diff options
Diffstat (limited to 'tr-tr')
| -rw-r--r-- | tr-tr/c++-tr.html.markdown | 1077 | ||||
| -rw-r--r-- | tr-tr/c-tr.html.markdown | 2 | ||||
| -rw-r--r-- | tr-tr/css-tr.html.markdown | 304 | ||||
| -rw-r--r-- | tr-tr/dynamic-programming-tr.html.markdown | 5 | ||||
| -rw-r--r-- | tr-tr/git-tr.html.markdown | 596 | ||||
| -rw-r--r-- | tr-tr/kotlin-tr.html.markdown | 474 | ||||
| -rw-r--r-- | tr-tr/markdown-tr.html.markdown | 2 | ||||
| -rw-r--r-- | tr-tr/swift-tr.html.markdown | 32 |
8 files changed, 2474 insertions, 18 deletions
diff --git a/tr-tr/c++-tr.html.markdown b/tr-tr/c++-tr.html.markdown new file mode 100644 index 00000000..2c841456 --- /dev/null +++ b/tr-tr/c++-tr.html.markdown @@ -0,0 +1,1077 @@ +--- +language: c++ +lang: tr-tr +filename: learncpp-tr.cpp +contributors: + - ["Steven Basart", "http://github.com/xksteven"] + - ["Matt Kline", "https://github.com/mrkline"] + - ["Geoff Liu", "http://geoffliu.me"] + - ["Connor Waters", "http://github.com/connorwaters"] + - ["Ankush Goyal", "http://github.com/ankushg07"] + - ["Jatin Dhankhar", "https://github.com/jatindhankhar"] + - ["Adem Budak", "https://github.com/p1v0t"] +--- + +C++ +[yaratıcısı Bjarne Stroustrup'a göre](http://channel9.msdn.com/Events/Lang-NEXT/Lang-NEXT-2014/Keynote), + +- "daha iyi bir C" yapmak +- veri soyutlamayı desteklemek +- nesneye yönelik programlamayı deskteklemek +- tipten bağımsız programlamayı desteklemek + +için tasarlanmış bir sistem programlama dilir. + +Sözdizimi daha yeni dillerden daha zor veya karmaşık olsa da işlemcinin doğrudan çalıştırabileceği +native komutlara derlenerek, donanım üzerinde (C gibi) sıkı bir kontrol sağlar, bunu yaparken +tipten bağımsızlık, exception'lar ve sınıflar gibi yüksek-seviyeli özellikleri destekler. +Bu hız ve kullanışlılık C++'ı en çok kullanılan dillerden biri yapar. + +```c++ +////////////////////// +// C ile karşılaştırma +////////////////////// + +// C++ _neredeyse_ C'nin bir üstkümesidir, değişken tanımı, basit tipleri +// ve fonksiyonları için temelde aynı sözdizimini paylaşır. + +// Aynı C gibi, programın başlangıç noktası bir integer döndüren +// main fonksiyonudur. +// Bu değer programın bitiş statüsünü belli eder. +// Daha fazla bilgi için bknz http://en.wikipedia.org/wiki/Exit_status . + +int main(int argc, char** argv) +{ + // Komut satırı argümanları C'de olduğu gibi argv ve argc ile geçilir + // argc, argüman sayısını belli eder, + // argv, argümanları belli eden, C-stili string'lerin (char*) dizisidir. + // İlk argüman çağrılan programın adıdır. + // Eğer argümanları umursamıyorsan, argv ve argc kullanılmayabilir + // int main() gibi + + // 0 çıkış durumu başarıyı belirtir. + return 0; +} + +// Bunlara rağmen C++ aşağıdaki noktalarda farklılaşır: + +// C++'ta, karakterler char türündendir +sizeof('c') == sizeof(char) == 1 + +// C'de, karakterler int türündendir +sizeof('c') == sizeof(int) + + +// C++ katı bir prototip kuralına sahiptir +void func(); // fonksiyon argüman kabul etmez + +// C'de +void func(); // fonksiyon herhangi bir sayıda argüman kabul edebilir + +// C++'da NULL yerine nullptr kullanılır +int* ip = nullptr; + +// C standard başlıkları başına "c" eklenip, sondaki .h +// kullanılmadan C++'ta kullanılabilir +#include <cstdio> + +int main() +{ + printf("Hello, world!\n"); + return 0; +} + +////////////////////////////////// +// Fonksiyonun fazladan yüklenmesi +////////////////////////////////// + +// C++ herbir fonksiyonun farklı parametereler +// aldığı fonksiyon fazladan yüklenmesini desktekler + +void print(char const* myString) +{ + printf("String %s\n", myString); +} + +void print(int myInt) +{ + printf("My int is %d", myInt); +} + +int main() +{ + print("Hello"); // void print(const char*) fonksiyonunu çağırır. + print(15); // void print(int) fonksiyonunu çağırır. +} + +//////////////////////////////// +// Default fonksiyon argümanları +//////////////////////////////// + +// Eğer çağırıcı tarafından fonksiyona argüman sağlanmamışsa, +// fonksiyona default argüman verebilirsin + +void doSomethingWithInts(int a = 1, int b = 4) +{ + // Burada int'lerle birşeyler yap +} + +int main() +{ + doSomethingWithInts(); // a = 1, b = 4 + doSomethingWithInts(20); // a = 20, b = 4 + doSomethingWithInts(20, 5); // a = 20, b = 5 +} + +// Default argümanlar, argüman listesinin sonunda yer almalı. + +void invalidDeclaration(int a = 1, int b) // Hata! +{ +} + + +///////////////////////// +// Namespace(İsim uzayı) +///////////////////////// + +// Namespace'ler değişken, fonksiyon ve diğer bildirimlerin +// kapsama alanını ayırır. +// Namespace'ler içiçe geçebilir. + +namespace First { + namespace Nested { + void foo() + { + printf("This is First::Nested::foo\n"); + } + } // Nested namespace'inin sonu +} // First namespace'inin sonu + +namespace Second { + void foo() + { + printf("This is Second::foo\n"); + } +} + +void foo() +{ + printf("This is global foo\n"); +} + +int main() +{ + // Second namespace'i içinideki tüm sembolleri mevcut kapsama alanına dahil eder. + // Dikkat edersen artık yalnızca foo() çağrısı çalışmayacaktır çünkü hangi + // namespace'ten çağrıldığı açık değildir. + using namespace Second; + + Second::foo(); // "This is Second::foo" yazdırıır + First::Nested::foo(); // "This is First::Nested::foo" yazdırır + ::foo(); // "This is global foo" yazdırır. +} + +/////////////// +// Input/Output +/////////////// + +// C++'ta input ve output stream'leri kullanır. +// cin, cout ve cerr,sırasıyla, stdin, stdout, ve stderr'i temsil eder. +// << araya ekleme ve >> aradan çıkarma operatörüdür. + +#include <iostream> // I/O stream'lerini dahil etmek için + +using namespace std; // Streamler std namespace'i içindedir(standard kütüphane) + +int main() +{ + int myInt; + + // stdout (veya terminal/screen)'ta çıktı verir + cout << "Enter your favorite number:\n"; + // Girdiyi alır + cin >> myInt; + + // cout ayrıca formatlanabilir + cout << "Your favorite number is " << myInt << "\n"; + // prints "Your favorite number is <myInt>" + + cerr << "Used for error messages"; +} + +////////////// +// String'ler +///////////// + +// String'ler C++'ta nesnedir ve pek çok üye fonksiyonu vardır +#include <string> + +using namespace std; // String'ler de std namespace'i içindedir. (standard kütüphane) + +string myString = "Hello"; +string myOtherString = " World"; + +// + eklemek için kullanıldır +cout << myString + myOtherString; // "Hello World" + +cout << myString + " You"; // "Hello You" + +// C++'ta stringler are mutable'dır (değişebilir). +myString.append(" Dog"); +cout << myString; // "Hello Dog" + + +/////////////////////// +// Reference (Referans) +/////////////////////// + +// C'deki pointer'lara ek olarak +// C++ _reference_'lara sahiptir. +// Bunlar bir kere atandınğında tekrardan atanamayan pointer'dır +// ve null olamaz. +// Değişkenin kendisiyle aynı sözdizimine sahiptir: +// Değerine ulaşmak için * ihtiyaç yoktur ve +// atama için & (address of) kullanılmaz. + +using namespace std; + +string foo = "I am foo"; +string bar = "I am bar"; + + +string& fooRef = foo; // Bu foo'nun reference'ını oluşturur. +fooRef += ". Hi!"; // foo'yu reference'ı üzerinden değiştirir. +cout << fooRef; // "I am foo. Hi!" yazdırır. + +// "fooRef"e yeniden atama yapmaz. Bu "foo = bar" denktir ve bu satırdan sonra +// foo == "I am bar" olur +cout << &fooRef << endl; // foo'un adresini yazdırır +fooRef = bar; +cout << &fooRef << endl; //Hala foo'nun adresini yazdırır +cout << fooRef; //"I am bar" yazdırır + +// fooRef'in adresi aynı kalır yani hala foo'nun adresidir. + +const string& barRef = bar; // bar'a const reference oluşturur +// C'de olduğu gibi, const değerler (pointer'lar ve reference'ler) değiştirilemez. +barRef += ". Hi!"; // Hata, const reference'ler değiştirilemez. + +// Kısa bir ekleme: reference'lere devam etmeden önce, geçici nesne konseptinden +// bahsetmeliyiz. Mesela aşadaki gibi bir kod var: +string tempObjectFun() { ... } +string retVal = tempObjectFun(); + +// Bu iki satırda aslında ne oluyor: +// - tempObjectFun fonksiyonundan bir string nesnesi dönüyor +// - dönmüş olan nesneyle yeni bir string oluşturuyor +// - dönmüş olan nesne yok ediliyor +// İşte bu dönen nesneye geçici nesne denir. Geçici nesneler fonksiyon nesne +// döndürdüğünde oluşturulur ve ifade işini bitirdiğinde yok edilir (Aslında, +// standard'ın söylediği şey bu ama derleyiciler bu davranışı değiştirmemize +// izin veriyor. Daha fazla detay için "return value optimization" diye +// aratabilirsin. Sonuç olarak aşağıdaki kodda: +foo(bar(tempObjectFun())) + +// foo ve bar'ın varolduğunu kabul ediyoruz, tempObjectFun'dan dönen nesne +// bar'a geçti ve foo çağrılmadan önce yokedildir. + +// Şimdi reference'lara dönelim. "ifadenin sonunda" kuralının bir istisnası +// eğer geçici nesne const reference'a geçildiyse oratya çıkar, bu durumda +// nesnenin ömrü mevcut kapsama alanına kadar uzar: + +void constReferenceTempObjectFun() { + // constRef geçici nesneyi alır ve bu durum fonksiyonun sonuna kadar geçerlidir. + const string& constRef = tempObjectFun(); + ... +} + +// C++11 ile gelen diğer bir reference geçici nesnelere özeldir. Bu türden birden +// bir tip tanımlayamazsın ama aşırı yüklenme sırasında bu tipler öncelik alır: +void someFun(string& s) { ... } // Regular reference +void someFun(string&& s) { ... } // Geçici nesneye reference + +string foo; +someFun(foo); // regular reference'ı çağırır +someFun(tempObjectFun()); // geçici reference'ı çağırır + +///////////////////// +// Enum +///////////////////// + +// Enum'lar sabit değerler yapmak için kullanılır ve çoğunlukla kodun daha okunaklı +// olması için kullanılır + +enum ECarTypes +{ + Sedan, + Hatchback, + SUV, + Wagon +}; + +ECarTypes GetPreferredCarType() +{ + return ECarTypes::Hatchback; +} + +// C++11 ile beraber bir tipi enum'a atamanın kolay bir yolu var, bu enum'un istenen +// tipe dönüştürmek için kullanışlı bir yöntem +enum ECarTypes : uint8_t +{ + Sedan, // 0 + Hatchback, // 1 + SUV = 254, // 254 + Hybrid // 255 +}; + +void WriteByteToFile(uint8_t InputValue) +{ + // Serialize the InputValue to a file +} + +void WritePreferredCarTypeToFile(ECarTypes InputCarType) +{ + // enum uint8_t tipine dönüştürüldü + WriteByteToFile(InputCarType); +} + +// Diğer yandan enum'ların yanlışlıkla integer tipini veya diğer enumlara dönüşmesini +// istemiyorsan enum class olarak tanımlayabilirsin +enum class ECarTypes : uint8_t +{ + Sedan, // 0 + Hatchback, // 1 + SUV = 254, // 254 + Hybrid // 255 +}; + +void WriteByteToFile(uint8_t InputValue) +{ + // Serialize the InputValue to a file +} + +void WritePreferredCarTypeToFile(ECarTypes InputCarType) +{ + // ECarTypes, uint8_t tipinde olmasına rağmen, "enum class" olarak + // tanımlandığından derlenmeyecektir! + WriteByteToFile(InputCarType); +} + +/////////////////////////////////////////// +// Sınıflar ve nesneye yönelik proglamalama +/////////////////////////////////////////// + +// Sınıflara(class) ilk örnek +#include <iostream> + +// Sınıfı tanımla. +// Sınıflar genelde header (.h veya .hpp) dosyalarında tanımlanır. +class Dog { + // Üye değişkenler ve fonksiyonlar default olarak private'dir. + std::string name; + int weight; + +// Aşağıda, "private:" veya "protected:" bulunana kadar +// bütün üyeler public'tir. +public: + + // Default constructor + Dog(); + + // Üye fonksiyon bildirimi (gerçeklenimi aşağıda) + // Dikkat ederseniz using namespace std; yerine + // std::string kullandık. + // Hiçbir zaman header dosyasında "using namespace std;" kullanma. + void setName(const std::string& dogsName); + + void setWeight(int dogsWeight); + + // Nesnenin durumunu değiştirmeyen fonksiyonlar const ile işaretlenmelidir + + // Türetilen sınıflarda fonksiyonu override edebilmek için başına + // _virtual_ eklenmelidir. + // Fonksiyonlar, performanslar ilgili nedenlerden ötürü default olarak virtual değildir + virtual void print() const; + + // Fonksiyonlar class içinde de tanımlanabilir. + // Bu şekille tanımlanan fonksiyonlar otomatik olarak inline olur. + void bark() const { std::cout << name << " barks!\n"; } + + // C++ constructor'ların yanında destructor'da sağlar. + // Bunlar nesne silindiğinde veya scope'un dışına çıktığında çağrılır. + // Bu RAII gibi güçlü paradigmaları etkin kılar. + // (aşağıda açıklandı) + // Eğer sınıf kendisinden türetiliyorsa, destructor virtual olmalıdır, + // eğer virtual değilse, türetilmiş sınıfın destructor'ı nesne, ana sınıf + // referans'ı veya pointer'ı üzerinden yok edildiğinde, çağrılmayacaktır. + virtual ~Dog(); + +}; // class tanımının sonuda noktalı virgül(;) olmalıdır. + +// Sınıfın üye fonksiyonları genelde .cpp dosyaları içinde gerçeklenir. +Dog::Dog() +{ + std::cout << "A dog has been constructed\n"; +} + +// Objects (such as strings) should be passed by reference +// Nesneler (string gibi) reference ile fonksiyonlara geçilmelidir +// Eğer nesneleri değiştirilecekse reference ile fonksiyonlara geçilmelidir, +// değiştirilmeyecekse const reference ile geçilmelidir. +void Dog::setName(const std::string& dogsName) +{ + name = dogsName; +} + +void Dog::setWeight(int dogsWeight) +{ + weight = dogsWeight; +} + +// Dikkat edersen "virtual" yalnızca bildirimde gerekli, tanımlamada değil. +void Dog::print() const +{ + std::cout << "Dog is " << name << " and weighs " << weight << "kg\n"; +} + +Dog::~Dog() +{ + std::cout << "Goodbye " << name << "\n"; +} + +int main() { + Dog myDog; // "A dog has been constructed" yazdırır + myDog.setName("Barkley"); + myDog.setWeight(10); + myDog.print(); // "Dog is Barkley and weighs 10 kg" yazdırır. + return 0; +} // "Goodbye Barkley" yazdırır. + +// Inheritance(Miras) + +// Bu sınıf, Dog sınıfında public ve protected olan herşeyi miras alır, +// private olanları da miras alır ama, public ve protected sınıflar aracılıyla +// yapılmıyorsa, doğrudan erişemez. +class OwnedDog : public Dog { + +public: + void setOwner(const std::string& dogsOwner); + + // print fonksiyonunun davranışını bütün OwnedDogs sınıfı için override eder + // (üstünden geçer, kendine uyarlar). + // bknz http://en.wikipedia.org/wiki/Polymorphism_(computer_science) + // override anahtar sözcüpü kullanılma da olur ama kullanılması aslında bir temel + // temel sınıf fonksiyonunun üzerinden geçtiğimizi gösterir. + void print() const override; + +private: + std::string owner; +}; + +// Bu arada takip eden .cpp dosyasında: + +void OwnedDog::setOwner(const std::string& dogsOwner) +{ + owner = dogsOwner; +} + +void OwnedDog::print() const +{ + Dog::print(); // Ana dog sınıfındaki print fonksiyonunu çağırır + std::cout << "Dog is owned by " << owner << "\n"; + // "Dog is <name> and weights <weight>" + // "Dog is owned by <owner>" + // yazdırır +} + +///////////////////////////////////////////////////// +// ilk değer atama ve Operatörün fazladan yüklenmesi +///////////////////////////////////////////////////// + +// C++ dilinde +, -, *, /, gibi operatörlerin davranışını fazladan yükleyebilirsiniz. +// Bu, operator her kullandınıldığında çağrılan bir fonksiyon tanımlamasıyla yapılır. + +#include <iostream> +using namespace std; + +class Point { +public: + // Üye değişkenkenlere default değer atanabilir. + double x = 0; + double y = 0; + + // Default constructor + Point() { }; + + Point (double a, double b) : + x(a), + y(b) + { /* İlk değer atama dışında birşey yapma */ } + + // + operatorünün fazladan yükle. + Point operator+(const Point& rhs) const; + + // += operatorünü fazladan yükle + Point& operator+=(const Point& rhs); + + // - ve -= operatorleri fazladan yüklemek de mantıklı olurdu + // ama kısa tutmak için burda değinmedik. +}; + +Point Point::operator+(const Point& rhs) const +{ + // yeni bir nokta oluştur ve bunu rhs ile topla + return Point(x + rhs.x, y + rhs.y); +} + +Point& Point::operator+=(const Point& rhs) +{ + x += rhs.x; + y += rhs.y; + return *this; +} + +int main () { + Point up (0,1); + Point right (1,0); + // Bu Point + operatorünü çağırır + Point result = up + right; + // "Result is upright (1,1)" yazdırır. + cout << "Result is upright (" << result.x << ',' << result.y << ")\n"; + return 0; +} + +//////////////////////// +// Şablonlar (Templates) +//////////////////////// + +// Şablonlar C++ dilinde tipten bağımsız programlama için kullanılır. + +// Zaten aşina olduğun tipten bağımsız programlamayla başladık. Bir tip parametresi +// alan fonksiyon veya sınıf tanımlamaık için: +template<class T> +class Box { +public: + // Bu sınıfta T, herhangi bir tip için kullanılabilir. + void insert(const T&) { ... } +}; + +// Derleme esnasında derleyici aslında, parametreleri yerine konmuş şekilde herbir şablonu üretir, +// bu yüzden sınıfın tam tanımı her çağrılma sırasında var olmak zorundadır. Bu nedenle şablon sınıflarını +// tamamen header dosyalarında görürsün. + +// Stack'ta şablon sınıfın bir örneğini oluşturmak için: +Box<int> intBox; + +// ve, anladığın gibi, kullanabilirsin: +intBox.insert(123); + +// Tabi, şablonları içiçe geçirebilirsin: +Box<Box<int> > boxOfBox; +boxOfBox.insert(intBox); + +// C++11'den önce iki '>' arasına boşluk koymak zorundaydık yoksa sağa kaydırma +// operatörü olarak algılanabilirdi. + +// Bazen şunu da görebilirsin +// template<typename T> +// 'class' ve 'typename' anahtar sözcükleri çoğunlukla +// birbirlerinin yerine kullanılabilir. Tam açıklama için, bknz. +// http://en.wikipedia.org/wiki/Typename +// (evet, bu anahtar sözcüğün kendi Wikipedia sayfası var). + +// Benzer şekilde, bir şablon fonksiyon: +template<class T> +void barkThreeTimes(const T& input) +{ + input.bark(); + input.bark(); + input.bark(); +} + +// Dikkat edersen tip parametresi hakkında birşey belirtilmedi. Derleyici bunları üretecek +// ve her parametre geçişinde tip-kontrolü yapacaktır, bu nedenle de fonksiyon herhangi bir T +// tipi için çalışacaktır! + +Dog fluffy; +fluffy.setName("Fluffy") +barkThreeTimes(fluffy); // Üç kere "Fluffy barks" yazdırır. + +// Şablonun parametresi sınıf olmak zorunda değildir: +template<int Y> +void printMessage() { + cout << "Learn C++ in " << Y << " minutes!" << endl; +} + +// Ve template'i daha etkili kod için dışarıdan özelleştirebilirsin. +// Tabiki gerçek-dünya kullanımlarında özelleştirme bunun kadar kolay değildir. +// Dikkat edersen, bütün parametreleri dıştan özelleştirmiş olsak bile +// hala fonksiyonu (veya sınıfı( template olarak tanımlamamız gerekli. +template<> +void printMessage<10>() { + cout << "Learn C++ faster in only 10 minutes!" << endl; +} + +printMessage<20>(); // "Learn C++ in 20 minutes!" yazdırır +printMessage<10>(); // "Learn C++ faster in only 10 minutes!" yazdırır + + +/////////////////////////////////////////////// +// İstisnai Durum Yönetimi (Exception Handling) +/////////////////////////////////////////////// + +// Standard kütüphane bazı istisnai tipler sağlar +// (bknz http://en.cppreference.com/w/cpp/error/exception) +// ama herhangi bir tip de istisnai durum fırlatabilir + +#include <exception> +#include <stdexcept> + +// _try_ bloğu içinde fırlatılan bütün istisnai durumlar, takip eden, _catch_ ile +// yakalanabilir. +try { + // _new_ kullanarak heap'ten istisnai durumlar için yer ayırma + throw std::runtime_error("A problem occurred"); +} + +// istisnai durumlar nesne ise const reference ile yakala +catch (const std::exception& ex) +{ + std::cout << ex.what(); +} + +// Bir önceki _catch_ bloğundan kaçan istisnai durum burda yakala +catch (...) +{ + std::cout << "Unknown exception caught"; + throw; // Tekrardan istisnai durum fırlatır +} + +/////// +// RAII +/////// + +// RAII, "Resource Acquisition Is Initialization" kelimelerinin kısaltmasıdır. +// Bu Türkçe, "Kaynak alımı aynı zamanda ilk değer atamasıdır." olarak çevrilebilir. +// Bunu basitçe constructor ile ayrılan hafızanın destructor ile iade edilmesi olarak +// düşünebiliriz. + +// Bunun ne şekilde kullanışlı olduğunu görmek için +// bir C dosyasının, dosya işleme biçimine bakabiliriz: +void doSomethingWithAFile(const char* filename) +{ + // Başlangıçta herşeyin yolunda gittiğini düşünelim + + FILE* fh = fopen(filename, "r"); // Dosyayı okuma modunda aç + + doSomethingWithTheFile(fh); + doSomethingElseWithIt(fh); + + fclose(fh); // Dosyayı kapat +} + +// Malesef hatalarla başa çıkmaya çalışırken işler hızlıca karmaşıklaşır. +// Mesela fopen'ın başarısız olduğunu varsayalım, ve doSoomethingWithTheFile ve +// doSomethingWithIt hata kodları gönderdi. +// (İstisnai durumlar yonetimi, hata koduna tercih ediler bir yöntemdir, ama bazı +// programcılar, özellikle C arkaplanı olanlar, aynı fikirde değildir. +// Bu durumda her bir fonksiyon çağrısını kontrol etmeli ve bir problem oluştuysa +// dosyayı kapatmalıyız. + +bool doSomethingWithAFile(const char* filename) +{ + FILE* fh = fopen(filename, "r"); // Dosyayı okuma modunda aç + if (fh == nullptr) // Başarısız olma durumunda dönen değer null olur + return false; // Başarısız olma durumunu çağırıcıya bildir + + // Başarısız olma durumunda her iki fonksiyonun da false döndürdüğünü kabul edelim + if (!doSomethingWithTheFile(fh)) { + fclose(fh); // Dosyayı kapatalım, akıntı olmasın. + return false; // Hatayı bildir + } + if (!doSomethingElseWithIt(fh)) { + fclose(fh); // Dosyayı kapatalım, akıntı olmasın. + return false; // Hatayı bildir + } + + fclose(fh); // Dosyayı kapat + return true; // Başarı durumunu ifade eder +} + +// C programcıları biraz goto kullanarak bu durumu temizler +bool doSomethingWithAFile(const char* filename) +{ + FILE* fh = fopen(filename, "r"); + if (fh == nullptr) + return false; + + if (!doSomethingWithTheFile(fh)) + goto failure; + + if (!doSomethingElseWithIt(fh)) + goto failure; + + fclose(fh); // Dosyayı kapat + return true; // Başarı durumunu ifade eder + +failure: + fclose(fh); + return false; // Hatayı bildir +} + +// Eğer fonksiyon istisnai durum yönetimi araçlarını kullanırsa +// işler daha temiz olur ama hala en iyi durumun altında kalır. +void doSomethingWithAFile(const char* filename) +{ + FILE* fh = fopen(filename, "r"); + if (fh == nullptr) + throw std::runtime_error("Could not open the file."); + + try { + doSomethingWithTheFile(fh); + doSomethingElseWithIt(fh); + } + catch (...) { + fclose(fh); // Hata durumunda dosyayı kapattığından emin ol + throw; // Sonra, tekrardan istisnai durum fırlat + } + + fclose(fh); // Dosyayı kapat + // Herşey başarılı +} + +// Şimdi aynı şeyi C++'ın dosya stream sınıfıyla (fstream) karşılaştıralım +// fstream, dosyayı kapatmak için kendi destructor'ını kullanır. +// Destructor'ın, nesne scope dışına çıktığında otomatik olarak çağrıldığını +// hatırlayın. +void doSomethingWithAFile(const std::string& filename) +{ + std::ifstream fh(filename); // Dosyayı aç + + // Dosyayla birşeyler yap + doSomethingWithTheFile(fh); + doSomethingElseWithIt(fh); + +} // Dosya, destructor tarafından otomatik olarak kapatıldı + +// Bunun _çok büyük_ avantajları var: +// 1. Ne olursa olursun, +// kaynak (bu örnekte dosya tutucusu) temizlenecektir. +// Destructor doğru yazıldığında, +// Tutucuyu kapatmayı unutma ve kaynak akıntısı _imkansız_dır. +// 2. Kodun çok daha temiz olduğuna dikkat edin. +// Destructor, dosyayı kapatma işini, endilenmemize gerek kalmadan +// arka planda halleder. +// 3. Kod, istisnai durumlara karşı korunaklıdır. +// İstisnai durum fonksiyonun herhangi bir yerinde fırlatılabilir ve +// temizleme işi gene de yapılır. + +// Bütün C++ kodu deyimleri RAII prensibini tüm kaynakları için kullanır. +// Ek örnekler şunlardır: +// - unique_ptr ve shared_ptr ile hafıza kullanımı +// - Tutucular - standard kütüphane linked list, +// vector (yani kendiliğinden boyu ayarlanan dizi), hash map vs. +// scope'un dışına çıktığında içerini otomatik olarak yok eden tüm yapılar. +// - lock_guard ve unique_lock kullanan mutex'ler + +/////////////////////////////////////// +// Lambda İfadeleri (C++11 ve yukarısı) +/////////////////////////////////////// + +// lambda'lar, tam olarak çağrıldığı yerde bir anonim fonksiyon tanımlamak +// veya fonksiyona argüman geçmek için uygun bir yoldur. + +// Mesela, pair'lardan oluşan bir vector'u, pair'ın ikinci değerine +// göre sıralamak isteyelim + +vector<pair<int, int> > tester; +tester.push_back(make_pair(3, 6)); +tester.push_back(make_pair(1, 9)); +tester.push_back(make_pair(5, 0)); + +// sort fonksiyonuna üçüncü argüman olarak lambda ifadesini geç +// sort, <algorithm> başlığında tanımlı + +sort(tester.begin(), tester.end(), [](const pair<int, int>& lhs, const pair<int, int>& rhs) { + return lhs.second < rhs.second; + }); + +// Lambda ifadesinin söz dizimine dikkat edin, +// lambda'daki [], değişkenleri "tutmak" için kullanılır +// "Tutma listesi", fonksiyon gövdesinde nelerin, ne şekilde erişilebilir olduğunu tanımlar +// Şunlardan biri olabilir: +// 1. bir değer : [x] +// 2. bir referans : [&x] +// 3. mevcut scope içindeki herhangi bir değişkene referans ile [&] +// 4. 3 ile aynı, ama değer ile [=] +// Mesela: +vector<int> dog_ids; +// number_of_dogs = 3; +for(int i = 0; i < 3; i++) { + dog_ids.push_back(i); +} + +int weight[3] = {30, 50, 10}; + +// Mesela dog_ids vector'unu dog'ların ağırlıklarına göre sıralamak isteyelim +// Yani en sonunda şöyle olmalı: [2, 0, 1] + +// Burada lambda ifadesi oldukça kullanışlıdır + +sort(dog_ids.begin(), dog_ids.end(), [&weight](const int &lhs, const int &rhs) { + return weight[lhs] < weight[rhs]; + }); +// Dikkat edersen "weight" dizisini referans ile aldık. +// C++'da lambdalar hakkında daha fazla bilgi için : http://stackoverflow.com/questions/7627098/what-is-a-lambda-expression-in-c11 + +////////////////////////////////// +// Akıllı For (C++11 ve yukarısı) +////////////////////////////////// + +// Akıllı for döngüsünü bir tutucuyu dolaşmak için kullanabilirsin +int arr[] = {1, 10, 3}; + +for(int elem: arr){ + cout << elem << endl; +} + +// Tutucunun elemanlarının tipi için endişe etmeden "auto" kullanabilirsin +// Mesela: + +for(auto elem: arr) { + // arr dizisinin elemanlarıyla ilgili bir şeyler yap +} + +//////////////// +// Güzel Şeyler +//////////////// + +// C++ dilinin bakış açısı yeni başlayanlar için (hatta dili iyi bilenler için bile) +// şaşırtıcı olabilir. +// Bu bölüm, ne yazık ki, büyük ölçüde tam değil; C++ kendi ayağına ateş edilebilecek kolay +// dillerden biridir. + +// private metodları override edebilirsin! +class Foo { + virtual void bar(); +}; +class FooSub : public Foo { + virtual void bar(); // Foo::bar fonksiyonu override edilir! +}; + + +// 0 == false == NULL (çoğu zaman)! +bool* pt = new bool; +*pt = 0; // 'pt'nin gösterdiği değere false atar. +pt = 0; // 'pt'ye null pointer atar. Her iki satır uyarısız derlenir. + +// nullptr'ın bu meselenin bazılarını çözmesi beklenmiştir: +int* pt2 = new int; +*pt2 = nullptr; // Derlenmez. +pt2 = nullptr; // pt2'ye null atar. + +// bool tipleri için bir istisna vardır. +// Bu null pointer'ları if(!ptr) ile test etmek içindir. +// ama sonuç olarak bir bool değerine nullptr atayabilirsin! +*pt = nullptr; // '*pt' değeri bir boll olmasına rağmen, hala derlenir! + + +// '=' != '=' != '='! +// Calls Foo::Foo(const Foo&) or some variant (see move semantics) copy +// Foo::Foo(const Foo&) çağrısını veya kopyalama constructor'ının bir çeşidinin çağrısınıyapar(taşıma semantiklerine bknz.) +Foo f2; +Foo f1 = f2; + +// Foo::operator=(Foo&) çağrısını yapar. +Foo f1; +f1 = f2; + + +/////////////////////////////////////// +// Tuple (C++11 ve yukarısı) +/////////////////////////////////////// + +#include<tuple> + +// Ana fikir olarak, Tuple, eski veri yapılarına (C'deki struct'lar) benzer ama isimli veri üyeleri yerine +// elemanlarına tuple içindeki sırasına göre erişilir. + +// Tuple'ı inşa ederek başlayalım +// değişkenleri tuple içinde paketliyoruz +auto first = make_tuple(10, 'A'); +const int maxN = 1e9; +const int maxL = 15; +auto second = make_tuple(maxN, maxL); + +// 'first' tuple'ının değerlerini yazdırma +cout << get<0>(first) << " " << get<1>(first) << "\n"; // 10 A yazdırır + +// 'second' tuple'ının değerlerini yazdırma +cout << get<0>(second) << " " << get<1>(second) << "\n"; // 1000000000 15 yazdırır + +// Değişkenleri tuple'dan çıkarma + +int first_int; +char first_char; +tie(first_int, first_char) = first; +cout << first_int << " " << first_char << "\n"; // 10 A yazdırır + +// Ayrıca şu şekide de tuple oluşturabiliriz. + +tuple<int, char, double> third(11, 'A', 3.14141); +// tuple_size, tuple'daki eleman sayısını (constexpr olarak) döndürür + +cout << tuple_size<decltype(third)>::value << "\n"; // 3 yazdırır + +// tuple_cat, tuple'daki tüm elemanları aynı sırada birleştirir. + +auto concatenated_tuple = tuple_cat(first, second, third); +// concatenated_tuple = (10, 'A', 1e9, 15, 11, 'A', 3.14141) olur + +cout << get<0>(concatenated_tuple) << "\n"; // 10 yazdırır +cout << get<3>(concatenated_tuple) << "\n"; // 15 yazdırır +cout << get<5>(concatenated_tuple) << "\n"; // 'A' yazdırır + + +///////////////////// +// Tutucular +///////////////////// + +// Tutucular veya Standard Şablon Kütüphanesi(STL) önceden tanımlanmış şablonlar sunar. +// Bunlar elemanları için ayrılan hafıza alanını yönetir +// ve onlara erişim ve değiştirmek için üye fonksiyonlar sağlar + +// Bazı tutucular şunlardır: + +// Vector (Dinamik Dizi) +// koşma anında nesne dizisi veya list oluşturmamızı sağlar +#include <vector> +string val; +vector<string> my_vector; // vector'ü tanımla +cin >> val; +my_vector.push_back(val); // val değerini my_vector vectörüne push edecektir +my_vector.push_back(val); // val değerini yeniden push edecektir (şu an iki elemanı var) + +// vector içinde dolaşmak için iki seçenek var: +// ya klasik döngüyle (0. index'ten son index'e kadar iterasyon yaparak) +for (int i = 0; i < my_vector.size(); i++) { + cout << my_vector[i] << endl; // vector'ün elemanlarına uşamak için [] operatörünü kullanabiliriz +} + +// ya da iteratör kulllanarak: +vector<string>::iterator it; // vector için iterator tanımla +for (it = my_vector.begin(); it != my_vector.end(); ++it) { + cout << *it << endl; +} + +// Set(Küme) +// Set'ler benzersiz(unique) elemanları belirli bir sırada saklayan tutuculardır. +// Set, benzersiz değerleri, herhangi bir fonksiyon veya kod gerektirmeksizin, sıralı olarak + +#include<set> +set<int> ST; // int tipi için set tanımlar +ST.insert(30); // ST kümesini 30 değerini dahil eder +ST.insert(10); // ST kümesini 10 değerini dahil eder +ST.insert(20); // ST kümesini 20 değerini dahil eder +ST.insert(30); // ST kümesini 30 değerini dahil eder +// Şimdi kümedeki elemanlar aşağıdaki gibidir +// 10 20 30 + +// Bir eleman silmek için: +ST.erase(20); // 20 değerine sahip elemanı siler +// Set ST: 10 30 +// Iterator kullanarak Set içinde iterasyon yapmak için: +set<int>::iterator it; +for(it=ST.begin();it<ST.end();it++) { + cout << *it << endl; +} +// Output: +// 10 +// 30 + +// Tutucuyu tamamen silmek için Tutucu_Adi.clear() kullanırız +ST.clear(); +cout << ST.size(); // ST kümesinin eleman sayısı(size)nı yazdırır. +// Output: 0 + +// NOTE: Aynı elemanlari içerebilen kümle için multiset kullanırız + +// Map(Harita) +// Map, elemanları anahtar değer, haritalanmış değer şeklinde özel bir sırada saklar. +// anahtar_değer -> haritalanmış_değer + +#include<map> +map<char, int> mymap; // Anahtar char ve değer int olacak şekilde map tanımlar + +mymap.insert(pair<char,int>('A',1)); +// 1 değeri için A anahtar değerini ekler +mymap.insert(pair<char,int>('Z',26)); +// 26 değeri için Z anahtar değerini ekler + +// Map'te dolaşma +map<char,int>::iterator it; +for (it=mymap.begin(); it!=mymap.end(); ++it) + std::cout << it->first << "->" << it->second << '\n'; +// Output: +// A->1 +// Z->26 + +// Anahtar'a atanmış değeri bulmak için +it = mymap.find('Z'); +cout << it->second; + +// Output: 26 + + +///////////////////////////////////////////// +// Mantıksal ve Bit seviyesindeki operatörler +///////////////////////////////////////////// + +// Pek çok C++ operatörleri diğer dillerdekiyle aynıdır + +// Mantıksal operatörler + +// C++, bool ifadelerinde Kısa-devre değerlendirmesini kullanır yani ikinci argüman yalnızca ilk argüman +// ifadenin değerine karar vermek için yeterli değilse çalıştırılır + +true && false // **mantıksal ve** işlemi yapılır ve yanlış sonucu üretilir +true || false // **mantıksal veya** işlemi yapılır ve true sonucu üretilir +! true // **mantıksal değil** işlemi yapılır ve yalnış sonucu üretilir + +// Sembolleri kullanmak yerine onlara karşılık gelen anahtar kelimeler kullanılabilir +true and false // **mantıksal ve** işlemi yapılır ve yanlış sonucu üretilir +true or false // **mantıksal veya** işlemi yapılır ve true sonucu üretilir +not true // **mantıksal değil** işlemi yapılır ve yalnış sonucu üretilir + +// Bit seviyesindeki operatörler + +// **<<** Sola kaydırma operatörü +// << bitleri sola kaydırır +4 << 1 // 4'ün bitlerini 1 sola kaydırır ve 8 sonucunu verir +// x << n, x * 2^n olarak düşünülebilir + + +// **>>** Sağa kaydırma operatörü +// >> bitleri sağa kaydırır +4 >> 1 // 4'ün bitlerini 1 sağa kaydırır ve 2 sonucunu verir +// x >> n, x / 2^n olarak düşünülebilir + +~4 // Bit seviyesinde değil işlemini gerçekleştirir +4 | 3 // Bit seviyesinde veya işlemini gerçekleştirir +4 & 3 // Bit seviyesinde ve işlemini gerçekleştirir +4 ^ 3 // Bit seviyesinde xor işlemini gerçekleştirir + +// Eşdeğer anahtar kelimeler +compl 4 // Bit seviyesinde değil işlemini gerçekleştirir +4 bitor 3 // Bit seviyesinde veya işlemini gerçekleştiri +4 bitand 3 // Bit seviyesinde ve işlemini gerçekleştirir +4 xor 3 // Bit seviyesinde xor işlemini gerçekleştirir + + +``` +İleri okuma: + +Güncel bir referans +<http://cppreference.com/w/cpp> adresinde bulunabilir + +Ek kaynaklar <http://cplusplus.com> adresinde bulunabilir diff --git a/tr-tr/c-tr.html.markdown b/tr-tr/c-tr.html.markdown index 33544765..6042a609 100644 --- a/tr-tr/c-tr.html.markdown +++ b/tr-tr/c-tr.html.markdown @@ -481,7 +481,7 @@ Diğer bir iyi kaynak ise [Learn C the hard way](http://c.learncodethehardway.or It's very important to use proper spacing, indentation and to be consistent with your coding style in general. Readable code is better than clever code and fast code. For a good, sane coding style to adopt, see the -[Linux kernel coding stlye](https://www.kernel.org/doc/Documentation/CodingStyle). +[Linux kernel coding style](https://www.kernel.org/doc/Documentation/CodingStyle). Diğer taraftan google sizin için bir arkadaş olabilir. diff --git a/tr-tr/css-tr.html.markdown b/tr-tr/css-tr.html.markdown new file mode 100644 index 00000000..d13dadcc --- /dev/null +++ b/tr-tr/css-tr.html.markdown @@ -0,0 +1,304 @@ +--- +language: css +contributors: + - ["Mohammad Valipour", "https://github.com/mvalipour"] + - ["Marco Scannadinari", "https://github.com/marcoms"] + - ["Geoffrey Liu", "https://github.com/g-liu"] + - ["Connor Shea", "https://github.com/connorshea"] + - ["Deepanshu Utkarsh", "https://github.com/duci9y"] + - ["Brett Taylor", "https://github.com/glutnix"] + - ["Tyler Mumford", "https://tylermumford.com"] +filename: learncss-tr.css +translators: + - ["Fatih Turan", "http://fatihturan.com"] +lang: tr-tr +--- + +Web sayfaları bir sayfanın içeriğini belirleyen HTML ile inşa edilirler. CSS (Basamaklı Biçim Sayfaları) ise bir sayfanın **görünümünü** belirleyen ayrı bir dildir. + +CSS kodu statik *kurallardan* oluşur. Her kural bir ya da daha fazla *seçici* alır ve görsel *özelliklere* belirli *değerleri* verir. Sonrasında bu özellikler seçiciler tarafından belirlenen sayfa unsurlarına uygulanır. + +Bu rehber, CSS 3'ün yeni özellikleri ile genişletilen CSS 2 ile dikkate alınarak yazılmıştır. + +**NOT:** CSS görsel sonuçlar ürettiğinden dolayı, öğrenmek için herşeyi bir CSS oyun alanı içinde ([dabblet](http://dabblet.com) gibi) denemeniz gerekmektedir. Bu makale sözdizimi kuralları ve genel ipuçları üzerine odaklanmaktadır. + +## Sözdizimi + +```css +/* yorumlar bu satırdaki gibi taksim-yıldız içinde görünür +CSS'te "tek satırlık yorumlar" bulunmamaktadır; bu sadece tek bir yorum yazma stilidir */ + +/* #################### + ## SEÇİCİLER + #################### */ + +/* seçici bir sayfadaki unsuru hedeflemek için kullanılır. */ +seçici { özellik: değer; /* daha fazla özellikler...*/ } + +/* +İşte bir örnek: + +<div class='class1 class2' id='anID' attr='value' otherAttr='en-us foo bar' /> +*/ + +/* */ + +/* CSS sınıflarının birini kullanarak hedefleyebilirsiniz */ +.class1 { } + +/* veya her iki sınıfı birden!*/ +.class1.class2 { } + +/* veya sadece ögenin adını yazarak */ +div { } + +/* veya onun ID adını */ +#anID { } + +/* veya onun aldığı bir özelliği kullanarak! */ +[attr] { font-size:smaller; } + +/* veya onun aldığı özelliğin belirli bir değeri varsa */ +[attr='value'] { font-size:smaller; } + +/* bir değer ile başlıyorsa (CSS 3) */ +[attr^='val'] { font-size:smaller; } + +/* veya bir değer ile bitiyorsa (CSS 3)*/ +[attr$='ue'] { font-size:smaller; } + +/* veya boşlukla ayrılmış liste içinde bir değer içeriyorsa */ +[otherAttr~='foo'] { } +[otherAttr~='bar'] { } + +/* veya tire ile ayrılmış bir liste içinde bir değer içeriyorsa, örneğin: "-" (U+002D) */ +[otherAttr|='en'] { font-size:smaller; } + +/* Farklı seçicileri birleştirerek daha fazla odaklanmış bir seçici oluşturabilirsiniz. Seçiciler arasında boşluk bırakmayın. */ +div.some-class[attr$='ue'] { } + +/* Başka bir ögenin alt ögesi olan bir ögeyi seçebilirsiniz. */ +div.some-parent > .class-name { } + +/* veya bir başka ögeden türeyeni seçebilirsiniz. Alt ögeler onların ebeveynlerinin direkt türünden gelir, sadece ağacın bir alt ögeleridirler. Soyundan gelenler ağacın herhangi bir alt seviyesinde olabilir. */ + +div.some-parent .class-name { } + +/* Uyarı: Seçiciler arasında bir boşluk bırakmazsanız aynı seçicinin başka bir anlamı olur. +Ne olduğunu tahmin edebilir misiniz? */ + +div.some-parent.class-name { } + +/* Ayrıca bir ögenin bitişik kardeşini temel alarak bir ögeyi seçebilirsiniz. */ +.i-am-just-before + .this-element { } + +/* veya kendisinden önce gelen herhangi bir kardeş ögeyi */ +.i-am-any-element-before ~ .this-element { } + +/* Yalnızca belli bir durumda bir öge seçmek için kullanılan sahte sınıflar adı verilen bazı seçiciler vardır. */ + +/* Örneğin, imleç bir ögenin üzerine geldiğinde */ +selector:hover { } + +/* veya bir bağlantı ziyaret edildiğinde */ +selector:visited { } + +/* veya ziyaret edilmediğinde */ +selected:link { } + +/* veya bir ögeye odaklanıldığında */ +selected:focus { } + +/* Ebeveyninin ilk alt ögesi olan herhangi bir öge */ +selector:first-child {} + +/* Ebeveyninin son alt ögesi olan herhangi bir öge */ +selector:last-child {} + +/* Sahte sınıflar gibi sahte elementler de bir dokümanın belirli bir parçasına stil vermenize izin verir. */ + +/* Seçilen ögenin sanal ilk alt ögesiyle eşleşir. */ +selector::before {} + +/* Seçilen ögenin sanal son alt ögesiyle eşleşir. */ +selector::after {} + +/* Uygun yerlerde yıldız karakteri ile bütün ögeleri seçmek için joker olarak kullanılabilir. */ + +* { } /* Bütün ögeler */ +.parent * { } /* Tüm alt ögeler */ +.parent > * { } /* Tüm çocuk ögeler */ + +/* #################### + ## ÖZELLİKLER + #################### */ + +selector { + + /* Ölçü birimleri kesin veya göreceli olabilir.*/ + + /* Göreceli birimler */ + width: 50%; /* Ebeveyn elementin yüzdesel olarak genişliği */ + font-size: 2em; /* Öğenin özgün yazı tipi boyutunda katları */ + font-size: 2rem; /* veya kök ögenin yazı tipi boyutu */ + font-size: 2vw; /* Görüntüleme çerçevesinin genişliğinin %1 olarak katları (CSS 3) */ + font-size: 2vh; /* veya onun yüksekliğinin */ + font-size: 2vmin; /* Bir vh veya vw'nin hangisi küçükse */ + font-size: 2vmax; /* veya daha büyük... */ + + /* Kesin birimler */ + width: 200px; /* Piksel */ + font-size: 20pt; /* Nokta */ + width: 5cm; /* Santimetre */ + min-width: 50mm; /* Milimetre */ + max-width: 5in; /* İnç */ + + /* Renkler */ + color: #F6E; /* Kısa onaltılık (HEX) biçimi */ + color: #FF66EE; /* Uzun onaltılık (HEX) biçimi */ + color: tomato; /* Bir isim verilen renk */ + color: rgb(255, 255, 255); /* RGB değerleri verilen türde */ + color: rgb(10%, 20%, 50%); /* RGB yüzdeleri verilen türde */ + color: rgba(255, 0, 0, 0.3); /* RGBA değerleri verilen türde (CSS 3) Not: 0 <= a <= 1 */ + color: transparent; /* Şeffaflık değerinin sıfır olması ile eşdeğer */ + color: hsl(0, 100%, 50%); /* HSL yüzdeleri verilen türde (CSS 3) */ + color: hsla(0, 100%, 50%, 0.3); /* HSL ile beraber şeffaflık değeri verilen türde */ + + /* Kenarlıklar */ + border-width:5px; + border-style:solid; + border-color:red; /* background-color'ın ayarlanışına benzer şekilde */ + border: 5px solid red; /* Bu aynı şeyin kısayol ile yazılışıdır */ + border-radius:20px; /* Bu bir CSS3 özelliğidir */ + + /* Görseller ve Ögelerin Arkaplanları */ + background-image: url(/img-path/img.jpg); /* url() içindeki tırnak işaretleri isteğe bağlı */ + + /* Yazı tipleri */ + font-family: Arial; + /* Eğer yazı tipi ailesi isminde bir boşluk var ise tırnak işareti içine alınmalıdır. */ + font-family: "Courier New"; + /* Eğer ilk sıradaki bulunamazsa, tarayıcı bir sonrakini kullanır */ + font-family: "Courier New", Trebuchet, Arial, sans-serif; +} +``` + +## Kullanım + +CSS dosyasınızı `.css`uzantısı ile kaydedin. + +```html +<!-- CSS dosyanızı sayfanın içindeki <head> alanına dahil etmeniz gerekiyor. Bu önerilen yöntemdir. Bakın: http://stackoverflow.com/questions/8284365 --> +<link rel='stylesheet' type='text/css' href='path/to/style.css'> + +<!-- Bazı CSS kodları satır içi olarak yazabilirsiniz. --> +<style> + a { color: purple; } +</style> + +<!-- Veya ögenin üzerinde CSS özelliklerini direkt ayarlayabilirsiniz. --> +<div style="border: 1px solid red;"> +</div> +``` + +## Öncelik veya Basamak + +Bir öge birden çok seçici tarafından hedef alınabilir ve bir özellik kümesine birden fazla kez sahip olabilir. Bunun gibi durumlarda, kurallardan biri diğerlerine göre önceliklidir. Daha spesifik bir seçiciye sahip kurallar, daha az spesifik bir seçicinin önceliğini alır ve kural daha sonra stil sayfasında bir önceki kuralın üzerine yazar. + +Bu işleme geçiş denir ve olayısıyla Geçişli/Basamaklı Stil Sayfaları adı da buradan gelmiştir. + +Aşağıdaki CSS göz önüne alındığında: + +```css +/* A */ +p.class1[attr='değer'] + +/* B */ +p.class1 { } + +/* C */ +p.class2 { } + +/* D */ +p { } + +/* E */ +p { özellik: değer !important; } +``` + +ve aşağıdaki biçimlendirmeyi: + +```html +<p style='/*F*/ özellik:değer;' class='class1 class2' attr='değer'> +``` + +Stilin önceliği ise aşağıdaki gibidir. Unutmayın, öncelik **her bir özellik için ayrı ayrı geçerlidir**, tüm blok için geçerli değildir. + +* `E` `!important` kelimesi yüzünden en yüksek önceliğe sahiptir. Kullanımından kaçınmanız önerilir. +* `F` satıriçi stil olduğu için bir sonraki önceliğe sahiptir. +* `A` bir sonraki önceliğe sahiptir. Çünkü her şeyden daha "özgüdür". 3 belirteci vardır: `p` ögesinin adı, sınıf` class1`, bir öznitelik `attr = 'değer'. +* `C`, `B` ile aynı özdeşliğe sahip olsa da, bundan sonra geldiğinden dolayı öncelik hakkına sahiptir. +* `B` bir sonraki önceliğe sahiptir. +* Sonuncu önceliğe sahip olan`D`'dir. + +## Medya Sorguları + +CSS Medya Sorguları, CSS 3'te belirli CSS kurallarının ne zaman uygulanması gerektiğini (örneğin basılan zaman veya belirli boyutlar veya piksel yoğunluğu olan bir ekranda olduğunda) belirlemenize izin veren bir özelliktir. Medya Sorguları, seçicilere önceliğk eklemez. + +```css +/* Tüm cihazlarda kullanılacak olan bir kural */ +h1 { + font-size: 2em; + color: white; + background-color: black; +} + +/* h1 ögesini değiştirip bir yazıcıda daha az mürekkep kullanın*/ +@media print { + h1 { + color: black; + background-color: white; + } +} + +/* En az 480 piksel genişliğinde bir ekran gösterildiğinde font yüksekliğini daha büyük yap */ +@media screen and (min-width: 480px) { + h1 { + font-size: 3em; + font-weight: normal; + } +} +``` + +Medya sorguları aşağıdaki bu özellikleri içerebilir: +`width`, `height`, `device-width`, `device-height`, `orientation`, `aspect-ratio`, `device-aspect-ratio`, `color`, `color-index`, `monochrome`, `resolution`, `scan`, `grid`. Bu özelliklerin birçoğunu `min-` veya `max-` öneki ile kullanabilirsiniz. + +`resolution` özelliği eski cihazlarda desteklenmediğinden ötürü `device-pixel-ratio` kullanın. + +Eğer `viewport` meta etiketi sağlanmadıkça birçok akıllı telefon ve tabletler, sayfayı masaüstü bilgisayardaymış gibi göstermeye çalışacaktır. + +```html +<head> + <meta name="viewport" content="width=device-width; initial-scale=1.0"> +</head> +``` + +## Uyumluluk + +CSS 2'deki çoğu özellik (ve CSS 3'deki birçoğu) bütün tarayıcılar ve cihazlar için bulunmaktadır. Ancak yeni bir özelliği kullanmadan önce kontrol etmek her zaman iyi bir uygulamadır. + +## Kaynaklar + +* [CanIUse](http://caniuse.com) (Detaylı uyumluluk bilgileri) +* [Dabblet](http://dabblet.com/) (CSS oyun alanı) +* [Mozilla Geliştirici Ağının CSS belgelendirmesi](https://developer.mozilla.org/en-US/docs/Web/CSS) (Eğitseller ve referanslar) +* [Codrops' CSS Referansı](http://tympanus.net/codrops/css_reference/) (Referans) + +## Daha Fazla Okuma + +* [Understanding Style Precedence in CSS: Specificity, Inheritance, and the Cascade](http://www.vanseodesign.com/css/css-specificity-inheritance-cascaade/) +* [Selecting elements using attributes](https://css-tricks.com/almanac/selectors/a/attribute/) +* [QuirksMode CSS](http://www.quirksmode.org/css/) +* [Z-Index - The stacking context](https://developer.mozilla.org/en-US/docs/Web/Guide/CSS/Understanding_z_index/The_stacking_context) +* [SASS](http://sass-lang.com/) and [LESS](http://lesscss.org/) for CSS pre-processing +* [CSS-Tricks](https://css-tricks.com) diff --git a/tr-tr/dynamic-programming-tr.html.markdown b/tr-tr/dynamic-programming-tr.html.markdown index 1900ee93..606ecf04 100644 --- a/tr-tr/dynamic-programming-tr.html.markdown +++ b/tr-tr/dynamic-programming-tr.html.markdown @@ -1,5 +1,6 @@ --- language: Dynamic Programming +filename: dynamic-tr.txt contributors: - ["Akashdeep Goel", "https://github.com/akashdeepgoel"] translators: @@ -27,6 +28,8 @@ En Uzun Artan Subsequence problemi belirli bir dizinin en uzun artan alt dizini En uzun artan alt dizinin uzunluğunu bulmak için sözde kod: Bu algoritmaların karmaşıklığı dizi yerine daha iyi veri yapısı kullanılarak azaltılabilir. Büyük dizin ve dizin gibi selefi dizi ve değişkeni saklama çok zaman kazandıracaktır. Yönlendirilmiş asiklik grafiğinde en uzun yolu bulmak için benzer bir kavram uygulanabilir. + +```python for i=0 to n-1 LS[i]=1 for j=0 to i-1 @@ -35,6 +38,8 @@ for i=0 to n-1 for i=0 to n-1 if (largest < LS[i]) +``` + Bazı Ünlü Dinamik Programlama Problemleri -Floyd Warshall Algorithm - Tutorial and C Program source code:http://www.thelearningpoint.net/computer-science/algorithms-all-to-all-shortest-paths-in-graphs—floyd-warshall-algorithm-with-c-program-source-code -Integer Knapsack Problem - Tutorial and C Program source code: http://www.thelearningpoint.net/computer-science/algorithms-dynamic-programming—the-integer-knapsack-problem diff --git a/tr-tr/git-tr.html.markdown b/tr-tr/git-tr.html.markdown new file mode 100644 index 00000000..87c1820c --- /dev/null +++ b/tr-tr/git-tr.html.markdown @@ -0,0 +1,596 @@ +--- +category: tool +lang: tr-tr +tool: git +contributors: + - ["Jake Prather", "http://github.com/JakeHP"] + - ["Leo Rudberg" , "http://github.com/LOZORD"] + - ["Betsy Lorton" , "http://github.com/schbetsy"] + - ["Bruno Volcov", "http://github.com/volcov"] + - ["Andrew Taylor", "http://github.com/andrewjt71"] + - ["Jason Stathopulos", "http://github.com/SpiritBreaker226"] + - ["Milo Gilad", "http://github.com/Myl0g"] + - ["Adem Budak", "https://github.com/p1v0t"] + +filename: LearnGit-tr.txt +--- + +Git dağınık versiyon kontrol ve kaynak kod yönetim sistemidir. + +Bunu projenin bir seri anlık durumunu kaydederek yapar ve bu anlık durumları +kullanarak versiyon ve kaynak kodu yönetmeni sağlar. + +## Versiyonlama Konseptleri + +### Versiyon kontrol nedir? + +Versiyon kontrol, zaman içerisinde dosya(lar)daki değişikliği kaydeden sistemdir. + +### Merkezi Versiyonlama vs. Dağınık Versiyonlama + +* Merkezi versiyon kontrolü dosyaların eşitlenmesine, takibine ve yedeklenmesine odaklanır. +* Dağınık versiyon kontrolü değişimin paylaşılmasına odaklanır. Her değişiminin benzersiz bir adı vardır. +* Dağınık sistemlerin belirlenmiş bir yapısı yoktur. Git ile kolayca SVN'deki gibi merkezi bir sistem elde edebilirsin. + +[Daha fazla bilgi](http://git-scm.com/book/en/Getting-Started-About-Version-Control) + +### Neden Git? + +* Çevrimdışı çalışabilir +* Diğerleriyle beraber çalışmak kolaydır! +* Dallanma kolaydır! +* Dallanma hızlıdır! +* Git hızlıdır +* Git esnektir + +## Git Mimarisi + +### Repository + +Bir grup dosya, dizin, geriye dönük kayıt, commit, head. Bunları kaynak kodun veri +yapısı gibi düşünebilirsin, herbir kaynak kod "elemanı" seni kendi revizyon geçmişine +eriştirir. + +Bir git repo'su .git dizini ve çalışma ağacından oluşur. + +### .git Dizini (repository bileşeni) + +.git dizini bütün konfigrasyon, log, dallanma, HEAD ve daha fazlasını tutar. +[detaylı liste](http://gitready.com/advanced/2009/03/23/whats-inside-your-git-directory.html) + +### Çalışma Ağacı (repository bileşeni) + +Temelde repo'daki dizinlerin ve dosyalarındır. Sıkça çalışma ağacın olarak anılır. + +### Index (.git dizininin birleşeni) + +Index git'in evreleme alanıdır (staging area). Temelde çalışma ağacını Git repo'sundan +ayıran bir katmandır. Bu geliştiricilere neyin Git repo'suna gönderileceği hakkında daha +fazla güç verir. + +### Commit + +Bir git commit'i Çalışma Ağacındaki bir takım değişiklerdir. Mesela 5 tane dosya +eklemişsindir ve diğer 2 tanesini silmişindir, bu değişikler commit'te (anlık kayıtta) +tutulacaktır. Bu commit daha sonra diğer repo'lara bastırılabilir (pushed) ve bastırılmaz! + +### Branch + +Bir branch esasen yaptığın son commit'e göstericidir(pointer). Commit'lemeye devam ettiğinde, +bu gösterici otomatik olarak son commit'e güncellenir. + +### Tag + +Bir tag, tarihteki belirli bir noktanın işaretidir. İnsanlar bunu genelde +sürüm notları için kullanır (v1.0 vs.) + +### HEAD ve head (.git dizininin birleşenleri) + +HEAD mevcut branch'a bir göstericidir. Bir repository yalnızca 1 *aktif* +HEAD'e sahiptir. +head, commit'e bir göstericidir. Bir repository herhangi bir sayıda head'e sahip olabilir. + +### Git'in Stage'leri +* Modified - Dosyada değişikler yapıldı ama henüz Git Veritabanına commit yapılmadı. +* Staged - Modified edilmiş bir dosyayı, sonraki commit'e gitmek üzere işaretler. +* Committed - Dosyalar Git Veritabanına commit'lendi. + +### Kavramsal Kaynaklar + +* [Bilgisayar Bilimciler için Git](http://eagain.net/articles/git-for-computer-scientists/) +* [Tasarımcılar için Git](http://hoth.entp.com/output/git_for_designers.html) + +## Komutlar + +### init + +Boş bir Git repository'si oluştur. Git repository'sinin ayarları, depolanmış +bilgileri ve daha fazlası ".git" adlı dizinde (bir klasör) tutulur. + +```bash +$ git init +``` + +### config + +Ayarları yapılandırmak için. Repository, sistemin kendisi veya global yapılandırmalar +için olarabilir. (global yapılandırma dosyası `~/.gitconfig`). + +```bash +# Print & Set Some Basic Config Variables (Global) +$ git config --global user.email "MyEmail@Zoho.com" +$ git config --global user.name "My Name" +``` + +[git config hakkında daha fazla bilgi için.](http://git-scm.com/docs/git-config) + +### help + +Her bir komutun detaylı kılavuzuna hızlı bir erişim için. Ya da sadece bazı şeylerin +anlamı için hızlı bir hatırlatıcı için. + +```bash +# Quickly check available commands +$ git help + +# Check all available commands +$ git help -a + +# Command specific help - user manual +# git help <command_here> +$ git help add +$ git help commit +$ git help init +# or git <command_here> --help +$ git add --help +$ git commit --help +$ git init --help +``` + +### dosyaları ignore etme + +git'in bazı dosya(ları) ve klasör(leri) kasıtlı olarak takip etmemesi için. Genel +olarak,repository'de ne de olsa paylaşılacak, private ve temp dosyaları için. + +```bash +$ echo "temp/" >> .gitignore +$ echo "private_key" >> .gitignore +``` + +### status + +index dosyası(temelde çalıştığın repo) ve mevcut HEAD commit arasındaki farkı göstermek için. + +```bash +# Will display the branch, untracked files, changes and other differences +$ git status + +# To learn other "tid bits" about git status +$ git help status +``` + +### add + +Dosyaları staging area'ya eklemek için. Eğer yeni dosyaları staging area'ya `git add` +yapmazsanız, commit'lere eklenmez! + +```bash +# add a file in your current working directory +$ git add HelloWorld.java + +# add a file in a nested dir +$ git add /path/to/file/HelloWorld.c + +# Regular Expression support! +$ git add ./*.java + +# You can also add everything in your working directory to the staging area. +$ git add -A +``` +Bu yalnızca dosyayı staging area'a/index'e ekler, çalışılan dizine/repo'ya commit etmez. + +### branch + +Branch'ları yönetir. Bu komutu kullanarak, branch'ları görebilir, düzenleyebilir, oluşturabilir, silebilirsin. + +```bash +# list existing branches & remotes +$ git branch -a + +# create a new branch +$ git branch myNewBranch + +# delete a branch +$ git branch -d myBranch + +# rename a branch +# git branch -m <oldname> <newname> +$ git branch -m myBranchName myNewBranchName + +# edit a branch's description +$ git branch myBranchName --edit-description +``` + +### tag + +tag'leri yönetir + +```bash +# List tags +$ git tag + +# Create a annotated tag +# The -m specifies a tagging message, which is stored with the tag. +# If you don’t specify a message for an annotated tag, +# Git launches your editor so you can type it in. +$ git tag -a v2.0 -m 'my version 2.0' + +# Show info about tag +# That shows the tagger information, the date the commit was tagged, +# and the annotation message before showing the commit information. +$ git show v2.0 + +# Push a single tag to remote +$ git push origin v2.0 + +# Push a lot of tags to remote +$ git push origin --tags +``` + +### checkout + +index'in versiyonun eşlemek için çalışma ağacındaki,veya belirtilen ağactaki, tüm dosyaları günceller. + +```bash +# Checkout a repo - defaults to master branch +$ git checkout + +# Checkout a specified branch +$ git checkout branchName + +# Create a new branch & switch to it +# equivalent to "git branch <name>; git checkout <name>" + +$ git checkout -b newBranch +``` + +### clone + +Varolan bir repository'i yeni bir dizine clone'lar veya kopyalar. +Ayrıca clone'lanmış repodaki her bir branch için, uzak branch'a bastırmana izin veren, +uzak takip branch'ları ekler. + +```bash +# Clone learnxinyminutes-docs +$ git clone https://github.com/adambard/learnxinyminutes-docs.git + +# shallow clone - faster cloning that pulls only latest snapshot +$ git clone --depth 1 https://github.com/adambard/learnxinyminutes-docs.git + +# clone only a specific branch +$ git clone -b master-cn https://github.com/adambard/learnxinyminutes-docs.git --single-branch +``` + +### commit + +index'in mevcut içeriğini yeni bir "commit"te saklar. Bu commit, kullanıcının oluşturduğu +bir mesajı ve yapılan değişiklikleri saklar. + +```bash +# commit with a message +$ git commit -m "Added multiplyNumbers() function to HelloWorld.c" + +# signed commit with a message (user.signingkey must have been set +# with your GPG key e.g. git config --global user.signingkey 5173AAD5) +$ git commit -S -m "signed commit message" + +# automatically stage modified or deleted files, except new files, and then commit +$ git commit -a -m "Modified foo.php and removed bar.php" + +# change last commit (this deletes previous commit with a fresh commit) +$ git commit --amend -m "Correct message" +``` + +### diff + +Shows differences between a file in the working directory, index and commits. +Bir dosyanın, çalışma ağacı, index ve commit'ler arasındaki farklarını göster. + +```bash +# Show difference between your working dir and the index +$ git diff + +# Show differences between the index and the most recent commit. +$ git diff --cached + +# Show differences between your working dir and the most recent commit +$ git diff HEAD +``` + +### grep + +Bir repository'de hızlıca arama yapmana izin verir. + +İsteğe Bağlı Yapılandırmalar: + +```bash +# Thanks to Travis Jeffery for these +# Set line numbers to be shown in grep search results +$ git config --global grep.lineNumber true + +# Make search results more readable, including grouping +$ git config --global alias.g "grep --break --heading --line-number" +``` + +```bash +# Search for "variableName" in all java files +$ git grep 'variableName' -- '*.java' + +# Search for a line that contains "arrayListName" and, "add" or "remove" +$ git grep -e 'arrayListName' --and \( -e add -e remove \) +``` + +Daha fazla örnek için +[Git Grep Ninja](http://travisjeffery.com/b/2012/02/search-a-git-repo-like-a-ninja) + +### log + +Repository'deki commitleri gösterir. + +```bash +# Show all commits +$ git log + +# Show only commit message & ref +$ git log --oneline + +# Show merge commits only +$ git log --merges + +# Show all commits represented by an ASCII graph +$ git log --graph +``` + +### merge + +Dış commit'lerdeki değişiklikleri mevcut branch'a "merge" et (birleştir). + +```bash +# Merge the specified branch into the current. +$ git merge branchName + +# Always generate a merge commit when merging +$ git merge --no-ff branchName +``` + +### mv + +Bir dosyayı yeniden taşı veya yeniden adlandır + +```bash +# Renaming a file +$ git mv HelloWorld.c HelloNewWorld.c + +# Moving a file +$ git mv HelloWorld.c ./new/path/HelloWorld.c + +# Force rename or move +# "existingFile" already exists in the directory, will be overwritten +$ git mv -f myFile existingFile +``` + +### pull + +Bir repository'den çeker ve diğer branch'a merge eder. + +```bash +# Update your local repo, by merging in new changes +# from the remote "origin" and "master" branch. +# git pull <remote> <branch> +$ git pull origin master + +# By default, git pull will update your current branch +# by merging in new changes from its remote-tracking branch +$ git pull + +# Merge in changes from remote branch and rebase +# branch commits onto your local repo, like: "git fetch <remote> <branch>, git +# rebase <remote>/<branch>" +$ git pull origin master --rebase +``` + +### push + +Bir branch'taki değişikleri, uzak branch'a bastır ve birleştir. + +```bash +# Push and merge changes from a local repo to a +# remote named "origin" and "master" branch. +# git push <remote> <branch> +$ git push origin master + +# By default, git push will push and merge changes from +# the current branch to its remote-tracking branch +$ git push + +# To link up current local branch with a remote branch, add -u flag: +$ git push -u origin master +# Now, anytime you want to push from that same local branch, use shortcut: +$ git push +``` + +### stash + +Stash'leme çalışma dizinindeki kirli durumu alır ve bitmemiş değişiklikler +yığınına kaydeder. Bu değişikleri istediğin zaman tekrar uygulayabilirsin. + +Mesela git repo'nda bazı işler yaptın ama remote'dan pull yapmak istiyorsun. +Bazı dosyalarında kirli (commit'lenmemiş) değişiklikler olduğundan `git pull` +yapamazsın. Onun yerine önce `git stash` ile değişikliklerini yığına kaydet! + +(stash, sözlük anlamı: bir şeyi, özel bir yere güvenli biçimde saklamak) + +```bash +$ git stash +Saved working directory and index state \ + "WIP on master: 049d078 added the index file" + HEAD is now at 049d078 added the index file + (To restore them type "git stash apply") +``` + +Şimdi pull yapabilirsin! + +```bash +git pull +``` +`...changes apply...` + +Herşeyin tamam olduğunu kontrol et + +```bash +$ git status +# On branch master +nothing to commit, working directory clean +``` +Şu ana kadar neleri stash'lediğini `git stash list` kullanarak görebilirsin. +Stash'lenen şeyler Son-Giren-İlk-Çıkar şeklinde tutulduğundan en son değişim +en üste olacaktır. + +```bash +$ git stash list +stash@{0}: WIP on master: 049d078 added the index file +stash@{1}: WIP on master: c264051 Revert "added file_size" +stash@{2}: WIP on master: 21d80a5 added number to log +``` +Şimdi de kirli değişiklileri yığından çıkarıp uygulayalım. + +```bash +$ git stash pop +# On branch master +# Changes not staged for commit: +# (use "git add <file>..." to update what will be committed) +# +# modified: index.html +# modified: lib/simplegit.rb +# +``` + +`git stash apply` da aynı şeyi yapar + +Şimdi kendi işine dönmeye hazırsın! + +[Ek Okuma.](http://git-scm.com/book/en/v1/Git-Tools-Stashing) + +### rebase (dikkat) + +Branch'ta commit'lenen tüm değişimleri al ve onları başka bir branch'ta tekrar oynat +*Public repo'ya push edilmiş commit'leri rebase etme* + +```bash +# Rebase experimentBranch onto master +# git rebase <basebranch> <topicbranch> +$ git rebase master experimentBranch +``` + +[Ek Okuma.](http://git-scm.com/book/en/Git-Branching-Rebasing) + +### reset (dikkat) + +Reset the current HEAD to the specified state. This allows you to undo merges, +pulls, commits, adds, and more. It's a great command but also dangerous if you +don't know what you are doing. + +HEAD'i belirtilen duruma resetle. Bu merge'leri, pull'ları, commit'leri, add'leri +ve daha fazlasını geriye almanı sağlar. Muhteşem bir komuttur ama aynı zamanda, ne +yaptığını bilmiyorsan, tehlikelidir. + +```bash +# Reset the staging area, to match the latest commit (leaves dir unchanged) +$ git reset + +# Reset the staging area, to match the latest commit, and overwrite working dir +$ git reset --hard + +# Moves the current branch tip to the specified commit (leaves dir unchanged) +# all changes still exist in the directory. +$ git reset 31f2bb1 + +# Moves the current branch tip backward to the specified commit +# and makes the working dir match (deletes uncommitted changes and all commits +# after the specified commit). +$ git reset --hard 31f2bb1 +``` + +### reflog (dikkat) + +Reflog, verilen zaman içinde,default olarak 90 gündür, yaptığın git komutlarını listeler. + +Bu sana beklemediğin şekilde yanlış giden komutları geriye çevirme şansı verir. +(mesela, eğer bir rebase uygulamanı kırdıysa) + +Şu şekilde yapıbilirsin: + +1. `git reflog` rebase için tüm git komutlarını listele + +``` +38b323f HEAD@{0}: rebase -i (finish): returning to refs/heads/feature/add_git_reflog +38b323f HEAD@{1}: rebase -i (pick): Clarify inc/dec operators +4fff859 HEAD@{2}: rebase -i (pick): Update java.html.markdown +34ed963 HEAD@{3}: rebase -i (pick): [yaml/en] Add more resources (#1666) +ed8ddf2 HEAD@{4}: rebase -i (pick): pythonstatcomp spanish translation (#1748) +2e6c386 HEAD@{5}: rebase -i (start): checkout 02fb96d +``` +2. Nereye reset'leyeceğini seç, şu durumda `2e6c386` veya `HEAD@{5}` +3. 'git reset --hard HEAD@{5}' bu repo'nu seçilen head'e eşitler +4. Rebase'e yeniden başlayabilir veya onu yalnız bırakabilirsin. + +[Ek Okuma.](https://git-scm.com/docs/git-reflog) + +### revert + +Revert commit'leri geri almada kullanılır. Projenin durumunu önceki bir noktaya +alan reset ile karıştırılmamalıdır. Revert, belirtilen commit'in tersine yeni bir +commit ekleyecektir. + +```bash +# Revert a specified commit +$ git revert <commit> +``` + +### rm + +git add'in tersine, git rm çalışma ağacından dosyaları kaldırır. + +```bash +# remove HelloWorld.c +$ git rm HelloWorld.c + +# Remove a file from a nested dir +$ git rm /pather/to/the/file/HelloWorld.c +``` + +## Daha Fazla Bilgi + +* [tryGit - Git'i öğrenmek için eğlenceli interaktif bir yol](http://try.github.io/levels/1/challenges/1) + +* [Git Dallanmayı Öğren - Git'i web üzerinde öğrenmek için en görsel ve interaktif yol](http://learngitbranching.js.org/) + +* [Udemy Git Tutorial: Kapsayıcı bir kılavuz](https://blog.udemy.com/git-tutorial-a-comprehensive-guide/) + +* [Git Immersion - Git'in temelinden başlayan bir tur](http://gitimmersion.com/) + +* [git-scm - Video Tutorial](http://git-scm.com/videos) + +* [git-scm - Dökümantasyon](http://git-scm.com/docs) + +* [Atlassian Git - Tutorial & Workflow](https://www.atlassian.com/git/) + +* [SalesForce Kopya Kağıdı](http://res.cloudinary.com/hy4kyit2a/image/upload/SF_git_cheatsheet.pdf) + +* [GitGuys](http://www.gitguys.com/) + +* [Git - Basit bir kılavuz](http://rogerdudler.github.io/git-guide/index.html) + +* [Pro Git](http://www.git-scm.com/book/en/v2) + +* [Yeni başlayanlar için Git ve Github](http://product.hubspot.com/blog/git-and-github-tutorial-for-beginners) diff --git a/tr-tr/kotlin-tr.html.markdown b/tr-tr/kotlin-tr.html.markdown new file mode 100644 index 00000000..4d2dd291 --- /dev/null +++ b/tr-tr/kotlin-tr.html.markdown @@ -0,0 +1,474 @@ +--- +language: kotlin +filename: kotlin-tr.kt +contributors: + - ["Baha Can Aydın", "https://github.com/bahacan19"] +lang: tr-tr +--- +Kotlin, JVM, Android ve tarayıcı için statik olarak yazılmış bir programlama dilidir. +Java %100 birlikte çalışabilir. +[Daha:](https://kotlinlang.org/) + +```kotlin + +// Tek satır yoruma almak için : // +/* + Birkaç satırı yoruma almak için +*/ + +// "package" anahtar kelimesi tıpkı Java'da olduğu gibidir. +package com.learnxinyminutes.kotlin + +/* +Bir Kotlin programının başlama noktası (Java'da olduğu gibi) "com.learnxinyminutes.kotlin.main" metodudur. +Bu metoda komut satırından bir 'Array' gönderilebilir. +*/ +fun main(args: Array<String>) { + /* + Bir değer tanımlamak için "var" ya da "val" anahtar kelimeleri kullanılıyor. + "val" tanımlananlar tekrar atanamazken "var" tanımlananlar atanabilir. + */ + val fooVal = 10 // fooVal değerini daha sonra tekrar atayamıyoruz + var fooVar = 10 + fooVar = 20 // fooVar tekrar atanabilir. + + /* + Çoğu zaman, Kotlin bir değişkenin tipini anlayabilir, + bu yüzden her zaman belirtmeye gerek yoktur. + Bir değişkenin tipini şöyle belirtebiliriz: + */ + val foo: Int = 7 + + /* + String değerler Java'da olduğu gibi tanımlanır. + */ + val fooString = "İşte String bu!" + val barString = "Yeni satıra geçiyorum...?\nGeçtim!" + val bazString = "Tab mı istedin?\tAl bakalım!" + println(fooString) + println(barString) + println(bazString) + + /* + Raw string, üçlü çift-tırnak sınırlandırılan String bloklarıdır. + Tıpkı bir text editör gibi String tanımlamaya izin verir. + */ + val fooRawString = """ +fun helloWorld(val name : String) { + println("Merhaba, dünya!") +} +""" + println(fooRawString) + + /* + String değerler, ($) işareti ile birtakım deyimler ve değerler içererbilir + */ + val fooTemplateString = "$fooString değerinin ${fooString.length} adet karakteri vardır." + println(fooTemplateString) + + /* + Null atanabilen bir değişken nullable olarak tanımlanmalıdır. + Bu, deişken tipinin sonuna ? eklenerek yapılabilir. + Erişim ise '?.' operatörü ile yapılır. + Bir değişken null ise, yerine kullaılacak alternatif bir değer belirtmek için + '?:' operatörünü kullanırız. + */ + var fooNullable: String? = "abc" + println(fooNullable?.length) // => 3 + println(fooNullable?.length ?: -1) // => 3 + fooNullable = null + println(fooNullable?.length) // => null + println(fooNullable?.length ?: -1) // => -1 + + /* + Metodlar "fun" anahtar kelimesi ile tanımlanır. + Metod argümanları, Metod adından sonra parantez içinde belirtilir. + Metod argümanlarının opsiyonel olarak default (varsayılan) değerleri olabilir. + Metodun dönüş tipi, gerekirse, metod parentezinden sonra ':' operatörü ile belirtilir. + */ + fun hello(name: String = "dünya"): String { + return "Merhaba, $name!" + } + println(hello("foo")) // => Merhaba, foo! + println(hello(name = "bar")) // => Merhaba, bar! + println(hello()) // => Merhaba, dünya! + + /* + Bir metoda çokca argüman göndermek için 'vararg' anahtar kelimesi + kullanılır. + */ + fun varargExample(vararg names: Int) { + println("${names.size} adet arguman paslanmıştır") + } + varargExample() // => 0 adet arguman paslanmıştır + varargExample(1) // => 1 adet arguman paslanmıştır + varargExample(1, 2, 3) // => 3 adet arguman paslanmıştır + + /* + Bir metod tek bir ifadeden oluşuyorsa + süslü parantezler yerine '=' kullanılabilir. + */ + fun odd(x: Int): Boolean = x % 2 == 1 + println(odd(6)) // => false + println(odd(7)) // => true + + // Eğer dönüş tipi anlaşılabiliyorsa ayrıca belirtmemize gerek yoktur. + fun even(x: Int) = x % 2 == 0 + println(even(6)) // => true + println(even(7)) // => false + + // Metodlar, metodları arguman ve dönüş tipi olarak alabilir + fun not(f: (Int) -> Boolean): (Int) -> Boolean { + return {n -> !f.invoke(n)} // bu satırdaki !f.invoke(n) metodu !f(n) şeklinde sadeleştirilebilir. + } + + + // Bir metodu sadece '::' ön eki ile de arguman olarak çağırabiliriz + println(not(::odd)(4)) // ==> true + + // Metodlar değişken gibi atanabilir. + val notOdd = not(::odd) + val notEven = not(::even) + + // Lambda ifadeleri arguman olarak paslanabilir. + val notZero = not {n -> n == 0} + /* + Eğer bir lambda fonksiyonu sadece bir arguman alıyorsa, + '->' ifadesi atlanabilir, 'it' ifadesi ile belirtilebilir. + */ + val notPositive = not { it > 0} // not(n -> n > 0) ifadesi ile aynı + + for (i in 0..4) { + println("${notOdd(i)} ${notEven(i)} ${notZero(i)} ${notPositive(i)}") + } + + /* + * Diğer for döngüleri + * */ + val myInt = 3 + for (i in 1..100) { } // kapalı aralık. 100 dahil. + for (i in 1 until 100) { } // 100 dahil değil + for (x in 2..10 step 2) { } // ikişer adımlı + for (x in 10 downTo 1) { } // Ondan geriye doğru. 1 dahil. + if (myInt in 1..10) { } + + + + /* + Bir sınıf tanımlamak için 'class' anahtar kelimesi kullanılır. + Kotlin'de bütün sınıflar varsayılan olarak 'final' tanımlanırlar. + * */ + class ExampleClass(val x: Int) { + + fun memberFunction(y: Int): Int { + return x + y + } + + infix fun yTimes(y: Int): Int { + return x * y + } + } + /* + * Bir sınıfı türetilebilir yapmak için 'open' anahtar kelimesi kullanılır. + * */ + open class A + + class B : A() + + + /* + Yeni bir instance oluşturmak için doğrudan constructor çağırılır. + Kotlinde 'new' anahtar kelimesi yoktur. + */ + val fooExampleClass = ExampleClass(7) + // Bir sınıfa üye metodları . (nokta) ile çağırabiliriz. + println(fooExampleClass.memberFunction(4)) // => 11 + /* + 'infix' ön eki ile tanımlanan metodlar + alışılan metod çağrısını daha kolay bir söz dizimine dönüştürür. + */ + println(fooExampleClass yTimes 4) // => 28 + + /* + Data class lar sadece veri tutan sınıflar için uygun bir çözümdür. + Bu şekilde tanımlanan sınıfların "hashCode"/"equals" ve "toString" metodları + otomatik olarak oluşur. + */ + data class DataClassExample (val x: Int, val y: Int, val z: Int) + val fooData = DataClassExample(1, 2, 4) + println(fooData) // => DataClassExample(x=1, y=2, z=4) + + // Data class ların copy metodları olur. + val fooCopy = fooData.copy(y = 100) + println(fooCopy) // => DataClassExample(x=1, y=100, z=4) + + // Destructuring Declarations, bir objeyi çoklu değişkenler ile ifade etme yöntemidir. + val (a, b, c) = fooCopy + println("$a $b $c") // => 1 100 4 + + // bir 'for' döngüsü içinde 'Destructuring' : + for ((a, b, c) in listOf(fooData)) { + println("$a $b $c") // => 1 100 4 + } + + val mapData = mapOf("a" to 1, "b" to 2) + // Map.Entry de destructurable gösterilebilir. + for ((key, value) in mapData) { + println("$key -> $value") + } + + // 'with' metodu ile bir objeye bir lamda metodu uygulayabiliriz. + data class MutableDataClassExample (var x: Int, var y: Int, var z: Int) + val fooMutableData = MutableDataClassExample(7, 4, 9) + with (fooMutableData) { + x -= 2 + y += 2 + z-- + } + + println(fooMutableData) // => MutableDataClassExample(x=5, y=6, z=8) + + /* + 'listOf' metodu ile bir liste oluşturulabilir. + Oluşan liste immutable olacaktır, yani elaman eklenemez ve çıkarılamaz. + */ + val fooList = listOf("a", "b", "c") + println(fooList.size) // => 3 + println(fooList.first()) // => a + println(fooList.last()) // => c + // Elemanlara indexleri ile erişilebilir. + println(fooList[1]) // => b + + // Mutable bir liste ise 'mutableListOf' metodu ile oluşturabilir. + val fooMutableList = mutableListOf("a", "b", "c") + fooMutableList.add("d") + println(fooMutableList.last()) // => d + println(fooMutableList.size) // => 4 + + // Bir 'set' oluşturmak için 'setOf' metodunu kullanabiliriz. + val fooSet = setOf("a", "b", "c") + println(fooSet.contains("a")) // => true + println(fooSet.contains("z")) // => false + + // 'mapOf' metodu ile 'map' oluşturabiliriz. + val fooMap = mapOf("a" to 8, "b" to 7, "c" to 9) + // Map değerlerine ulaşmak için : + println(fooMap["a"]) // => 8 + + /* + Sequence, Kotlin dilinde lazy-hesaplanan collection ları temsil eder. + Bunun için 'generateSequence' metodunu kullanabiliriz. Bu metod bir önceki değerden + bir sonraki değeri hesaplamak için gerekli bir lamda metodunu arguman olarak alır. + */ + val fooSequence = generateSequence(1, { it + 1 }) + + val x = fooSequence.take(10).toList() + println(x) // => [1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9, 10] + + // Örneğin fibonacci serisi oluşturabilen bir 'Sequence' oluşturmak için: + fun fibonacciSequence(): Sequence<Long> { + var a = 0L + var b = 1L + + fun next(): Long { + val result = a + b + a = b + b = result + return a + } + + return generateSequence(::next) + } + val y = fibonacciSequence().take(10).toList() + println(y) // => [1, 1, 2, 3, 5, 8, 13, 21, 34, 55] + + + // Kotlin Collection lar ile çalışmak için higher-order metodlar sağlar. + val z = (1..9) + .map {it * 3} // her bir elamanı 3 ile çarp + .filter {it < 20} // 20 den küçük değerleri ele + .groupBy {it % 2 == 0} // ikiye tam bölünen ve bölünmeyen şeklinde grupla (Map) + .mapKeys {if (it.key) "even" else "odd"} // oluşan map in boolen 'key' lerini String bir değere dönüştür. + println(z) // => {odd=[3, 9, 15], even=[6, 12, 18]} + + // Bir 'for' döngüsü 'itearator' sağlayan her objeye uygulanabilir. + for (c in "merhaba") { + println(c) + } + + // 'while' döngüsü diğer dillere benzer şekilde çalışır. + var ctr = 0 + while (ctr < 5) { + println(ctr) + ctr++ + } + do { + println(ctr) + ctr++ + } while (ctr < 10) + + /* + 'if' bir dönüş değeri olan deyim gibi de kullanılabilir. + Bu sebepten Kotlin, Java'da bulunan '?:' ifadesi içermez. + */ + val num = 5 + val message = if (num % 2 == 0) "even" else "odd" + println("$num is $message") // => 5 is odd + + // 'if-else if' yapıları için 'when' kullanılabilir. + val i = 10 + when { + i < 7 -> println("first block") + fooString.startsWith("hello") -> println("second block") + else -> println("else block") + } + + // 'when' bir parametre ile de kullanılabilir. + when (i) { + 0, 21 -> println("0 or 21") + in 1..20 -> println("in the range 1 to 20") + else -> println("none of the above") + } + + // 'when' dönüş değeri olan bir metod gibi de davranabilir. + var result = when (i) { + 0, 21 -> "0 or 21" + in 1..20 -> "in the range 1 to 20" + else -> "none of the above" + } + println(result) + + + /* + Bir objenin tipini 'is' operatörü ile tayin edebiliriz. + Eğer obje tip kontrolünü geçerse, cast etmeden doğrudan + o tipteymiş gibi kullanılabilir. + */ + fun smartCastExample(x: Any) : Boolean { + if (x is Boolean) { + // x otomatik olarak Boolean'a cast edilir. + return x + } else if (x is Int) { + // x otomatik olarak Int tipine cast edilir. + return x > 0 + } else if (x is String) { + // x otomatik olarak String tipine cast edilir. + return x.isNotEmpty() + } else { + return false + } + } + println(smartCastExample("Merhaba, dünya!")) // => true + println(smartCastExample("")) // => false + println(smartCastExample(5)) // => true + println(smartCastExample(0)) // => false + println(smartCastExample(true)) // => true + + // Smartcast 'when' bloğu ile de çalışır. + fun smartCastWhenExample(x: Any) = when (x) { + is Boolean -> x + is Int -> x > 0 + is String -> x.isNotEmpty() + else -> false + } + + /* + Extension lar, bir sınıfa fonksinolalite eklemenin bir yoludur. + */ + fun String.remove(c: Char): String { + return this.filter {it != c} + } + println("Merhaba, dünya!".remove('a')) // => Merhb, düny! + + + + //Biraz detaylı Kotlin + + + /* + * Delegated Properties, bir değişken tanımlarken kullanılan birkaç standart yöntemler içerir. + * https://kotlinlang.org/docs/reference/delegated-properties.html + * En bilinen delegate property metodları: lazy(), observable() + * */ + + /* + * Lazy, bir değişkeni ilk erişimde çalıştırılacak olan bir lambda ile tanımlama metodudur. + * Sonraki erişimlerde değişkene atanan değer hatırlanır. + * Lazy, synchronized bir delegation yöntemidir; değer sadece bir thread içinde hesaplanır, + * tüm thread ler aynı değere erişir. Eğer senkronizasyon gerekli değilse, lazy metodu içine + * LazyThreadSafetyMode.PUBLICATION paslanabilir. + * */ + + val lazyValue: String by lazy( { + println("bi sn... hesaplıyorum....") + "Selam!" + }) + + println(lazyValue)// bi sn... hesaplıyorum.... Selam! + println(lazyValue) // Selam! + /* + * Observable, bir değişkende olabilecek yeniden atama değişikliklerini dinleme yöntemidir. + * İki arguman alır; değişkenin ilk değeri, değiştiğinde çağrılan bir handler metodu. Handler + * metodu değişken her değiştiğinde çağırılır. + * */ + var myObservableName: String by Delegates.observable("<isim yok>") { + prop, old, new -> + println("$old -> $new") + } + myObservableName = "Baha" //<isim yok> -> Baha + myObservableName = "Can" //Baha -> Can + + + /* + * Eğer değişkenin yeniden atanmasını denetlemek isterek vetoable() + * metodunu kullanabiliriz. + * */ + + var myVetoableName : String by Delegates.vetoable("<isim yok>"){ + property, oldValue, newValue -> + if (newValue.length < 2) { + println("Tek harfli isim kabul etmiyoruz!") + false + } else { + println("$oldValue -> $newValue") + true + } + } + + myVetoableName = "Baha" //<isim yok> -> Baha + myVetoableName = "C" //Tek harfli isim kabul etmiyoruz! + println(myVetoableName) //Baha + + + //singleton değişkene ulaşmak: + println(ObjectExample.hello()) // => Merhaba +} + +// Enum class lar Java'daki enum lara benzerdir. +enum class EnumExample { + A, B, C +} + +/* +'object' anahtar kelimesi ile singleton nesneler oluşturulabilir. +Bu şekilde tanımlanan sınıflardan yeni nesneler oluşturulamaz, sadece adı ile refere edilebilir. +*/ +object ObjectExample { + fun hello(): String { + return "Merhaba" + } +} + +fun useObject() { + ObjectExample.hello() + val someRef: Any = ObjectExample +} + +``` + +### İlerisi için: + +* [Kotlin tutorials](https://kotlinlang.org/docs/tutorials/) +* [Try Kotlin in your browser](http://try.kotlinlang.org/) +* [A list of Kotlin resources](http://kotlin.link/) +* [Kotlin Koans in your IDE](https://kotlinlang.org/docs/tutorials/koans.html/) diff --git a/tr-tr/markdown-tr.html.markdown b/tr-tr/markdown-tr.html.markdown index b8f11e39..6caba1da 100644 --- a/tr-tr/markdown-tr.html.markdown +++ b/tr-tr/markdown-tr.html.markdown @@ -11,7 +11,7 @@ filename: markdown-tr.md Markdown, 2004 yılında John Gruber tarafından oluşturuldu. Asıl amacı kolay okuma ve yazmayı sağlamakla beraber kolayca HTML (artık bir çok diğer formatlara) dönüşüm sağlamaktır. -```markdown +```md <!-- Markdown, HTML'i kapsar, yani her HTML dosyası geçerli bir Markdown dosyasıdır, bu demektir ki Markdown içerisinde HTML etiketleri kullanabiliriz, örneğin bu yorum elementi, ve markdown işleyicisinde etki etmezler. Fakat, markdown dosyası içerisinde HTML elementi oluşturursanız, diff --git a/tr-tr/swift-tr.html.markdown b/tr-tr/swift-tr.html.markdown index e694d95d..4c2cf59b 100644 --- a/tr-tr/swift-tr.html.markdown +++ b/tr-tr/swift-tr.html.markdown @@ -443,47 +443,47 @@ if let daire = benimBosDairem { // Sınıflar gibi metotlar içerebilirler. enum Kart { - case Kupa, Maca, Sinek, Karo + case kupa, maca, sinek, karo func getIcon() -> String { switch self { - case .Maca: return "♤" - case .Kupa: return "♡" - case .Karo: return "♢" - case .Sinek: return "♧" + case .maca: return "♤" + case .kupa: return "♡" + case .karo: return "♢" + case .sinek: return "♧" } } } // Enum değerleri kısayol syntaxa izin verir. Eğer değişken tipi açık olarak belirtildiyse enum tipini yazmaya gerek kalmaz. -var kartTipi: Kart = .Kupa +var kartTipi: Kart = .kupa // Integer olmayan enumlar direk değer (rawValue) atama gerektirir. enum KitapAdi: String { - case John = "John" - case Luke = "Luke" + case john = "John" + case luke = "Luke" } -print("Name: \(KitapAdi.John.rawValue)") +print("Name: \(KitapAdi.john.rawValue)") // Değerlerle ilişkilendirilmiş Enum enum Mobilya { // Int ile ilişkilendirilmiş - case Masa(yukseklik: Int) + case masa(yukseklik: Int) // String ve Int ile ilişkilendirilmiş - case Sandalye(String, Int) - + case sandalye(String, Int) + func aciklama() -> String { switch self { - case .Masa(let yukseklik): + case .masa(let yukseklik): return "Masa boyu \(yukseklik) cm" - case .Sandalye(let marka, let yukseklik): + case .sandalye(let marka, let yukseklik): return "\(brand) marka sandalyenin boyu \(yukseklik) cm" } } } -var masa: Mobilya = .Masa(yukseklik: 80) +var masa: Mobilya = .masa(yukseklik: 80) print(masa.aciklama()) // "Masa boyu 80 cm" -var sandalye = Mobilya.Sandalye("Foo", 40) +var sandalye = Mobilya.sandalye("Foo", 40) print(sandalye.aciklama()) // "Foo marka sandalyenin boyu 40 cm" |