--- language: Objective-C contributors: - ["Eugene Yagrushkin", "www.about.me/yagrushkin"] - ["Yannick Loriot", "https://github.com/YannickL"] filename: LearnObjectiveC-tr.m translators: - ["Haydar KULEKCI", "http://scanf.info/"] lang: tr-tr --- Objective-C Apple tarafından, OSX ve iOS işletim sistemleri ve onların kendi çatıları olan Cocoa ve Cocoa Touch için kullanılan bir programlama dilidir. Genel açamlı, object-oriented bir yapıya sahip programlama dilidir. C programlama diline Smalltalk stilinde mesajlaşma ekler. ```objective_c // Tek satır yorum // işaretleri ile başlar /* Çoklu satır yorum bu şekilde görünür. */ // #import ile Foundation başlıklarını projeye import edebiliriz. #import #import "MyClass.h" // Progarmınızı girişi bir main fonksiyonudur ve bir integer değer döner. int main (int argc, const char * argv[]) { // Programdaki bellek kullanımını kontrol etmek için autorelease bir // oluşturuyoruz. Autorelease bellekte kullanılmayan değerlerin kendi // kendini silmesi demektir. NSAutoreleasePool * pool = [[NSAutoreleasePool alloc] init]; // NSLog konsola bir satırlık bilgi yazdırmak için kullanılır. NSLog(@"Hello World!"); // "Hello World!" değeri yazdırılır. /////////////////////////////////////// // Tipler & Değişkenler /////////////////////////////////////// // Basit Tanımlamalar int myPrimitive1 = 1; long myPrimitive2 = 234554664565; // Nesne Tanımlamaları // strongly-typed nesne tanımlaması için karakter değişken isminin önüne // * karakteri konulur. MyClass *myObject1 = nil; // Strong typing id myObject2 = nil; // Weak typing // %@ bir nesnedir. // 'description' objelerin değerlerinin gösterilmesi için bir düzendir. NSLog(@"%@ and %@", myObject1, [myObject2 description]); // "(null) and (null)" yazdırılacaktır. // Karakter Dizisi (String) NSString *worldString = @"World"; NSLog(@"Hello %@!", worldString); // "Hello World!" yazdırılacaktır. // Karakterler NSNumber *theLetterZNumber = @'Z'; char theLetterZ = [theLetterZNumber charValue]; NSLog(@"%c", theLetterZ); // Tamsayılar NSNumber *fortyTwoNumber = @42; int fortyTwo = [fortyTwoNumber intValue]; NSLog(@"%i", fortyTwo); NSNumber *fortyTwoUnsignedNumber = @42U; unsigned int fortyTwoUnsigned = [fortyTwoUnsignedNumber unsignedIntValue]; NSLog(@"%u", fortyTwoUnsigned); NSNumber *fortyTwoShortNumber = [NSNumber numberWithShort:42]; short fortyTwoShort = [fortyTwoShortNumber shortValue]; NSLog(@"%hi", fortyTwoShort); NSNumber *fortyTwoLongNumber = @42L; long fortyTwoLong = [fortyTwoLongNumber longValue]; NSLog(@"%li", fortyTwoLong); // Kayan Noktalı Sayılar (Floats) NSNumber *piFloatNumber = @3.141592654F; float piFloat = [piFloatNumber floatValue]; NSLog(@"%f", piFloat); NSNumber *piDoubleNumber = @3.1415926535; piDouble = [piDoubleNumber doubleValue]; NSLog(@"%f", piDouble); // BOOL Değerler NSNumber *yesNumber = @YES; NSNumber *noNumber = @NO; // Dizi objeleri NSArray *anArray = @[@1, @2, @3, @4]; NSNumber *thirdNumber = anArray[2]; NSLog(@"Third number = %@", thirdNumber); // "Third number = 3" yazdırılır // Dictionary objeleri NSDictionary *aDictionary = @{ @"key1" : @"value1", @"key2" : @"value2" }; NSObject *valueObject = aDictionary[@"A Key"]; NSLog(@"Object = %@", valueObject); // "Object = (null)" yazıdılır /////////////////////////////////////// // Operatörler /////////////////////////////////////// // Operatörler C dilindeki gibi çalışır. // Örneğin: 2 + 5; // => 7 4.2f + 5.1f; // => 9.3f 3 == 2; // => 0 (NO) 3 != 2; // => 1 (YES) 1 && 1; // => 1 (Logical and) 0 || 1; // => 1 (Logical or) ~0x0F; // => 0xF0 (bitwise negation) 0x0F & 0xF0; // => 0x00 (bitwise AND) 0x01 << 1; // => 0x02 (bitwise left shift (by 1)) /////////////////////////////////////// // Kontrol Yapıları /////////////////////////////////////// // If-Else ifadesi if (NO) { NSLog(@"I am never run"); } else if (0) { NSLog(@"I am also never run"); } else { NSLog(@"I print"); } // Switch ifadesi switch (2) { case 0: { NSLog(@"I am never run"); } break; case 1: { NSLog(@"I am also never run"); } break; default: { NSLog(@"I print"); } break; } // While döngü ifadesi int ii = 0; while (ii < 4) { NSLog(@"%d,", ii++); // ii++, ii değişkenini kullanıldıktan //sonra yerinde artırır. } // => "0," // "1," // "2," // "3," yazdırılır // For döngü ifadesi int jj; for (jj=0; jj < 4; jj++) { NSLog(@"%d,", jj++); } // => "0," // "1," // "2," // "3," yazdırılır // Foreach ifadesi NSArray *values = @[@0, @1, @2, @3]; for (NSNumber *value in values) { NSLog(@"%@,", value); } // => "0," // "1," // "2," // "3," yazdırılır // Try-Catch-Finally ifadesi @try { // İfadelerinizi buraya yazın @throw [NSException exceptionWithName:@"FileNotFoundException" reason:@"Sistemde Dosya Bulunamadı" userInfo:nil]; } @catch (NSException * e) { NSLog(@"Exception: %@", e); } @finally { NSLog(@"Finally"); } // => "Exception: Sistemde Dosya Bulunamadı" // "Finally" // yazdırılacaktır /////////////////////////////////////// // Objeler /////////////////////////////////////// // Bellekten bir alan ayırmak ve objeyi burada oluşturmak bir obje örneği // oluşturalım. Bir obje allocate ve init aşamalarını bitirmeden tam olarak // işlevsel değildir. MyClass *myObject = [[MyClass alloc] init]; // Objective-C nesne yönelimli programlama modelinin temelinde objelere // mesaj gönderme vardır. // Objective-C'de bir method çağırılmaz, ona bir mesaj gönderilir. [myObject instanceMethodWithParameter:@"Steve Jobs"]; // Programda kullanılan bellek temizlenir [pool drain]; // Program Sonu return 0; } /////////////////////////////////////// // Sınıflar ve Fonksiyonlar /////////////////////////////////////// // Sınıfınızı (MyClass.h) header dosyasında tanımlayın: // Sınıf tanımlama yapısı: // @interface ClassName : ParentClassName // { // Üye değişken (member variable) tanımlaması; // } // -/+ (type) Method tanımlaması; // @end @interface MyClass : NSObject { int count; id data; NSString *name; } // getter ve setter için otomatik oluşturulmuş gösterim. @property int count; @property (copy) NSString *name; // Copy the object during assignment. @property (readonly) id data; // Declare only a getter method. // Metodlar +/- (return type)methodSignature:(Parameter Type *)parameterName; // "+" class metodları içindir + (NSString *)classMethod; // "-" instance metodu içindir - (NSString *)instanceMethodWithParmeter:(NSString *)string; - (NSNumber *)methodAParameterAsString:(NSString*)string andAParameterAsNumber:(NSNumber *)number; @end // Metodların implementasyonlarını (MyClass.m) dosyasında yapıyoruz: @implementation UserObject // Obje bellekten silineceği (release) zaman çağırılır - (void)dealloc { } // Constructor'lar sınıf oluşturmanın bir yoludur // Bu varsayılan bir constructor'dur ve bir obje oluşturulurken çağrılır. - (id)init { if ((self = [super init])) { self.count = 1; } return self; } + (NSString *)classMethod { return [[self alloc] init]; } - (NSString *)instanceMethodWithParmeter:(NSString *)string { return @"New string"; } - (NSNumber *)methodAParameterAsString:(NSString*)string andAParameterAsNumber:(NSNumber *)number { return @42; } // MyProtocol içerisinde metod tanımlamaları - (void)myProtocolMethod { // ifadeler } @end /* * Bir `protocol` herhangi bir sınıf tarafından implement edilen metodları tanımlar * `Protocol`ler sınıfların kendileri değildir. Onlar basitçe diğer objelerin * implementasyon için sorumlu oldukları bir arayüz (interface) tanımlarlar. */ @protocol MyProtocol - (void)myProtocolMethod; @end ``` ## Daha Fazla Okuma [Vikipedi Objective-C](http://tr.wikipedia.org/wiki/Objective-C) [Objective-C Öğrenme](http://developer.apple.com/library/ios/referencelibrary/GettingStarted/Learning_Objective-C_A_Primer/) [Lise Öğrencileri için iOS: Başlangıç](http://www.raywenderlich.com/5600/ios-for-high-school-students-getting-started)