.WriteLine(SetDefault<string,string>(phonebook, "Shaun", "No Phone")); // Telefonu yok + // TKey ve TValue tipini belirtmek zorunda değilsiniz + Console.WriteLine(SetDefault(phonebook, "Sarah", "No Phone")); // 212 555 5555 + + // LAMBDA IFADELERİ - satır içinde kod yazmanıza olanak sağlar + Func<int, int> square = (x) => x * x; // Son T nesnesi dönüş değeridir + Console.WriteLine(square(3)); // 9 + + // TEK KULLANIMLIK KAYNAK YÖNETİMİ - Yönetilemeyen kaynakların üstesinden kolayca gelebilirsiniz. + // Bir çok obje yönetilemeyen kaynaklara (dosya yakalama, cihaz içeriği, vb.) + // IDisposable arabirimi ile erişebilir. Using ifadesi sizin için IDisposable objeleri temizler. + using (StreamWriter writer = new StreamWriter("log.txt")) + { + writer.WriteLine("Nothing suspicious here"); + // Bu bölümün sonunda kaynaklar temilenir. + // Hata fırlatılmış olsa bile. + } + + // PARALEL FRAMEWORK + // http://blogs.msdn.com/b/csharpfaq/archive/2010/06/01/parallel-programming-in-net-framework-4-getting-started.aspx + var websites = new string[] { + "http://www.google.com", "http://www.reddit.com", + "http://www.shaunmccarthy.com" + }; + var responses = new Dictionary<string, string>(); + + // Her istek farklı bir thread de işlem görecek + // bir sonraki işleme geçmeden birleştirilecek. + Parallel.ForEach(websites, + new ParallelOptions() {MaxDegreeOfParallelism = 3}, // en fazla 3 thread kullanmak için + website => + { + // Uzun sürecek bir işlem yapın + using (var r = WebRequest.Create(new Uri(website)).GetResponse()) + { + responses[website] = r.ContentType; + } + }); + + // Bütün istekler tamamlanmadan bu döndü çalışmayacaktır. + foreach (var key in responses.Keys) + Console.WriteLine("{0}:{1}", key, responses[key]); + + // DİNAMİK OBJELER (diğer dillerle çalışırken kullanmak için uygun) + dynamic student = new ExpandoObject(); + student.FirstName = "First Name"; // Önce yeni bir sınıf tanımlamanız gerekmez! + + // Hatta metod bile ekleyebilirsiniz (bir string döner, ve bir string alır) + student.Introduce = new Func<string, string>( + (introduceTo) => string.Format("Hey {0}, this is {1}", student.FirstName, introduceTo)); + Console.WriteLine(student.Introduce("Beth")); + + // IQUERYABLE<T> - neredeyse bütün koleksiyonlar bundan türer, bu size bir çok + // kullanışlı Map / Filter / Reduce stili metod sağlar. + var bikes = new List<Bicycle>(); + bikes.Sort(); // Dizi sıralama + bikes.Sort((b1, b2) => b1.Wheels.CompareTo(b2.Wheels)); // Wheels baz alınarak sıralama + var result = bikes + .Where(b => b.Wheels > 3) // Filters- chainable (bir önceki tipin IQueryable'ını döner) + .Where(b => b.IsBroken && b.HasTassles) + .Select(b => b.ToString()); // Map - sadece bunu seçiyoruz, yani sonuç bir IQueryable<string> olacak + + var sum = bikes.Sum(b => b.Wheels); // Reduce - koleksiyonda bulunan bütün wheel değerlerinin toplamı + + // Bike içindeki bazı parametreleri baz alarak bir liste oluşturmak + var bikeSummaries = bikes.Select(b=>new { Name = b.Name, IsAwesome = !b.IsBroken && b.HasTassles }); + // Burada göstermek zor ama, compiler yukaridaki tipleri çözümleyebilirse derlenmeden önce tipi verebilir. + foreach (var bikeSummary in bikeSummaries.Where(b => b.IsAwesome)) + Console.WriteLine(bikeSummary.Name); + + // ASPARALLEL + // Linq ve paralel işlemlerini birleştirme + var threeWheelers = bikes.AsParallel().Where(b => b.Wheels == 3).Select(b => b.Name); + // bu paralel bir şekilde gerçekleşecek! Threadler otomatik ve sihirli bir şekilde işleri paylaşacak! + // Birden fazla çekirdeğiniz varsa büyük veri setleri ile kullanmak için oldukça uygun bir yapı. + + // LINQ - IQueryable<T> objelerini mapler ve saklar, gecikmeli bir işlemdir + // e.g. LinqToSql - veri tabanını mapler, LinqToXml xml dökümanlarını mapler. + var db = new BikeRepository(); + + // işlem gecikmelidir, bir veri tabanı üzerinde sorgulama yaparken harikadır. + var filter = db.Bikes.Where(b => b.HasTassles); // sorgu henüz çalışmadı + if (42 > 6) // Filtreler eklemeye devam edebilirsiniz - ileri düzey arama fonksiyonları için harikadır + filter = filter.Where(b => b.IsBroken); // sorgu henüz çalışmadı + + var query = filter + .OrderBy(b => b.Wheels) + .ThenBy(b => b.Name) + .Select(b => b.Name); // hala sorgu çalışmadı + + // Şimdi sorgu çalışıyor, reader'ı açar ama sadece sizin sorgunuza uyanlar foreach döngüsüne girer. + foreach (string bike in query) + Console.WriteLine(result); + + + + } + + } // LearnCSharp sınıfının sonu + + // Bir .cs dosyasına diğer sınıflarıda dahil edebilirsiniz + + public static class Extensions + { + // UZANTI FONKSİYONLARI + public static void Print(this object obj) + { + Console.WriteLine(obj.ToString()); + } + } + + // Sınıf Tanımlama Sözdizimi: + // <public/private/protected/internal> class <sınıf ismi>{ + // //veri alanları, kurucular , fonksiyonlar hepsi içindedir. + // //Fonksiyonlar Java'daki gibi metod olarak çağırılır. + // } + + public class Bicycle + { + // Bicycle'ın Alanları/Değişkenleri + public int Cadence // Public: herhangi bir yerden erişilebilir + { + get // get - değeri almak için tanımlanan metod + { + return _cadence; + } + set // set - değer atamak için tanımlanan metod + { + _cadence = value; // Değer setter'a gönderilen value değeridir + } + } + private int _cadence; + + protected virtual int Gear // Protected: Sınıf ve alt sınıflar tarafından erişilebilir + { + get; // bir üye alanına ihtiyacınız yok, bu otomatik olarak bir değer oluşturacaktır + set; + } + + internal int Wheels // Internal: Assembly tarafından erişilebilir + { + get; + private set; // Nitelik belirleyicileri get/set metodlarında atayabilirsiniz + } + + int _speed; // Her şey varsayılan olarak private'dır : Sadece sınıf içinden erişilebilir. + // İsterseniz yinede private kelimesini kullanabilirsiniz. + public string Name { get; set; } + + // Enum sabitler kümesinden oluşan bir değer tipidir. + // Gerçekten sadece bir isim ile bir değeri tutmak için kullanılır. (aksi belirtilmedikçe bir int'dir). + // İzin verilen enum tipleri şunlardır byte, sbyte, short, ushort, int, uint, long, veya ulong. + // Bir enum aynı değeri birden fazla sayıda barındıramaz. + public enum BikeBrand + { + AIST, + BMC, + Electra = 42, // bir isme tam bir değer verebilirsiniz + Gitane // 43 + } + // Bu tipi Bicycle sınıfı içinde tanımladığımız için bu bir bağımlı tipdir. + // Bu sınıf dışında kullanmak için tipi Bicycle.Brand olarak kullanmamız gerekir + + public BikeBrand Brand; // Enum tipini tanımladıktan sonra alan tipini tanımlayabiliriz + + // Static üyeler belirli bir obje yerine kendi tipine aittir + // Onlara bir obje referans göstermeden erişebilirsiniz: + // Console.WriteLine("Bicycles created: " + Bicycle.bicyclesCreated); + static public int BicyclesCreated = 0; + + // readonly değerleri çalışma zamanında atanır + // onlara sadece tanımlama yapılarak ya da kurucular içinden atama yapılabilir + readonly bool _hasCardsInSpokes = false; // read-only private + + // Kurucular sınıf oluşturmanın bir yoludur + // Bu bir varsayılan kurucudur. + public Bicycle() + { + this.Gear = 1; // bu objenin üyelerine this anahtar kelimesi ile ulaşılır + Cadence = 50; // ama her zaman buna ihtiyaç duyulmaz + _speed = 5; + Name = "Bontrager"; + Brand = BikeBrand.AIST; + BicyclesCreated++; + } + + // Bu belirlenmiş bir kurucudur. (argümanlar içerir) + public Bicycle(int startCadence, int startSpeed, int startGear, + string name, bool hasCardsInSpokes, BikeBrand brand) + : base() // önce base'i çağırın + { + Gear = startGear; + Cadence = startCadence; + _speed = startSpeed; + Name = name; + _hasCardsInSpokes = hasCardsInSpokes; + Brand = brand; + } + + // Kurucular zincirleme olabilir + public Bicycle(int startCadence, int startSpeed, BikeBrand brand) : + this(startCadence, startSpeed, 0, "big wheels", true, brand) + { + } + + // Fonksiyon Sözdizimi: + // <public/private/protected> <dönüş tipi> <fonksiyon ismi>(<argümanlar>) + + // sınıflar getter ve setter'ları alanları için kendisi uygular + // veya property'ler eklenebilir (C# da tercih edilen yol budur) + + // Metod parametreleri varsayılan değerlere sahip olabilir. + // Bu durumda, metodlar bu parametreler olmadan çağırılabilir. + public void SpeedUp(int increment = 1) + { + _speed += increment; + } + + public void SlowDown(int decrement = 1) + { + _speed -= decrement; + } + + // property'lerin get/set değerleri + // sadece veri gerektiği zaman erişilebilir, kullanmak için bunu göz önünde bulundurun. + // property'ler sadece get ya da set'e sahip olabilir veya ikisine birden + private bool _hasTassles; // private değişken + public bool HasTassles // public accessor + { + get { return _hasTassles; } + set { _hasTassles = value; } + } + + // Ayrıca tek bir satırda otomatik property tanımlayabilirsiniz. + // bu söz dizimi otomatik olarak alan oluşturacaktır. + // Erişimi kısıtlamak için nitelik belirleyiciler getter veya setter'a ya da ikisine birden atanabilir: + public bool IsBroken { get; private set; } + + // Property'ler otomatik eklenmiş olabilir + public int FrameSize + { + get; + // nitelik beliryecileri get veya set için tanımlayabilirsiniz + // bu sadece Bicycle sınıfı Framesize değerine atama yapabilir demektir + private set; + } + + // Ayrıca obje üzerinde özel indeksleyici belirlemek mümkündür. + // Tüm bunlar bu örnek için çok kullanışlı değil, + // bicycle[0] ile ilk yolcu olan "chris" i almak mümkün veya + // bicycle[1] = "lisa" ile yolcuyu atayabilirsiniz. (bariz quattrocycle) + private string[] passengers = { "chris", "phil", "darren", "regina" } + + public string this[int i] + { + get { + return passengers[i]; + } + + set { + return passengers[i] = value; + } + } + + //Bu objenin nitelik değerlerini göstermek için bir metod. + public virtual string Info() + { + return "Gear: " + Gear + + " Cadence: " + Cadence + + " Speed: " + _speed + + " Name: " + Name + + " Cards in Spokes: " + (_hasCardsInSpokes ? "yes" : "no") + + "\n------------------------------\n" + ; + } + + // Metodlar static olabilir. Yardımcı metodlar için kullanışlı olabilir. + public static bool DidWeCreateEnoughBycles() + { + // Bir static metod içinde sadece static sınıf üyeleri referans gösterilebilir + return BicyclesCreated > 9000; + } // Eğer sınıfınızın sadece static üyelere ihtiyacı varsa, sınıfın kendisini static yapmayı düşünebilirsiniz. + + + } // Bicycle sınıfı sonu + + // PennyFarthing , Bicycle sınıfının alt sınıfıdır. + class PennyFarthing : Bicycle + { + // (Penny Farthing'ler ön jantı büyük bisikletlerdir. + // Vitesleri yoktur.) + + // Ana kurucuyu çağırmak + public PennyFarthing(int startCadence, int startSpeed) : + base(startCadence, startSpeed, 0, "PennyFarthing", true, BikeBrand.Electra) + { + } + + protected override int Gear + { + get + { + return 0; + } + set + { + throw new ArgumentException("You can't change gears on a PennyFarthing"); + } + } + + public override string Info() + { + string result = "PennyFarthing bicycle "; + result += base.ToString(); // Metodun temel versiyonunu çağırmak + return result; + } + } + + // Arabirimler sadece üyelerin izlerini içerir, değerlerini değil. + interface IJumpable + { + void Jump(int meters); // bütün arbirim üyeleri public'tir + } + + interface IBreakable + { + bool Broken { get; } // arabirimler property'leri, metodları ve olayları içerebilir + } + + // Sınıflar sadece tek bir sınıftan miras alabilir ama sınırsız sayıda arabirime sahip olabilir + class MountainBike : Bicycle, IJumpable, IBreakable + { + int damage = 0; + + public void Jump(int meters) + { + damage += meters; + } + + public bool Broken + { + get + { + return damage > 100; + } + } + } + + /// <summary> + /// LinqToSql örneği veri tabanına bağlanmak için kullanılır. + /// EntityFramework Code First harika! (Ruby'deki ActiveRecord'a benzer, ama iki yönlü) + /// http://msdn.microsoft.com/en-us/data/jj193542.aspx + /// </summary> + public class BikeRepository : DbSet + { + public BikeRepository() + : base() + { + } + + public DbSet<Bicycle> Bikes { get; set; } + } +} // namespace sonu +``` + +## İşlenmeyen Konular + + * Flags + * Attributes + * Static properties + * Exceptions, Abstraction + * ASP.NET (Web Forms/MVC/WebMatrix) + * Winforms + * Windows Presentation Foundation (WPF) + +## Daha Fazlasını Okuyun + + * [DotNetPerls](http://www.dotnetperls.com) + * [C# in Depth](http://manning.com/skeet2) + * [Programming C#](http://shop.oreilly.com/product/0636920024064.do) + * [LINQ](http://shop.oreilly.com/product/9780596519254.do) + * [MSDN Library](http://msdn.microsoft.com/en-us/library/618ayhy6.aspx) + * [ASP.NET MVC Tutorials](http://www.asp.net/mvc/tutorials) + * [ASP.NET Web Matrix Tutorials](http://www.asp.net/web-pages/tutorials) + * [ASP.NET Web Forms Tutorials](http://www.asp.net/web-forms/tutorials) + * [Windows Forms Programming in C#](http://www.amazon.com/Windows-Forms-Programming-Chris-Sells/dp/0321116208) + + + +[C# Kodlama Adetleri](http://msdn.microsoft.com/en-us/library/vstudio/ff926074.aspx) diff --git a/tr-tr/markdown-tr.html.markdown b/tr-tr/markdown-tr.html.markdown new file mode 100644 index 00000000..bac8f6fc --- /dev/null +++ b/tr-tr/markdown-tr.html.markdown @@ -0,0 +1,251 @@ +--- +language: markdown +contributors: + - ["Dan Turkel", "http://danturkel.com/"] +translators: + - ["Eray AYDIN", "http://erayaydin.me/"] +lang: tr-tr +filename: markdown-tr.md +--- + +Markdown, 2004 yılında John Gruber tarafından oluşturuldu. Asıl amacı kolay okuma ve yazmayı sağlamakla beraber kolayca HTML (artık bir çok diğer formatlara) dönüşüm sağlamaktır. + + +```markdown +<!-- Markdown, HTML'i kapsar, yani her HTML dosyası geçerli bir Markdown dosyasıdır, bu demektir +ki Markdown içerisinde HTML etiketleri kullanabiliriz, örneğin bu yorum elementi, ve +markdown işleyicisinde etki etmezler. Fakat, markdown dosyası içerisinde HTML elementi oluşturursanız, +bu elementin içeriğinde markdown söz dizimlerini kullanamazsınız. --> + +<!-- Markdown ayrıca işleyiciden işleyiciye farklılık gösterebilir. Bu rehberde +evrensel özelliklere uygun anlatımlar olacaktır. Bir çok işleyici bu rehberdeki +anlatımları destekler --> + +<!-- Başlıklar --> +<!-- Kolayca <h1>'den <h6>'ya HTML etiketleri oluşturabilirsiniz. +Kare (#) sayısı bu elementin numarasını belirleyecek ve devamında getirdiğiniz +yazı bu elementin içeriği olacaktır +--> +# Bu bir <h1> +## Bu bir <h2> +### Bu bir <h3> +#### Bu bir <h4> +##### Bu bir <h5> +###### Bu bir <h6> + +<!-- Markdown ayrıca h1 ve h2 için 2 alternatif yol daha taşır --> +Bu bir h1 +========= + +Bu bir h2 +--------- + +<!-- Basit yazı stilleri --> +<!-- Markdown ile yazılar kolayca italik ve kalın belirtilebilir --> +*Bu yazı italik.* +_Bu yazı da italik._ + +**Bu yazı kalın.** +__Bu yazı da kalın.__ + +***Bu yazı hem kalın hem italik.*** +**_Bu da öyle!_** +*__Hatta bu bile!__* + +<!-- Github Flavored Markdown'da ayrıca üstü çizgili karakter de desteklenir: --> +~~Bu yazı üstü çizili olarak gözükecek.~~ + +<!-- Paragraflar bir veya daha fazla boş satırla ayrılır. --> + +Bu bir paragraf. Paragrafın içeriğine devam ediyorum, eğlenceli değil mi? + +Şimdi 2. paragrafıma geçtim. +Hala 2. paragraftayım, çünkü boş bir satır bırakmadım. + +Bu da 3. paragrafım! + +<!-- HTML'de her satır için <br /> etiketi kullanmak ister misiniz, Bir +paragrafı bitirdikten sonra 2 veya daha fazla boşluk bırakın ve yeni paragrafa +başlayın, bu bir <br /> etiketi sayılacaktır --> + +Bu yazının sonunda 2 boşluk var (bu satırı seçerek kontrol edebilirsiniz). + +Bir üst satırda <br /> etiketi var! + +<!-- Blok yazılarının yapımı oldukça kolay, (>) karakteri ile yapabilirsiniz --> + +> Bu bir blok etiketi. Satırlara ayırmak için +> her satırın başında `>` karakter yerleştirmeli veya tek satırda bütün içeriği yazabilirsiniz. +> Satır `>` karakteri ile başladığı sürece sorun yok. + +> Ayrıca alt alta da blok elementi açabilirsiniz +>> iç içe yani +> düzgün değil mi ? + +<!-- Listeler --> +<!-- Numarasız listeler için yıldız, artı, veya tire kullanabilirsiniz --> + +* Nesne +* Nesne +* Bir başka nesne + +veya + ++ Nesne ++ Nesne ++ Bir başka nesne + +veya + +- Nesne +- Nesne +- Son bir nesne + +<!-- Numaralı liste için başına sıralı bir şekilde sayı eklemeniz yeterli --> + +1. İlk nesne +2. İkinci nesne +3. Üçüncü nesne + +<!-- İsterseniz sıralı bir şekilde yazmak zorunda değilsiniz, markdown +biçimlendirirken sizin için sıralayacaktır, fakat bunu önermiyorum. Markdown dosyasının +düzgün gözükmesi için önerilen metodu uygulamanızı tavsiye ederim --> + +1. İlk nesne +1. İkinci nesne +1. Üçüncü nesne + +<!-- (Bunun çıktısı ile, sıralı olarak yazdığımız örneğin çıktısı aynı olacaktır) --> + +<!-- Ayrıca alt alta liste oluşturabilirsiniz --> + +1. İlk nesne +2. İkinci nesne +3. Üçüncü nesne + * Alt nesne + * Alt nesne +4. Dördüncü nesne + +<!-- Ayrıca görev listeleri de bulunmakta. HTML seçim kutusu(checkbox) oluşturacaktır. --> +Kutunun içerisinde `x` yoksa eğer seçim kutusu boş olacaktır. +- [ ] Yapılacak ilk görev. +- [ ] Yapılması gereken bir başka görev +Aşağıdaki seçim kutusu ise içi dolu olacaktır. +- [x] Bu görev başarıyla yapıldı + +<!-- Kod blokları --> +<!-- Kod bloklarını(<code> elementi) belirtmek için 4 adet boşluk veya bir +tab karakterini kullanabilirsiniz --> + + Bu bir kod + öyle mi? + +<!-- Ayrıca kod içerisinde girinti kullanmak istiyorsanız tekrar `tab` veya `4 boşluk` +kullanabilirsiniz --> + + my_array.each do |item| + puts item + end + +<!-- Yazı içerisinde kod belirtmek için sorgu tırnağı (`) kullanabilirsiniz --> + +Ahmet `go_to()` fonksiyonun ne yaptığını bilmiyor! + +<!-- Github Flavored Markdown'da, kod içerisinde aydınlatma kullanabilirsiniz --> + +\`\`\`ruby <!-- buradaki ters slaş (\) işaretlerini kullanmayın, sadece ```ruby ! --> +def foobar + puts "Hello world!" +end +\`\`\` <!-- burada da (\) işaretlerini kullanmayın, sadece ``` --> + +<!-- Yukarıdaki örnekte girinti kullanmanıza gerek yok, Github da +``` işaretinden sonra belirttiğiniz yazılım diline göre gerekli +syntax aydınlatmaları uygulanacaktır --> + +<!-- Düz çizgi (<hr />) --> +<!-- Düz çizgiler 3 veya daha fazla yıldız/çizgi ile yapılabilir. Boşluklar önemsiz. --> + +*** +--- +- - - +**************** + +<!-- Linkler --> +<!-- Markdown'daki en güzel şeylerden biri kolayca link oluşturmaktır. +Linkte göstermek istediğiniz yazıyı [] içerisine yerleştirin ve sonuna parantezler içerisinde () +gideceği adresi belirtin --> + +[Bana tıkla!](http://test.com) + +<!-- Ayrıca linke `title` özelliği eklemek için tırnakları kullanabilirsiniz --> + +[Bana tıkla!](http://test.com "Test.com'a gider") + +<!-- Bağıl yollar da çalışıyor. --> +[Müzik dinle](/muzik/). + +<!-- Markdown ayrıca referans linklerini de destekler --> + +[Bu linke tıklayarak][link1] daha detaylı bilgi alabilirsiniz! +[Ayrıca bu linki de inceleyin][foobar] tabi istiyorsanız. + +[link1]: http://test.com/ "harika!" +[foobar]: http://foobar.biz/ "okey!" + +<!--Başlık ayrıca tek tırnak veya parantez içinde olabilir, veya direk yazılabilir. +Referans döküman içerisindeki herhangi bir yer olabilir ve referans IDsi +benzersiz olduğu sürece sorunsuz çalışacaktır. --> + +<!-- Ayrıca "dolaylı adlandırma" bulunmaktadır, "dolaylı adlandırma", linkin yazısının +aynı zamanda onun idsi olmasıdır --> + +[Bu][] bir link. +[bu]: http://bubirlink.com + +<!-- Fakat bu çok tercih edilen bir yöntem değil. --> + +<!-- Resimler --> +<!-- Resimler aslında linklere çok benziyor fakat başında ünlem bulunuyor! --> + + +<!-- Referanslar resimler için de geçerli --> +![Bu alt etiketi.][resmim] + +[resmim]: bagil/linkler/de/calisiyor.jpg "Başlık isterseniz buraya girebilirsiniz" + +<!-- Çeşitli --> +<!-- Oto-linkler --> + +<http://testwebsite.com/> ile +[http://testwebsite.com/](http://testwebsite.com) aynı şeyler + +<!-- Oto-linkler epostaları da destekler --> + +<foo@bar.com> + +<!-- Kaçış karakterleri --> + +Bu yazının *yıldızlar arasında gözükmesini* istiyorum fakat italik olmamasını istiyorum, +bunun için, şu şekilde: \*bu yazı italik değil, yıldızlar arasında\*. + +<!-- Tablolar --> +<!-- Tablolar sadece Github Flavored Markdown'da destekleniyor ve açıkçası +performansı çok yoruyorlar, fakat illa ki kullanmak isterseniz: --> + +| Sütun1 | Sütun 2 | Sütün 3 | +| :----------- | :------: | ------------: | +| Sola dayalı | Ortalı | Sağa dayalı | +| test | test | test | + +<!-- ayrıca, bunun aynısı --> + +Sütun 1 | Sütun 2 | Sütun 3 +:-- | :-: | --: +Çok çirkin göözüküyor | değil | mi? + +<!-- Bitiş! --> + +``` + +Daha detaylı bilgi için, John Gruber'in resmi söz dizimi yazısını [buradan](http://daringfireball.net/projects/markdown/syntax) veya Adam Pritchard'ın mükemmel hatırlatma kağıdını [buradan](https://github.com/adam-p/markdown-here/wiki/Markdown-Cheatsheet) inceleyebilirsiniz. diff --git a/tr-tr/python3-tr.html.markdown b/tr-tr/python3-tr.html.markdown new file mode 100644 index 00000000..2477c5da --- /dev/null +++ b/tr-tr/python3-tr.html.markdown @@ -0,0 +1,635 @@ +--- +language: python3 +contributors: + - ["Louie Dinh", "http://pythonpracticeprojects.com"] + - ["Steven Basart", "http://github.com/xksteven"] + - ["Andre Polykanine", "https://github.com/Oire"] + - ["Andre Polykanine", "https://github.com/Oire"] +translators: + - ["Eray AYDIN", "http://erayaydin.me/"] +lang: tr-tr +filename: learnpython3-tr.py +--- + +Python,90ların başlarında Guido Van Rossum tarafından oluşturulmuştur. En popüler olan dillerden biridir. Beni Python'a aşık eden sebep onun syntax beraklığı. Çok basit bir çalıştırılabilir söz koddur. + +Not: Bu makale Python 3 içindir. Eğer Python 2.7 öğrenmek istiyorsanız [burayı](http://learnxinyminutes.com/docs/python/) kontrol edebilirsiniz. + +```python + +# Tek satırlık yorum satırı kare(#) işareti ile başlamaktadır. + +""" Çok satırlı olmasını istediğiniz yorumlar + üç adet tırnak(") işareti ile + yapılmaktadır +""" + +#################################################### +## 1. Temel Veri Türleri ve Operatörler +#################################################### + +# Sayılar +3 # => 3 + +# Tahmin edebileceğiniz gibi matematik +1 + 1 # => 2 +8 - 1 # => 7 +10 * 2 # => 20 + +# Bölme işlemi varsayılan olarak onluk döndürür +35 / 5 # => 7.0 + +# Tam sayı bölmeleri, pozitif ve negatif sayılar için aşağıya yuvarlar +5 // 3 # => 1 +5.0 // 3.0 # => 1.0 # onluklar için de bu böyledir +-5 // 3 # => -2 +-5.0 // 3.0 # => -2.0 + +# Onluk kullanırsanız, sonuç da onluk olur +3 * 2.0 # => 6.0 + +# Kalan operatörü +7 % 3 # => 1 + +# Üs (2 üzeri 4) +2**4 # => 16 + +# Parantez ile önceliği değiştirebilirsiniz +(1 + 3) * 2 # => 8 + +# Boolean(Doğru-Yanlış) değerleri standart +True +False + +# 'değil' ile terse çevirme +not True # => False +not False # => True + +# Boolean Operatörleri +# "and" ve "or" büyük küçük harf duyarlıdır +True and False #=> False +False or True #=> True + +# Bool operatörleri ile sayı kullanımı +0 and 2 #=> 0 +-5 or 0 #=> -5 +0 == False #=> True +2 == True #=> False +1 == True #=> True + +# Eşitlik kontrolü == +1 == 1 # => True +2 == 1 # => False + +# Eşitsizlik Kontrolü != +1 != 1 # => False +2 != 1 # => True + +# Diğer karşılaştırmalar +1 < 10 # => True +1 > 10 # => False +2 <= 2 # => True +2 >= 2 # => True + +# Zincirleme şeklinde karşılaştırma da yapabilirsiniz! +1 < 2 < 3 # => True +2 < 3 < 2 # => False + +# Yazı(Strings) " veya ' işaretleri ile oluşturulabilir +"Bu bir yazı." +'Bu da bir yazı.' + +# Yazılar da eklenebilir! Fakat bunu yapmanızı önermem. +"Merhaba " + "dünya!" # => "Merhaba dünya!" + +# Bir yazı(string) karakter listesi gibi işlenebilir +"Bu bir yazı"[0] # => 'B' + +# .format ile yazıyı biçimlendirebilirsiniz, şu şekilde: +"{} da ayrıca {}".format("yazılar", "işlenebilir") + +# Biçimlendirme işleminde aynı argümanı da birden fazla kullanabilirsiniz. +"{0} çeviktir, {0} hızlıdır, {0} , {1} üzerinden atlayabilir".format("Ahmet", "şeker çubuğu") +#=> "Ahmet çeviktir, Ahmet hızlıdır, Ahmet , şeker çubuğu üzerinden atlayabilir" + +# Argümanın sırasını saymak istemiyorsanız, anahtar kelime kullanabilirsiniz. +"{isim} yemek olarak {yemek} istiyor".format(isim="Ahmet", yemek="patates") #=> "Ahmet yemek olarak patates istiyor" + +# Eğer Python 3 kodunuz ayrıca Python 2.5 ve üstünde çalışmasını istiyorsanız, +# eski stil formatlamayı kullanabilirsiniz: +"%s bu %s yolla da %s" % ("yazılar", "eski", "biçimlendirilebilir") + + +# Hiçbir şey(none) da bir objedir +None # => None + +# Bir değerin none ile eşitlik kontrolü için "==" sembolünü kullanmayın +# Bunun yerine "is" kullanın. Obje türünün eşitliğini kontrol edecektir. +"vb" is None # => False +None is None # => True + +# None, 0, ve boş yazılar/listeler/sözlükler hepsi False değeri döndürü. +# Diğer veriler ise True değeri döndürür +bool(0) # => False +bool("") # => False +bool([]) #=> False +bool({}) #=> False + + +#################################################### +## 2. Değişkenler ve Koleksiyonlar +#################################################### + +# Python bir yazdırma fonksiyonuna sahip +print("Ben Python. Tanıştığıma memnun oldum!") + +# Değişkenlere veri atamak için önce değişkeni oluşturmanıza gerek yok. +# Düzenli bir değişken için hepsi_kucuk_ve_alt_cizgi_ile_ayirin +bir_degisken = 5 +bir_degisken # => 5 + +# Önceden tanımlanmamış değişkene erişmek hata oluşturacaktır. +# Kontrol akışları başlığından hata kontrolünü öğrenebilirsiniz. +bir_bilinmeyen_degisken # NameError hatası oluşturur + +# Listeler ile sıralamaları tutabilirsiniz +li = [] +# Önceden doldurulmuş listeler ile başlayabilirsiniz +diger_li = [4, 5, 6] + +# 'append' ile listenin sonuna ekleme yapabilirsiniz +li.append(1) # li artık [1] oldu +li.append(2) # li artık [1, 2] oldu +li.append(4) # li artık [1, 2, 4] oldu +li.append(3) # li artık [1, 2, 4, 3] oldu +# 'pop' ile listenin son elementini kaldırabilirsiniz +li.pop() # => 3 ve li artık [1, 2, 4] +# Çıkarttığımız tekrardan ekleyelim +li.append(3) # li yeniden [1, 2, 4, 3] oldu. + +# Dizi gibi listeye erişim sağlayın +li[0] # => 1 +# Son elemente bakın +li[-1] # => 3 + +# Listede olmayan bir elemente erişim sağlamaya çalışmak IndexError hatası oluşturur +li[4] # IndexError hatası oluşturur + +# Bir kısmını almak isterseniz. +li[1:3] # => [2, 4] +# Başlangıç belirtmezseniz +li[2:] # => [4, 3] +# Sonu belirtmesseniz +li[:3] # => [1, 2, 4] +# Her ikişer objeyi seçme +li[::2] # =>[1, 4] +# Listeyi tersten almak +li[::-1] # => [3, 4, 2, 1] +# Kombinasyonları kullanarak gelişmiş bir şekilde listenin bir kısmını alabilirsiniz +# li[baslangic:son:adim] + +# "del" ile isteğe bağlı, elementleri listeden kaldırabilirsiniz +del li[2] # li artık [1, 2, 3] oldu + +# Listelerde de ekleme yapabilirsiniz +# Not: değerler üzerinde değişiklik yapılmaz. +li + diger_li # => [1, 2, 3, 4, 5, 6] + +# Listeleri birbirine bağlamak için "extend()" kullanılabilir +li.extend(diger_li) # li artık [1, 2, 3, 4, 5, 6] oldu + +# Listedeki bir elementin olup olmadığı kontrolü "in" ile yapılabilir +1 in li # => True + +# Uzunluğu öğrenmek için "len()" kullanılabilir +len(li) # => 6 + + +# Tüpler listeler gibidir fakat değiştirilemez. +tup = (1, 2, 3) +tup[0] # => 1 +tup[0] = 3 # TypeError hatası oluşturur + +# Diğer liste işlemlerini tüplerde de uygulayabilirsiniz +len(tup) # => 3 +tup + (4, 5, 6) # => (1, 2, 3, 4, 5, 6) +tup[:2] # => (1, 2) +2 in tup # => True + +# Tüpleri(veya listeleri) değişkenlere açabilirsiniz +a, b, c = (1, 2, 3) # 'a' artık 1, 'b' artık 2 ve 'c' artık 3 +# Eğer parantez kullanmazsanız varsayılan oalrak tüpler oluşturulur +d, e, f = 4, 5, 6 +# 2 değeri birbirine değiştirmek bu kadar kolay +e, d = d, e # 'd' artık 5 ve 'e' artık 4 + + +# Sözlükler anahtar kodlarla verileri tutar +bos_sozl = {} +# Önceden doldurulmuş sözlük oluşturma +dolu_sozl = {"bir": 1, "iki": 2, "uc": 3} + +# Değere bakmak için [] kullanalım +dolu_sozl["bir"] # => 1 + +# Bütün anahtarları almak için "keys()" kullanılabilir. +# Listelemek için list() kullanacağınız çünkü dönen değerin işlenmesi gerekiyor. Bu konuya daha sonra değineceğiz. +# Not - Sözlük anahtarlarının sıralaması kesin değildir. +# Beklediğiniz çıktı sizinkiyle tam uyuşmuyor olabilir. +list(dolu_sozl.keys()) # => ["uc", "iki", "bir"] + + +# Tüm değerleri almak için "values()" kullanacağız. Dönen değeri biçimlendirmek için de list() kullanmamız gerekiyor +# Not - Sıralama değişebilir. +list(dolu_sozl.values()) # => [3, 2, 1] + + +# Bir anahtarın sözlükte olup olmadığını "in" ile kontrol edebilirsiniz +"bir" in dolu_sozl # => True +1 in dolu_sozl # => False + +# Olmayan bir anahtardan değer elde etmek isterseniz KeyError sorunu oluşacaktır. +dolu_sozl["dort"] # KeyError hatası oluşturur + +# "get()" metodu ile değeri almaya çalışırsanız KeyError sorunundan kurtulursunuz +dolu_sozl.get("bir") # => 1 +dolu_sozl.get("dort") # => None +# "get" metoduna parametre belirterek değerin olmaması durumunda varsayılan bir değer döndürebilirsiniz. +dolu_sozl.get("bir", 4) # => 1 +dolu_sozl.get("dort", 4) # => 4 + +# "setdefault()" metodu sözlükte, belirttiğiniz anahtarın [olmaması] durumunda varsayılan bir değer atayacaktır +dolu_sozl.setdefault("bes", 5) # dolu_sozl["bes"] artık 5 değerine sahip +dolu_sozl.setdefault("bes", 6) # dolu_sozl["bes"] değişmedi, hala 5 değerine sahip + +# Sözlüğe ekleme +dolu_sozl.update({"dort":4}) #=> {"bir": 1, "iki": 2, "uc": 3, "dort": 4} +#dolu_sozl["dort"] = 4 #sözlüğe eklemenin bir diğer yolu + +# Sözlükten anahtar silmek için 'del' kullanılabilir +del dolu_sozl["bir"] # "bir" anahtarını dolu sözlükten silecektir + + +# Setler ... set işte :D +bos_set = set() +# Seti bir veri listesi ile de oluşturabilirsiniz. Evet, biraz sözlük gibi duruyor. Üzgünüm. +bir_set = {1, 1, 2, 2, 3, 4} # bir_set artık {1, 2, 3, 4} + +# Sete yeni setler ekleyebilirsiniz +dolu_set = bir_set + +# Sete bir diğer öğe ekleme +dolu_set.add(5) # dolu_set artık {1, 2, 3, 4, 5} oldu + +# Setlerin çakışan kısımlarını almak için '&' kullanabilirsiniz +diger_set = {3, 4, 5, 6} +dolu_set & diger_set # => {3, 4, 5} + +# '|' ile aynı olan elementleri almayacak şekilde setleri birleştirebilirsiniz +dolu_set | diger_set # => {1, 2, 3, 4, 5, 6} + +# Farklılıkları almak için "-" kullanabilirsiniz +{1, 2, 3, 4} - {2, 3, 5} # => {1, 4} + +# Bir değerin olup olmadığının kontrolü için "in" kullanılabilir +2 in dolu_set # => True +10 in dolu_set # => False + + +#################################################### +## 3. Kontrol Akışları ve Temel Soyutlandırma +#################################################### + +# Bir değişken oluşturalım +bir_degisken = 5 + +# Burada bir "if" ifadesi var. Girinti(boşluk,tab) python için önemlidir! +# çıktı olarak "bir_degisken 10 dan küçük" yazar +if bir_degisken > 10: + print("bir_degisken 10 dan büyük") +elif bir_degisken < 10: # Bu 'elif' ifadesi zorunlu değildir. + print("bir_degisken 10 dan küçük") +else: # Bu ifade de zorunlu değil. + print("bir_degisken değeri 10") + + +""" +Döngülerle lsiteleri döngüye alabilirsiniz +çıktı: + köpek bir memeli hayvandır + kedi bir memeli hayvandır + fare bir memeli hayvandır +""" +for hayvan in ["köpek", "kedi, "fare"]: + # format ile kolayca yazıyı biçimlendirelim + print("{} bir memeli hayvandır".format(hayvan)) + +""" +"range(sayi)" bir sayı listesi döndür +0'dan belirttiğiniz sayıyıa kadar +çıktı: + 0 + 1 + 2 + 3 +""" +for i in range(4): + print(i) + +""" +'While' döngüleri koşul çalıştıkça işlemleri gerçekleştirir. +çıktı: + 0 + 1 + 2 + 3 +""" +x = 0 +while x < 4: + print(x) + x += 1 # Uzun hali x = x + 1 + +# Hataları kontrol altına almak için try/except bloklarını kullanabilirsiniz +try: + # Bir hata oluşturmak için "raise" kullanabilirsiniz + raise IndexError("Bu bir index hatası") +except IndexError as e: + pass # Önemsiz, devam et. +except (TypeError, NameError): + pass # Çoklu bir şekilde hataları kontrol edebilirsiniz, tabi gerekirse. +else: # İsteğe bağlı bir kısım. Eğer hiçbir hata kontrol mekanizması desteklemiyorsa bu blok çalışacaktır + print("Her şey iyi!") # IndexError, TypeError ve NameError harici bir hatada bu blok çalıştı + +# Temel Soyutlandırma, bir objenin işlenmiş halidir. +# Aşağıdaki örnekte; Obje, range fonksiyonuna temel soyutlandırma gönderdi. + +dolu_sozl = {"bir": 1, "iki": 2, "uc": 3} +temel_soyut = dolu_sozl.keys() +print(temel_soyut) #=> range(1,10). Bu obje temel soyutlandırma arayüzü ile oluşturuldu + +# Temel Soyutlandırılmış objeyi döngüye sokabiliriz. +for i in temel_soyut: + print(i) # Çıktısı: bir, iki, uc + +# Fakat, elementin anahtarına değerine. +temel_soyut[1] # TypeError hatası! + +# 'iterable' bir objenin nasıl temel soyutlandırıldığıdır. +iterator = iter(temel_soyut) + +# 'iterator' o obje üzerinde yaptığımız değişiklikleri hatırlayacaktır +# Bir sonraki objeyi almak için __next__ fonksiyonunu kullanabilirsiniz. +iterator.__next__() #=> "bir" + +# Bir önceki __next__ fonksiyonumuzu hatırlayıp bir sonraki kullanımda bu sefer ondan bir sonraki objeyi döndürecektir +iterator.__next__() #=> "iki" +iterator.__next__() #=> "uc" + +# Bütün nesneleri aldıktan sonra bir daha __next__ kullanımınızda, StopIterator hatası oluşturacaktır. +iterator.__next__() # StopIteration hatası + +# iterator'deki tüm nesneleri almak için list() kullanabilirsiniz. +list(dolu_sozl.keys()) #=> Returns ["bir", "iki", "uc"] + + +#################################################### +## 4. Fonksiyonlar +#################################################### + +# "def" ile yeni fonksiyonlar oluşturabilirsiniz +def topla(x, y): + print("x = {} ve y = {}".format(x, y)) + return x + y # Değer döndürmek için 'return' kullanmalısınız + +# Fonksiyonu parametleri ile çağırıyoruz +topla(5, 6) # => çıktı "x = 5 ve y = 6" ve değer olarak 11 döndürür + +# Bir diğer fonksiyon çağırma yöntemi de anahtar değerleri ile belirtmek +topla(y=6, x=5) # Anahtar değeri belirttiğiniz için parametre sıralaması önemsiz. + +# Sınırsız sayıda argüman da alabilirsiniz +def argumanlar(*argumanlar): + return argumanlar + +argumanlar(1, 2, 3) # => (1, 2, 3) + +# Parametrelerin anahtar değerlerini almak isterseniz +def anahtar_par(**anahtarlar): + return anahtar + +# Çalıştırdığımızda +anahtar_par(anah1="deg1", anah2="deg2") # => {"anah1": "deg1", "anah2": "deg2"} + + +# İsterseniz, bu ikisini birden kullanabilirsiniz +def tum_argumanlar(*argumanlar, **anahtarla): + print(argumanlar) + print(anahtarla) +""" +tum_argumanlar(1, 2, a=3, b=4) çıktı: + (1, 2) + {"a": 3, "b": 4} +""" + +# Fonksiyonu çağırırken de aynısını kullanabilirsiniz +argumanlar = (1, 2, 3, 4) +anahtarla = {"a": 3, "b": 4} +tum_argumanlar(*argumanlar) # = foo(1, 2, 3, 4) +tum_argumanlar(**anahtarla) # = foo(a=3, b=4) +tum_argumanlar(*argumanlar, **anahtarla) # = foo(1, 2, 3, 4, a=3, b=4) + + +# Fonksiyonlarda kullanacağımız bir değişken oluşturalım +x = 5 + +def belirleX(sayi): + # Fonksiyon içerisindeki x ile global tanımladığımız x aynı değil + x = sayi # => 43 + print (x) # => 43 + +def globalBelirleX(sayi): + global x + print (x) # => 5 + x = sayi # global olan x değişkeni artık 6 + print (x) # => 6 + +belirleX(43) +globalBelirleX(6) + + +# Sınıf fonksiyonları oluşturma +def toplama_olustur(x): + def topla(y): + return x + y + return topla + +ekle_10 = toplama_olustur(10) +ekle_10(3) # => 13 + +# Bilinmeyen fonksiyon +(lambda x: x > 2)(3) # => True + +# TODO - Fix for iterables +# Belirli sayıdan yükseğini alma fonksiyonu +map(ekle_10, [1, 2, 3]) # => [11, 12, 13] +filter(lambda x: x > 5, [3, 4, 5, 6, 7]) # => [6, 7] + +# Filtreleme işlemi için liste comprehensions da kullanabiliriz +[ekle_10(i) for i in [1, 2, 3]] # => [11, 12, 13] +[x for x in [3, 4, 5, 6, 7] if x > 5] # => [6, 7] + +#################################################### +## 5. Sınıflar +#################################################### + + +# Sınıf oluşturmak için objeden alt sınıf oluşturacağız. +class Insan(obje): + + # Sınıf değeri. Sınıfın tüm nesneleri tarafından kullanılabilir + tur = "H. sapiens" + + # Basit başlatıcı, Sınıf çağrıldığında tetiklenecektir. + # Dikkat edin, iki adet alt çizgi(_) bulunmakta. Bunlar + # python tarafından tanımlanan isimlerdir. + # Kendinize ait bir fonksiyon oluştururken __fonksiyon__ kullanmayınız! + def __init__(self, isim): + # Parametreyi sınıfın değerine atayalım + self.isim = isim + + # Bir metot. Bütün metotlar ilk parametre olarak "self "alır. + def soyle(self, mesaj): + return "{isim}: {mesaj}".format(isim=self.name, mesaj=mesaj) + + # Bir sınıf metotu bütün nesnelere paylaştırılır + # İlk parametre olarak sınıf alırlar + @classmethod + def getir_tur(snf): + return snf.tur + + # Bir statik metot, sınıf ve nesnesiz çağrılır + @staticmethod + def grunt(): + return "*grunt*" + + +# Sınıfı çağıralım +i = Insan(isim="Ahmet") +print(i.soyle("merhaba")) # çıktı "Ahmet: merhaba" + +j = Insan("Ali") +print(j.soyle("selam")) # çıktı "Ali: selam" + +# Sınıf metodumuzu çağıraim +i.getir_tur() # => "H. sapiens" + +# Paylaşılan değeri değiştirelim +Insan.tur = "H. neanderthalensis" +i.getir_tur() # => "H. neanderthalensis" +j.getir_tur() # => "H. neanderthalensis" + +# Statik metodumuzu çağıralım +Insan.grunt() # => "*grunt*" + + +#################################################### +## 6. Moduller +#################################################### + +# Modülleri içe aktarabilirsiniz +import math +print(math.sqrt(16)) # => 4 + +# Modülden belirli bir fonksiyonları alabilirsiniz +from math import ceil, floor +print(ceil(3.7)) # => 4.0 +print(floor(3.7)) # => 3.0 + +# Modüldeki tüm fonksiyonları içe aktarabilirsiniz +# Dikkat: bunu yapmanızı önermem. +from math import * + +# Modül isimlerini değiştirebilirsiniz. +# Not: Modül ismini kısaltmanız çok daha iyi olacaktır +import math as m +math.sqrt(16) == m.sqrt(16) # => True + +# Python modulleri aslında birer python dosyalarıdır. +# İsterseniz siz de yazabilir ve içe aktarabilirsiniz Modulün +# ismi ile dosyanın ismi aynı olacaktır. + +# Moduldeki fonksiyon ve değerleri öğrenebilirsiniz. +import math +dir(math) + + +#################################################### +## 7. Gelişmiş +#################################################### + +# Oluşturucular uzun uzun kod yazmamanızı sağlayacak ve yardımcı olacaktır +def kare_sayilar(nesne): + for i in nesne: + yield i + i + +# Bir oluşturucu(generator) değerleri anında oluşturur. +# Bir seferde tüm değerleri oluşturup göndermek yerine teker teker her oluşumdan +# sonra geri döndürür. Bu demektir ki, kare_sayilar fonksiyonumuzda 15'ten büyük +# değerler işlenmeyecektir. +# Not: range() da bir oluşturucu(generator)dur. 1-900000000 arası bir liste yapmaya çalıştığınızda +# çok fazla vakit alacaktır. +# Python tarafından belirlenen anahtar kelimelerden kaçınmak için basitçe alt çizgi(_) kullanılabilir. +range_ = range(1, 900000000) +# kare_sayilar'dan dönen değer 30'a ulaştığında durduralım +for i in kare_sayilar(range_): + print(i) + if i >= 30: + break + + +# Dekoratörler +# Bu örnekte, +# Eğer lutfen_soyle True ise dönen değer değişecektir. +from functools import wraps + + +def yalvar(hedef_fonksiyon): + @wraps(hedef_fonksiyon) + def metot(*args, **kwargs): + msj, lutfen_soyle = hedef_fonksiyon(*args, **kwargs) + if lutfen_soyle: + return "{} {}".format(msj, "Lütfen! Artık dayanamıyorum :(") + return msj + + return metot + + +@yalvar +def soyle(lutfen_soyle=False): + msj = "Bana soda alır mısın?" + return msj, lutfen_soyle + + +print(soyle()) # Bana soda alır mısın? +print(soyle(lutfen_soyle=True)) # Ban soda alır mısın? Lutfen! Artık dayanamıyorum :( +``` + +## Daha Fazlasına Hazır Mısınız? + +### Ücretsiz Online + +* [Learn Python The Hard Way](http://learnpythonthehardway.org/book/) +* [Dive Into Python](http://www.diveintopython.net/) +* [Ideas for Python Projects](http://pythonpracticeprojects.com) + +* [The Official Docs](http://docs.python.org/3/) +* [Hitchhiker's Guide to Python](http://docs.python-guide.org/en/latest/) +* [A Crash Course in Python for Scientists](http://nbviewer.ipython.org/5920182) +* [Python Course](http://www.python-course.eu/index.php) + +### Kitaplar + +* [Programming Python](http://www.amazon.com/gp/product/0596158106/ref=as_li_qf_sp_asin_tl?ie=UTF8&camp=1789&creative=9325&creativeASIN=0596158106&linkCode=as2&tag=homebits04-20) +* [Dive Into Python](http://www.amazon.com/gp/product/1441413022/ref=as_li_tf_tl?ie=UTF8&camp=1789&creative=9325&creativeASIN=1441413022&linkCode=as2&tag=homebits04-20) +* [Python Essential Reference](http://www.amazon.com/gp/product/0672329786/ref=as_li_tf_tl?ie=UTF8&camp=1789&creative=9325&creativeASIN=0672329786&linkCode=as2&tag=homebits04-20) + |