diff options
Diffstat (limited to 'vi-vn')
| -rw-r--r-- | vi-vn/html-vi.html.markdown | 123 | ||||
| -rw-r--r-- | vi-vn/less-vi.html.markdown | 395 | ||||
| -rw-r--r-- | vi-vn/markdown-vi.html.markdown | 325 | ||||
| -rw-r--r-- | vi-vn/python-vi.html.markdown | 914 | ||||
| -rw-r--r-- | vi-vn/ruby-vi.html.markdown | 2 | ||||
| -rw-r--r-- | vi-vn/sass-vi.html.markdown | 590 | ||||
| -rw-r--r-- | vi-vn/typescript-vi.html.markdown | 193 |
7 files changed, 2541 insertions, 1 deletions
diff --git a/vi-vn/html-vi.html.markdown b/vi-vn/html-vi.html.markdown new file mode 100644 index 00000000..ca591174 --- /dev/null +++ b/vi-vn/html-vi.html.markdown @@ -0,0 +1,123 @@ +--- +language: html +filename: learnhtml-vi.html +contributors: + - ["Christophe THOMAS", "https://github.com/WinChris"] +translators: + - ["Robert Steed", "https://github.com/robochat"] + - ["Xuan (Sean) Luong", "https://github.com/xuanluong"] +lang: vi-vn +--- + +HTML là viết tắt của HyperText Markup Language (Ngôn ngữ đánh dấu siêu văn bản). +Nó là một ngôn ngữ cho phép chúng ta viết nên những trang web. +Nó là một ngôn ngữ đánh dấu, cho phép chúng ta viết trang web bằng code để chỉ định cách thức mà văn bản và dữ liệu nên được trình bày. +Tập tin html thực chất chỉ là một tập tin văn bản đơn giản. +Đánh dấu có nghĩa là gì? Nó là một phương pháp tổ chức dữ liệu của một trang web bằng cách bao quanh dữ liệu bởi các thẻ (tags) mở và đóng. +Việc đánh dấu phục vụ mục đích cung cấp tầm quan trọng của phần văn bản mà nó bao quanh. +Cũng như các ngôn ngữ máy tính khác, HTML có nhiều phiên bản. Ở đây chúng ta nói về HTML5. + +**Lưu ý :** Bạn có thể thử nghiệm những thẻ và phần tử HTML khác nhau trong quá trình đọc bài viết bằng cách truy cập những trang web như [codepen](http://codepen.io/pen/) để có thể thấy được tác dụng của những thẻ hay phần tử HTML đó, +nhằm hiểu cách chúng hoạt động và làm quen với ngôn ngữ HTML. +Bài viết này chủ yếu bàn về cú pháp của HTML và một vài mẹo hữu dụng. + + +```html +<!-- Bình luận được bao quanh bởi các ký tự giống như trong ví dụ này --> + +<!-- #################### Các thẻ #################### --> + +<!-- Dưới đây là tập tin HTML ví dụ mà chúng ta sẽ phân tích. --> + +<!doctype html> + <html> + <head> + <title>Trang web của tôi</title> + </head> + <body> + <h1>Xin chào!</h1> + <a href = "http://codepen.io/anon/pen/xwjLbZ">Truy cập để biết cái gì sẽ được hiển thị</a> + <p>Đây là một văn bản.</p> + <p>Một văn bản khác.</p> + <ul> + <li>Đây là một danh sách không liệt kê</li> + <li>Đây là một danh sách không liệt kê khác</li> + <li>Danh sách không liệt kê cuối cùng của danh sách cha</li> + </ul> + </body> + </html> + +<!-- Một tập tin HTML luôn bắt đầu bằng việc thể hiện cho trình duyệt rằng nó là một trang HTML --> +<!doctype html> + +<!-- Sau đó nó bắt đầu với một thẻ <html> mở --> +<html> + +<!-- thẻ đó sẽ được đóng vào cuối tập tin bằng một thẻ đóng </html>. --> +</html> + +<!-- Không nên viết gì sau thể đóng cuối cùng này. --> + +<!-- Ở bên trong (giữa thẻ đóng và mở <html></html>), ta tìm thấy: --> + +<!-- Phần đầu được định nghĩa bằng <head> (và phải được đóng lại bằng </head>). --> +<!-- Phần đầu chứa một vài định nghĩa và những thông tin khác không được dùng để hiển thị; đây gọi là siêu dữ liệu (metadata) --> + +<head> + <title>Trang web của tôi</title><!-- Thẻ <title> cho trình duyệt biết dòng chữ để hiển thị trên thanh tựa đề của trình duyệt vả tên tab. --> +</head> + +<!-- Sau phần <head> ta sẽ gặp thẻ <body> --> +<!-- Cho tới đây, chưa có gì được hiển thị trên cửa sổ trình duyệt. --> +<!-- Chúng ta phải đưa nội dùng vào phần <body> để hiển thị. --> + +<body> + <h1>Xin chào!</h1> <!-- Thẻ h1 tạo ra một đề mục. --> + <!-- Ngoài <h1> ra ta còn có những đề mục cấp thấp hơn, từ h2 đến h6 --> + <a href = "http://codepen.io/anon/pen/xwjLbZ">Truy cập để biết cái gì sẽ được hiển thị</a> <!-- một liên kết đền một url được cung cấp bởi thuộc tính href="" --> + <p>Đây là một văn bản.</p> <!-- Thẻ <p> cho phép đưa văn bản vào trang html. --> + <p>Một văn bản khác.</p> + <ul> <!-- Thẻ <ul> tạo ra danh sách không đánh s. --> + <!-- Để có một danh sách có đánh số ta dùng thể <ol> thay vì <ul> từ đó sẽ có số thứ tự 1. cho phần tử đầu tiên, 2. cho phần tử thứ hai, v.v... --> + <li>Đây là một danh sách không liệt kê</li> + <li>Đây là một danh sách không liệt kê khác</li> + <li>Danh sách không liệt kê cuối cùng của danh sách cha</li> + </ul> +</body> + +<!-- Và ta đã có một tập tim HTML. Việc tạo ra tập tin HTML có thể được thực hiện một cách đơn giản. --> + +<!-- Những ta cũng có thể thêm vào những loại thẻ HTML khác. --> + +<!-- Chèn vào một ảnh. --> +<img src="http://i.imgur.com/XWG0O.gif"/> <!-- Nguồn của ảnh sẽ được khai báo qua thuộc tính src="" --> +<!-- Nguồn ảnh có thể là một URL hoặc đường dẫn tới một tập tin trong máy. --> + +<!-- Ta cũng có thể tạo ra một table. --> + +<table> <!-- Tạo bảng với thẻ <table>. --> + <tr> <!-- <tr> dùng để tạo ra một hàng. --> + <th>Cột một</th> <!-- <th> dùng để khai báo tên cột. --> + <th>Cột hai</th> + </tr> + <tr> + <td>hàng một, cột một</td> <!-- <td> dùng để tạo ra một ô trong table. --> + <td>hàng một, cột hai</td> + </tr> + <tr> + <td>hàng hai, cột một</td> + <td>hàng hai, cột hai</td> + </tr> +</table> + +``` + +## Cách sử dụng + +HTML được viết trong tập tin có phần mở rộng `.html`. + +## Thông tin mở rộng + +* [wikipedia](https://vi.wikipedia.org/wiki/HTML) +* [HTML tutorial](https://developer.mozilla.org/en-US/docs/Web/HTML) +* [W3School](http://www.w3schools.com/html/html_intro.asp) diff --git a/vi-vn/less-vi.html.markdown b/vi-vn/less-vi.html.markdown new file mode 100644 index 00000000..594ccc31 --- /dev/null +++ b/vi-vn/less-vi.html.markdown @@ -0,0 +1,395 @@ +--- +language: less +contributors: + - ["Saravanan Ganesh", "http://srrvnn.me"] +translators: + - ["Thanh Duy Phan", "https://github.com/thanhpd"] +filename: learnless-vi.less +lang: vi-vn +--- + +Less là một CSS pre-processor (bộ tiền xử lí CSS), nó thêm các tính năng như biến (variable), lồng (nesting), mixin và nhiều thứ khác. Less cùng với các CSS pre-processor khác như [Sass](http://sass-lang.com/) giúp lập trình viên viết được các đoạn CSS bảo trì được và không bị lặp lại (DRY - Don't Repeat Yourself). + +```css + + +// Comment (chú thích) một dòng sẽ bị xóa khi Less được biên dịch thành CSS + +/* Comment trên nhiều dòng sẽ được giữ lại */ + + + +/* Biến +==============================*/ + + +/* Ta có thể lưu giá trị CSS (ví dụ như color) vào một biến. + Sử dụng ký hiệu '@' để khai báo một biến. */ + +@primary-color: #a3a4ff; +@secondary-color: #51527f; +@body-font: 'Roboto', sans-serif; + +/* Sau khi khai báo biến, ta có thể sử dụng nó ở trong tệp stylesheet. + Nhờ sử dụng biến ta chỉ cần thay đổi một lần + tại 1 nơi để thay đổi tất cả những đoạn sử dụng biến */ + +body { + background-color: @primary-color; + color: @secondary-color; + font-family: @body-font; +} + +/* Đoạn code trên sẽ được biên dịch thành: */ + +body { + background-color: #a3a4ff; + color: #51527F; + font-family: 'Roboto', sans-serif; +} + + +/* Cách sử dụng này giúp ta dễ dàng bảo trì hơn + việc phải đổi giá trị mỗi lần nó xuất hiện + trong tệp stylesheet. */ + + + +/* Mixins +==============================*/ + + +/* Nếu đang viết một đoạn code cho nhiều hơn một + element, ta có thể sử dụng lại nó dễ dàng. */ + +.center { + display: block; + margin-left: auto; + margin-right: auto; + left: 0; + right: 0; +} + +/* Ta có thể dùng mixin chỉ bằng việc thêm selector + vào trong nội dung style của element khác */ + +div { + .center; + background-color: @primary-color; +} + +/* Đoạn code trên sẽ được biên dịch thành: */ + +.center { + display: block; + margin-left: auto; + margin-right: auto; + left: 0; + right: 0; +} +div { + display: block; + margin-left: auto; + margin-right: auto; + left: 0; + right: 0; + background-color: #a3a4ff; +} + +/* Ta có thể ngăn không cho code mixin được biên dịch + bằng cách thêm cặp ngoặc tròn đằng sau selector */ + +.center() { + display: block; + margin-left: auto; + margin-right: auto; + left: 0; + right: 0; +} + +div { + .center; + background-color: @primary-color; +} + +/* Đoạn code trên sẽ được biên dịch thành: */ +div { + display: block; + margin-left: auto; + margin-right: auto; + left: 0; + right: 0; + background-color: #a3a4ff; +} + + + +/* Nesting - Lồng +==============================*/ + + +/* Less cho phép ta có thể lồng selector bên trong selector */ + +ul { + list-style-type: none; + margin-top: 2em; + + li { + background-color: #f00; + } +} + +/* Selector bắt đầu bằng ký tự '&' sẽ thay thế ký tự '&' + với selector cha. */ +/* Ta cũng có thể lồng các pseudo-class với nhau */ +/* Nên lưu ý không nên lồng quá nhiều lần sẽ làm code kém tính bảo trì. + Kinh nghiệm cho thấy không nên lồng quá 3 lần. + Ví dụ: */ + +ul { + list-style-type: none; + margin-top: 2em; + + li { + background-color: red; + + &:hover { + background-color: blue; + } + + a { + color: white; + } + } +} + +/* Biên dịch thành: */ + +ul { + list-style-type: none; + margin-top: 2em; +} + +ul li { + background-color: red; +} + +ul li:hover { + background-color: blue; +} + +ul li a { + color: white; +} + + + +/* Function +==============================*/ + + +/* Less cung cấp các function có thể được dùng để hoàn thành + các công việc khác nhau. */ + +/* Function được gọi sử dụng tên của nó và truyền vào + các tham số được yêu cầu. */ + +body { + width: round(10.25px); +} + +.header { + background-color: lighten(#000, 0.5); +} + +.footer { + background-color: fadeout(#000, 0.25) +} + +/* Biên dịch thành: */ + +body { + width: 10px; +} + +.header { + background-color: #010101; +} + +.footer { + background-color: rgba(0, 0, 0, 0.75); +} + +/* Ta có thể định nghĩa function mới. + Function khá tương tự với mixin bởi chúng đều có thể được tái + sử dụng. Khi lựa chọn giữa việc sử dụng function hay mixin, + hãy nhớ mixin được tối ưu cho việc tạo ra CSS trong khi + function sẽ được sử dụng tốt hơn cho logic sẽ được sử dụng + xuyên suốt Less code. Các ví dụ trong phần 'Toán tử' là ứng cử viên + sáng giá cho việc dùng function có thể tái sử dụng được. +*/ + +/* Function này tính giá trị trung bình của hai số: */ +.average(@x, @y) { + @average-result: ((@x + @y) / 2); +} + +div { + .average(16px, 50px); // gọi mixin + padding: @average-result; // sử dụng giá trị trả về của mixin +} + +/* Biên dịch thành: */ + +div { + padding: 33px; +} + + + +/* Mở rộng (Thừa kế) +==============================*/ + + +/* Mở rộng là cách để chia sẻ thuộc tính của một selector cho selector khác */ + +.display { + height: 50px; +} + +.display-success { + &:extend(.display); + border-color: #22df56; +} + +/* Biên dịch thành: */ +.display, +.display-success { + height: 50px; +} +.display-success { + border-color: #22df56; +} + +/* Nên mở rộng một khai báo CSS có trước thay vì tạo một mixin mới + bởi cách nó nhóm các lớp có chung một style gốc. + Nếu thực hiện với mixin, các thuộc tính sẽ bị trùng lặp + cho mỗi khai báo có sử dụng mixin. Mặc dù không ảnh hưởng đến luồng công việc nhưng nó + tạo ra các đoạn code CSS thừa sau khi được biên dịch. +*/ + + +/* Partials and Imports - Chia nhỏ và nhập vào +==============================*/ + + +/* Less cho phép ta tạo các partial file (tệp con). + Sử dụng nó giúp ta có thể tổ chức code Less theo mô-đun có hệ thống. + Các tệp con thường bắt đầu với ký tự gạch dưới '_', vd: _reset.less + và được nhập vào file Less chính để được biên dịch thành CSS */ + +/* Quan sát ví dụ sau, ta sẽ đặt đoạn code dưới đây vào tệp tên là _reset.less */ + +html, +body, +ul, +ol { + margin: 0; + padding: 0; +} + +/* Less cung cấp cú pháp @import cho phép nhập các partial vào một file. + Cú pháp này trong Less sẽ nhập các file và kết hợp chúng lại với + code CSS được sinh ra. Nó khác với cú pháp @import của CSS, + bản chất là tạo một HTTP request mới để tải về tệp tin được yêu cầu. */ + +@import 'reset'; + +body { + font-size: 16px; + font-family: Helvetica, Arial, Sans-serif; +} + +/* Biên dịch thành: */ + +html, body, ul, ol { + margin: 0; + padding: 0; +} + +body { + font-size: 16px; + font-family: Helvetica, Arial, Sans-serif; +} + + + +/* Toán học +==============================*/ + + +/* Less cung cấp các toán tử sau: +, -, *, / và %. + Điều này rất có ích cho việc tính toán giá trị trực tiếp + trong tệp Less thay vì phải tính toán thủ công. + Dưới đây là ví dụ về việc tạo một khung thiết kế đơn giản có hai cột. */ + +@content-area: 960px; +@main-content: 600px; +@sidebar-content: 300px; + +@main-size: @main-content / @content-area * 100%; +@sidebar-size: @sidebar-content / @content-area * 100%; +@gutter: 100% - (@main-size + @sidebar-size); + +body { + width: 100%; +} + +.main-content { + width: @main-size; +} + +.sidebar { + width: @sidebar-size; +} + +.gutter { + width: @gutter; +} + +/* Biên dịch thành: */ + +body { + width: 100%; +} + +.main-content { + width: 62.5%; +} + +.sidebar { + width: 31.25%; +} + +.gutter { + width: 6.25%; +} + + +``` + +## Tập sử dụng Less + +Nếu bạn cần xài thử Less trên trình duyệt, hãy ghé qua: +* [Codepen](http://codepen.io/) +* [LESS2CSS](http://lesscss.org/less-preview/) + +## Tính tương thích + +Less có thể được dùng trong bất kì dự án nào miễn là ta có chương trình để biên dịch nó thành CSS. Ta cần chắc chắn rằng đoạn CSS đang dùng tương thích với các phiên bản trình duyệt mong muốn. + +[QuirksMode CSS](http://www.quirksmode.org/css/) và [CanIUse](http://caniuse.com) là nguồn thông tin tin cậy để kiểm tra tính tương thích của mã CSS. + +## Tìm hiểu thêm +* [Tài liệu chính thức](http://lesscss.org/features/) +* [Less CSS - Hướng dẫn cho người mới bắt đầu](http://www.hongkiat.com/blog/less-basic/)
\ No newline at end of file diff --git a/vi-vn/markdown-vi.html.markdown b/vi-vn/markdown-vi.html.markdown new file mode 100644 index 00000000..89b59253 --- /dev/null +++ b/vi-vn/markdown-vi.html.markdown @@ -0,0 +1,325 @@ +--- +language: markdown +contributors: + - ["Dan Turkel", "http://danturkel.com/"] + - ["Jacob Ward", "http://github.com/JacobCWard/"] +translators: + - ["Thanh Duy Phan", "https://github.com/thanhpd"] +filename: markdown-vi.md +lang: vi-vn +--- + + +Ngôn ngữ Markdown được sáng lập bởi John Gruber vào năm 2004. Nó được tạo ra với mục đích dễ đọc với cú pháp có thể được dễ dàng chuyển đổi qua HTML và các ngôn ngữ khác + +Markdown có sự khác biệt trong cách cài đặt giữa các trình phân tích cú pháp. Hướng dẫn này sẽ đề cập, giải thích tới nếu tính năng có thể được sử dụng chung hay nó chỉ áp dụng cho một trình phân tích riêng biệt. + +- [Phần tử HTML](#html-elements) +- [Đầu mục](#headings) +- [Định dạng văn bản](#simple-text-styles) +- [Đoạn văn](#paragraphs) +- [Danh sách](#lists) +- [Khối code](#code-blocks) +- [Đường kẻ ngang](#horizontal-rule) +- [Liên kết](#links) +- [Ảnh](#images) +- [Khác](#miscellany) + +## Phần tử HTML +Markdown là tập cha của HTML, vì vậy bất cứ file HTML nào đều là Markdown đúng. + +```md +<!-- Điều này đồng nghĩa ta có thể sử dụng các phần tử HTML +trong Markdown, ví dụ như phần tử chú thích/comment. +Tuy nhiên, nếu sử dụng một phần tử HTML trong file Markdown, +ta không thể sử dụng cú pháp Markdown cho nội dung bên trong phần tử đó. --> +``` + +## Đầu mục + +Ta có thể tạo các phần tử đầu mục HTML từ `<h1>` cho đến `<h6>` dễ dàng +bằng cách thêm số lượng dấu thăng (#) đằng trước chuỗi cần tạo đầu mục. + +```md +# Đây là đầu mục <h1> +## Đây là đầu mục <h2> +### Đây là đầu mục <h3> +#### Đây là đầu mục <h4> +##### Đây là đầu mục <h5> +###### Đây là đầu mục <h6> +``` +Markdown còn cung cấp cách khác để tạo đầu mục hạng nhất h1 và hạng nhì h2. + +```md +Đây là đầu mục h1 +============= + +Đây là đầu mục h2 +------------- +``` + +## Định dạng văn bản + +Văn bản có thể được định dạng dễ dàng như in nghiêng hay làm đậm sử dụng Markdown. + +```md +*Đoạn văn bản này được in nghiêng.* +_Và đoạn này cũng như vậy._ + +**Đoạn văn bản này được in đậm.** +__Và đoạn này cũng vậy.__ + +***Đoạn văn bản này được in nghiêng và đậm.*** +**_Cách này cũng tương tự_** +*__Và cách này nữa__* +``` + +Trong cài đặt Markdown để hiển thị file của GitHub,ta còn có gạch ngang: + +```md +~~Đoạn văn bản này được gạch ngang.~~ +``` +## Đoạn văn + +Đoạn văn bao gồm một hay nhiều dòng văn bản liên tiếp nhau được phân cách +bởi một hay nhiều dòng trống. + +```md +Đây là đoạn văn thứ nhất. + +Đây là đoạn văn thứ hai. +Dòng này vẫn thuộc đoạn văn thứ hai, do không có cách dòng. + + +Đây là đoạn văn thứ ba. +``` + +Nếu cần chèn thêm thẻ ngắt dòng `<br />` của HTML, ta có thể kết thúc đoạn văn bản +bằng cách thêm vào từ 2 dấu cách (space) trở lên và bắt đầu đoạn văn bản mới. + +```md +Dòng này kết thúc với 2 dấu cách (highlight để nhìn thấy). + +Có phần tử <br /> ở bên trên. +``` + +Khối trích dẫn được sử dụng với kí tự > + +```md +> Đây là khối trích dẫn. Ta có thể +> ngắt dòng thủ công và thêm kí tự `>` trước mỗi dòng hoặc ta có thể để dòng tự ngắt nếu cần thiệt khi quá dài. +> Không có sự khác biệt nào, chỉ cần nó bắt đầu với kí tự `>` + +> Ta còn có thể dùng nhiều mức +>> của khối trích dẫn. +> Như vậy có tốt không? + +``` + +## Danh sách + +Danh sách không có thứ tự có thể được tạo sử dụng dấu sao, dấu cộng hay dấu trừ đầu dòng. + +```md +* Một mục +* Một mục +* Một mục nữa + +hoặc + ++ Một mục ++ Một mục ++ Một mục khác + +hay + +- Một mục +- Một mục +- Một mục sau +``` + +Danh sách có thứ tự được tạo bởi một số theo sau bằng một dấu chấm. + +```md +1. Mục thứ nhất +2. Mục thứ hai +3. Mục thứ ba +``` + +Ta không nhất thiết phải điền số thứ thự cho chỉ mục đúng mà Markdown sẽ tự hiển thị danh sách theo thứ tự đã được sắp xếp, tuy nhiên cách làm này không tốt! + +```md +1. Mục thứ nhất +1. Mục thứ hai +1. Mục thứ ba +``` +(Sẽ hiển thị như ví dụ trước đó) + +Ta còn có thể sử dụng danh sách con + +```md +1. Mục thứ nhất +2. Mục thứ hai +3. Mục thứ ba + * Mục nhỏ + * Mục nhỏ +4. Mục thứ tư +``` + +Markdown còn cung cấp danh mục (checklist). Nó sẽ hiển thị ra hộp đánh dấu dạng HTML. + +```md +Boxes below without the 'x' are unchecked HTML checkboxes. +- [ ] First task to complete. +- [ ] Second task that needs done +This checkbox below will be a checked HTML checkbox. +- [x] This task has been completed +``` + +## Khối code + +Ta có thể đánh dấu một đoạn code (tương tự sử dụng phần tử HTML `<code>`) bằng việc thụt đầu dòng sử dụng bốn dấu cách (space) hoặc một dấu nhảy (tab) + +```md + This is code + So is this +``` + +Ta còn có thể thêm dấu nhảy (hoặc thêm vào bốn dấu cách nữa) để căn chỉnh phần bên trong đoạn code + +```md + my_array.each do |item| + puts item + end +``` + +Code hiển thị cùng dòng có thể được đánh dấu sử dụng cặp ``. + +```md +John didn't even know what the `go_to()` function did! +``` + +Trong Markdown của GitHub, ta còn có thêm cách để hiển thị code: + +<pre> +<code class="highlight">```ruby +def foobar + puts "Hello world!" +end +```</code></pre> + +The above text doesn't require indenting, plus GitHub will use syntax +highlighting of the language you specify after the \`\`\` +Đoạn trên không cần sử dụng thụt đầu dòng, và GitHub sẽ tô sáng cú pháp sử dụng ngôn ngữ mà ta cung cấp sau đoạn kí tự \`\`\` + +## Kẻ ngang + +Dòng kẻ ngang (`<hr />`) có thể được thêm vào dễ dàng sử dụng từ 3 kí tự sao (*) hoặc gạch ngang (-), không quan trọng có khoảng cách giữa các kí tự hay không. + + +```md +*** +--- +- - - +**************** +``` + +## Liên kết + +Một trong những thứ tốt nhất khi làm việc với Markdown là khả năng tạo liên kết hết sức dễ dàng. Đoạn text hiển thị được đóng trong cặp ngoặc vuông [] kèm theo đường dẫn url trong cặp ngoặc tròn (). + +```md +[Click me!](http://test.com/) +``` +Ta còn có thể tạo tiêu đề cho liên kết sử dụng cặp ngoặc nháy bên trong cặp ngoặc tròn + +```md +[Click me!](http://test.com/ "Link to Test.com") +``` +Đường dẫn tương đối cũng hoạt động. + +```md +[Go to music](/music/). +``` + +Markdown còn hỗ trợ liên kết kiểu tham chiếu. + +<pre><code class="highlight">[<span class="nv">Nhấn vào đây</span>][<span class="ss">link1</span>] để xem thêm! +[<span class="nv">Ngoài ra nhấn vào đây</span>][<span class="ss">foobar</span>] nếu bạn muốn xem qua. + +[<span class="nv">link1</span>]: <span class="sx">http://test.com/</span> <span class="nn">"Tuyệt!"</span> +[<span class="nv">foobar</span>]: <span class="sx">http://foobar.biz/</span> <span class="nn">"Tốt!"</span></code></pre> + +Tiêu đề có thể được đóng trong dấu nháy hay ngoặc đơn, hoặc có thể được bỏ qua. Tham chiếu có thể được đặt bất kì đâu trong văn bản và ID của tham chiếu có thể là bất kì gì miễn là nó độc nhất. + +Ngoài ra còn có kiểu đặt tên ngầm cho phép ta sử dụng đường dẫn làm ID. + +<pre><code class="highlight">[<span class="nv">This</span>][] is a link. + +[<span class="nv">this</span>]: <span class="sx">http://thisisalink.com/</span></code></pre> + +Nhưng nó không được sử dụng rộng rãi. + +## Ảnh + +Hiển thị ảnh tương tự như liên kết nhưng có thêm dấu chấm than đằng trước + +```md + +``` + +Và kiểu tham chiếu cũng hoạt động như vậy. + +<pre><code class="highlight">![<span class="nv">Đây là thuộc tính alt.</span>][<span class="ss">myimage</span>] + +[<span class="nv">myimage</span>]: <span class="sx">relative/urls/cool/image.jpg</span> <span class="nn">"Đây là tiêu đề"</span></code></pre> + +## Khác + +### Tự động đặt liên kết + +```md +<http://testwebsite.com/> tương đương với +[http://testwebsite.com/](http://testwebsite.com/) +``` + +### Tự động đặt liên kết cho email + +```md +<foo@bar.com> +``` + +### Hiển thị Kí tự đặc biệt + +```md +Khi ta muốn viết *đoạn văn bản này có dấu sao bao quanh* nhưng ta không muốn nó bị in nghiêng, ta có thể sử dụng: \*đoạn văn bản này có dấu sao bao quanh\*. +``` + +### Phím bàn phím + +Trong Markdown của Github, ta có thể sử dụng thẻ `<kbd>` để thay cho phím trên bàn phím. + +```md +Máy treo? Thử bấm tổ hợp +<kbd>Ctrl</kbd>+<kbd>Alt</kbd>+<kbd>Del</kbd> +``` +### Bảng biểu + +Bảng biểu được hỗ trợ trên Markdown của GitHub, Jira, Trello, v.v và khá khó viết: + +```md +| Cột 1 | Cột2 | Cột 3 | +| :----------- | :------: | ------------: | +| Căn trái | Căn giữa | Căn phải | +| blah | blah | blah | +``` +Hoặc có thể sử dụng kết quả dưới đây + +```md +Cột 1 | Cột 2 | Cột 3 +:-- | :-: | --: +blah | blah | blah +``` + +--- +Để biết thêm thông tin, hãy ghé qua hướng dẫn chính thức về cú pháp của John Gruber [tại đây](http://daringfireball.net/projects/markdown/syntax) và cheatsheet của Adam Pritchard [tại đây](https://github.com/adam-p/markdown-here/wiki/Markdown-Cheatsheet). diff --git a/vi-vn/python-vi.html.markdown b/vi-vn/python-vi.html.markdown new file mode 100644 index 00000000..89e51d5d --- /dev/null +++ b/vi-vn/python-vi.html.markdown @@ -0,0 +1,914 @@ +--- +language: Python +filename: learnpython-vi.py +contributors: + - ["Louie Dinh", "http://pythonpracticeprojects.com"] + - ["Steven Basart", "http://github.com/xksteven"] + - ["Andre Polykanine", "https://github.com/Oire"] + - ["Zachary Ferguson", "http://github.com/zfergus2"] + - ["evuez", "http://github.com/evuez"] +translators: + - ["Xuan (Sean) Luong, https://github.com/xuanluong"] +lang: vi-vn + +--- + +Python được tạo ra bởi Guido van Rossum vào đầu những năm 90s. Ngày nay nó là một trong những ngôn ngữ phổ biến +nhất còn tồn tại. Tôi thích Python vì sự rõ ràng, trong sáng về mặt cú pháp. Về cơ bản, Python có thể coi +như một loại mã giả (pseudocode) có thể thực thi được. + +Mọi phản hồi đều sẽ được tích cực ghi nhận! Bạn có thể liên lạc với tôi qua Twitter [@louiedinh](http://twitter.com/louiedinh) hoặc louiedinh [at] [google's email service] + +Lưu ý: Bài viết này áp dụng riêng cho Python 3. Truy cập [vào đây](http://learnxinyminutes.com/docs/pythonlegacy/) nếu bạn muốn học phiên bản cũ Python 2.7 + +```python + +# Dòng bình luận (comment) bắt đầu bằng dấu thăng (#) + +""" Những chuỗi ký tự (string) nằm trên nhiều dòng + có thể được viết bằng cách dùng 3 dấu nháy " và thường + được dùng trong quá trình viết tài liệu (documentation). +""" + +#################################################### +## 1. Các kiểu dữ liệu cơ bản và Các phép toán +#################################################### + +# Bạn có những con số +3 # => 3 + +# Tính toán với những con số là những điều có thể bạn sẽ làm +1 + 1 # => 2 +8 - 1 # => 7 +10 * 2 # => 20 +35 / 5 # => 7.0 + +# Kết quả của phép chia số nguyên sẽ được làm tròn xuống cho cả số dương và số âm +5 // 3 # => 1 +5.0 // 3.0 # => 1.0 # phép chia số nguyên cũng áp dụng được cho kiểu dữ liệu float biểu diễn số thực +-5 // 3 # => -2 +-5.0 // 3.0 # => -2.0 + +# Kết quả của phép chia luôn là số thực +10.0 / 3 # => 3.3333333333333335 + +# Phép toán lấy phần dư (modulo) +7 % 3 # => 1 + +# Phép lũy thừa (x**y, x lũy thừa y) +2**3 # => 8 + +# Áp đặt thứ tự tính toán bằng dấu ngoặc +(1 + 3) * 2 # => 8 + +# Kiểu Boolean cũng là một kiểu dữ liệu cơ bản (Lưu ý: ký tự đầu tiên viết hoa) +True +False + +# Phủ định bằng từ khóa 'not' +not True # => False +not False # => True + +# Các phép toán với kiểu Boolean +# Lưu ý từ khóa "and" và "or" là case-sensitive +True and False # => False +False or True # => True + +# Lưu ý khi sử dụng các phép toán của kiểu Boolean với số nguyên 'int' +# False là 0 và True là 1 +# Đừng nhầm lẫn các phép toán Boolean cho số nguyên và các phép toán and/or trên bit (& và |) +0 and 2 # => 0 +-5 or 0 # => -5 +0 == False # => True +2 == True # => False +1 == True # => True +-5 != False != True #=> True + +# So sánh bằng với == +1 == 1 # => True +2 == 1 # => False + +# So sánh không bằng với != +1 != 1 # => False +2 != 1 # => True + +# Các phép so sánh khác +1 < 10 # => True +1 > 10 # => False +2 <= 2 # => True +2 >= 2 # => True + +# Các phép so sánh có thể xâu chuỗi với nhau! +1 < 2 < 3 # => True +2 < 3 < 2 # => False + +# (is vs. ==) từ khóa is kiểm tra xem 2 biến có cùng tham chiếu một đối tượng, còn == kiếm tra +# xem hai đối tượng có cùng giá trị hay không. +a = [1, 2, 3, 4] # a trỏ tới một danh sách (list) mới, [1, 2, 3, 4] +b = a # b trỏ tới nơi mà a cũng đang trỏ tới +b is a # => True, a và b cùng trỏ tới một đối tượng +b == a # => True, đối tượng mà a và b trỏ tới có cùng giá trị +b = [1, 2, 3, 4] # b trỏ tới một danh sách mới, [1, 2, 3, 4] +b is a # => False, a và b không cùng trỏ tới một đối tượng +b == a # => True, đối tượng mà a và b trỏ tới không có cùng giá trị + +# Chuỗi ký tự được tạo ra bằng dấu nháy kép " hoặc nháy đơn ' +"Đây là một chuỗi ký tự." +'Đây cũng là một chuỗi ký tự.' + +# Chuỗi ký tự có thể được cộng với nhau can be added too! Tuy nhiên nên tránh làm như vậy +"Xin " + "chào!" # => "Xin chào!" +# Các chuỗi ký tự không phải là biến (literals) có thể được nối với nhau mà không cần dùng phép cộng '+' +"Xin " "chào!" # => "Xin chào!" + +# Một chuỗi ký tự có thể xem như một danh sách (list) các ký tự +"Đây là một chuỗi ký tự"[0] # => 'Đ' + +# Bạn có thể tìm chiều dài một chuỗi +len("Đây là một chuỗi") # => 16 + +# .format có thể được dùng để định dạng chuỗi, ví dụ như: +"{} có thể được {}".format("Chuỗi ký tự", "định dạng") # => "Chuỗi ký tự có thể được định dạng" + +# Bạn có thể lặp lại đối số (arguments) khi định dạnh để không phải gõ nhiều lần +"{0} be nimble, {0} be quick, {0} jump over the {1}".format("Jack", "candle stick") +# => "Jack be nimble, Jack be quick, Jack jump over the candle stick" + +# Bạn có thể dùng từ khóa nếu bạn không muốn đếm +"{name} wants to eat {food}".format(name="Bob", food="lasagna") # => "Bob wants to eat lasagna" + +# Nếu code Python 3 của bạn cần phải chạy với Python 2.5 hoặc các bản cũ hơn, bạn cũng có thể +# dùng cách định dạng cũ: +"%s can be %s the %s way" % ("Strings", "interpolated", "old") # => "Strings can be interpolated the old way" + + +# None là một đối tượng +None # => None + +# Đừng dùng so sánh bằng "==" để so sánh đối tượng với None +# Thay vào đó dùng is. Nó sẽ kiểm tra xem một đối tượng có đồng nhất với None hay không. +"etc" is None # => False +None is None # => True + +# None, 0, và chuỗi/danh sách (list)/từ điển (dict)/tuple rỗng khi chuyển về kiểu Boolean đều có giá trị là False. +# Tất cả những giá trị khác đều là True +bool(0) # => False +bool("") # => False +bool([]) # => False +bool({}) # => False +bool(()) # => False + +#################################################### +## 2. Biến và Các kiểu dữ liệu gộp (Collections) +#################################################### + +# Hàm print trong Python +print("Tôi là Python. Rất hân hạnh được làm quen!") # => Tôi là Python. Rất hân hạnh được làm quen! + +# Hàm print mặc định in thêm ký tự xuống dòng +# Dùng đối số tùy chọn (optional argument) để thay đổi cách kết thúc chuỗi. +print("Hello, World", end="!") # => Hello, World! + +# Một cách đơn giản để lấy dữ liệu vào từ bàn phím +input_string_var = input("Nhập dữ liệu: ") # Trả về dữ liệu vào là một chuỗi +# Lưu ý: Trong những phiên bản cũ của Python input() có tên là raw_input() + +# Không cần phải khai báo biến mà chỉ có gán giá trị cho biến. +# Quy ước là sử dụng chữ_viết_thường_có_dấu_gạch_dưới +some_var = 5 +some_var # => 5 + +# Truy cập một biến chưa được gán trước đó sẽ tạo ra biệt lệ (exception). +# Đọc mục Luồng điều khiển để hiểu thêm về việc giải quyết các biệt lệ (exception handling) +some_unknown_var # Sinh ra một biệt lệ kiểu NameError + +# if có thể dùng như một biểu thức +# Tương đương với phép toán ba ngôi trong C: '?:' +"yahoo!" if 3 > 2 else 2 # => "yahoo!" + +# Kiểu danh sách (list) lưu trữ chuỗi đối tượng tuần tự +li = [] +# Bạn có thể bắt đầu với một danh sách đã có sãn các phần tử +other_li = [4, 5, 6] + +# Thêm phần tử vào cuối danh sách bằng phương thức append +li.append(1) # li bây giờ là [1] +li.append(2) # li bây giờ là [1, 2] +li.append(4) # li bây giờ là [1, 2, 4] +li.append(3) # li bây giờ là [1, 2, 4, 3] +# Xóa phần tử cuối cùng bằng phương thức pop +li.pop() # => 3 and li is now [1, 2, 4] +# Sau đó ta có thể đưa đối tượng trở lại danh sách +li.append(3) # li trở lại là [1, 2, 4, 3]. + +# Truy cập một danh sách như bạn làm với một mảng (array) +li[0] # => 1 +# Truy cập phần tử cuối cùng +li[-1] # => 3 + +# Truy cập ngoài giới hạn sẽ tạo ra biệt lệ IndexError +li[4] # Sinh ra một biệt lệ kiểu IndexError + +# Bạn có thể truy cập một đoạn bằng phép cắt (slice). +# Chỉ mục bắt đầu được tính làm điểm bắt đầu còn chỉ mục kết thúc thì không, mà là chỉ mục của phần tử tiếp theo phần tử kết thúc +# (Về mặt toán học thì đây là một đoạn đóng/mở, hay nửa đoạn) +li[1:3] # => [2, 4] +# Lấy từ vị trí thứ 3 đến hết +li[2:] # => [4, 3] +# Lấy từ đầu đến vị trí thứ 3 +li[:3] # => [1, 2, 4] +# Lấy những phần tử có chỉ mục chẵn +li[::2] # =>[1, 4] +# Trả về bản sao của danh sách bị đảo ngược +li[::-1] # => [3, 4, 2, 1] +# Kết hợp 3 tham số để làm những phép cắt phức tạp hơn +# li[start:end:step] + +# Tạo ra một bản sao sâu (deep copy) bằng phép cắt +li2 = li[:] # => li2 = [1, 2, 4, 3] but (li2 is li) will result in false. + +# Xóa phần tử nào đó của danh sách bằng "del" +del li[2] # li is now [1, 2, 3] + +# Xóa đi phần tử đầu tiên mang một giá trị nhất định +li.remove(2) # li bây giờ là [1, 3] +li.remove(2) # Sinh ra biệt lệ kiểu ValueError vì 2 không tồn tại trong danh sách + +# Chèn một phần tử vào một vị trí cụ thể +li.insert(1, 2) # li bây giờ lại là [1, 2, 3] + +# Tìm chỉ mục của của phần tử đầu tiên mang một giá trị nhất định +li.index(2) # => 1 +li.index(4) # Sinh ra biệt lệ a ValueError as 4 is not in the list + +# Bạn có thể cộng dồn các danh sách +# Lưu ý: giá trị của li và other_li không đổi +li + other_li # => [1, 2, 3, 4, 5, 6] + +# Nối danh sách bằng "extend()" +li.extend(other_li) # Now li is [1, 2, 3, 4, 5, 6] + +# Kiểm tra sự tồn tại của một phần tử trong danh sách bằng "in" +1 in li # => True + +# Xác định độ dài bằng "len()" +len(li) # => 6 + + +# Tuple cũng giống như danh sách nhưng không thể thay đổi giá trị được (immutable) +tup = (1, 2, 3) +tup[0] # => 1 +tup[0] = 3 # Sinh ra biệt lệ kiểu TypeError + +# Lưu ý rằng tuple có độ dài là 1 phải có dấu phẩy theo sau phần tử cuối +# nhưng tuples có độ dài khác, ngay cả tuple rỗng, thì không cần như vậy +type((1)) # => <class 'int'> +type((1,)) # => <class 'tuple'> +type(()) # => <class 'tuple'> + +# Hầu hết các phép toán của danh sách đều áp dụng được cho tuples +len(tup) # => 3 +tup + (4, 5, 6) # => (1, 2, 3, 4, 5, 6) +tup[:2] # => (1, 2) +2 in tup # => True + +# Bạn có thể gán giá trị cho nhiều biến một lúc bằng tuple (tuple unpacking) +a, b, c = (1, 2, 3) # a is now 1, b is now 2 and c is now 3 +# Sau đây là unpacking kiểu mở rộng +a, *b, c = (1, 2, 3, 4) # a bây giờ là 1, b là [2, 3] và c là 4 +# Tuple được tự động tạo ra nếu bạn không để dấu ngoặc đơn +d, e, f = 4, 5, 6 +# Hoán đổi hai biến trở nên dễ dàng +e, d = d, e # d bây giờ là 5 và e là 4 + + +# Kiểu dữ liệu từ điển (dictionaries) lưu trữ ánh xạ từ các khóa (keys) đến các giá trị (values) +empty_dict = {} +# Sau đây là một từ điển có sẵn phần tử +filled_dict = {"one": 1, "two": 2, "three": 3} + +# Lưu ý rằng khóa của từ điển phải có kiểu dữ liệu thuộc loại immutable. Điều này để bảo đảm rằng +# khóa đó luôn được chuyển hóa thành một giá trị băm (hash value) duy nhất khi tìm kiếm trong từ điển +# Những kiểu immutable bao gồm số nguyên (int), số thực (float), chuỗi ký tự (string), hay tuple +invalid_dict = {[1,2,3]: "123"} # => Sinh ra biệt lệ kiểu TypeError: unhashable type: 'list' +valid_dict = {(1,2,3):[1,2,3]} # Tuy nhiên, giá trị có thể thuộc bất kỳ kiểu gì + +# Truy cập giá trị của một từ khóa bằng dấu [] +filled_dict["one"] # => 1 + +# Tất cả khóa trong một từ điển có thể được chuyển thành một đối tượng khả lặp (iterable). +# Chúng ta cần phải gọi hàm list() để chuyển một iterable thành một danh sách. +# Chúng ta sẽ bàn về vấn đề này sau. Lưu ý - Thứ tự của khóa trong từ điển sẽ không được đảm bảo. +# Những gì bạn thấy khi chạy dòng code dưới đây có thể sẽ không hoàn toàn giống như vậy. +list(filled_dict.keys()) # => ["three", "two", "one"] + + +# Tất cả các giá trị có thể chuyển thành một đối tượng khả lặp bằng cách gọi hàm "values()". +# Chúng ta cũng vẫn phải gọi hàm list() nếu muốn chuyển nó thành một danh sách. Lưu ý - thứ +# tự của giá trị cũng không được đảm bảo +list(filled_dict.values()) # => [3, 2, 1] + + +# Sự tồn tại của khóa trong từ điển có thể kiểm tra được thông qua từ khóa "in" +"one" in filled_dict # => True +1 in filled_dict # => False + +# Truy xuất giá trị của một khóa không tồn tại trong từ điển sẽ tạo ra biệt lệ KeyError +filled_dict["four"] # KeyError + +# Dừng phương thức "get()" để tránh tạo ra biệt lệ KeyError +filled_dict.get("one") # => 1 +filled_dict.get("four") # => None +# Phương thức get hỗ trợ một đối số mặt định khi không thể tìm thấy giá trị ứng với từ khóa +filled_dict.get("one", 4) # => 1 +filled_dict.get("four", 4) # => 4 + +# "setdefault()" chèn một giá trị ứng với khóa nếu khóa đó không có sẵn trong từ điển +filled_dict.setdefault("five", 5) # filled_dict["five"] is set to 5 +filled_dict.setdefault("five", 6) # filled_dict["five"] is still 5 + +# Thêm khóa và giá trị vào từ điển +filled_dict.update({"four":4}) # => {"one": 1, "two": 2, "three": 3, "four": 4} +filled_dict["four"] = 4 # another way to add to dict + +# Xóa một khóa ra khỏi từ điển bằng từ khóa del +del filled_dict["one"] # Removes the key "one" from filled dict + +# Bắt đầu từ Python 3.5 bạn có thể unpack từ điển trong một từ điển khác +{'a': 1, **{'b': 2}} # => {'a': 1, 'b': 2} +{'a': 1, **{'a': 2}} # => {'a': 2} + + + +# Kiểu tập hợp (set) lưu trữ ... tập hợp +empty_set = set() +# Khởi tạo giá trị một tập hợp với nhiều giá tri. Vâng, nhìn nó khá giống từ điển. +some_set = {1, 1, 2, 2, 3, 4} # some_set is now {1, 2, 3, 4} + +# Tương tự như khóa của từ điển, phần tử của một tập hợp cũng phải là immutable +invalid_set = {[1], 1} # => Sinh ra biệt lệ TypeError: unhashable type: 'list' +valid_set = {(1,), 1} + +# Thêm một phần tử vào tập hợp +filled_set.add(5) # filled_set is now {1, 2, 3, 4, 5} + +# Thực hiện phép giao hai tập hợp bằng phép toán & +other_set = {3, 4, 5, 6} +filled_set & other_set # => {3, 4, 5} + +# Thực hiện phép hợp bằng phép toán | +filled_set | other_set # => {1, 2, 3, 4, 5, 6} + +# Lấy hiệu của hai tập hơp bằng phép toán - +{1, 2, 3, 4} - {2, 3, 5} # => {1, 4} + +# Lấy hiệu đối xứng bằng phép toán ^ +{1, 2, 3, 4} ^ {2, 3, 5} # => {1, 4, 5} + +# Kiểm tra tập hợp bên trái là tập cha của bên phải +{1, 2} >= {1, 2, 3} # => False + +# Kiểm tra xem tập hợp bên trái có phải là tập con của tập hợp bên phải +{1, 2} <= {1, 2, 3} # => True + +# Kiểm tra sự tồn tại của một phần tử trong tập hợp bằng từ khóa in +2 in filled_set # => True +10 in filled_set # => False + + + +#################################################### +## 3. Luồng điều khiển và kiểu khả lặp +#################################################### + +# Đầu tiên hãy tạo ra một biến +some_var = 5 + +# Sau đây là một câu lệnh if. Khoảng cách lề rất quan trọng trong Python +# Quy ước chung là dùng khoảng trắng chứ không phải ký tự tab +# Chuỗi sau sẽ được in ra "some_var is smaller than 10" +if some_var > 10: + print("some_var is totally bigger than 10.") +elif some_var < 10: # Phần elif là tùy chọn. + print("some_var is smaller than 10.") +else: # else cũng là tùy chọn. + print("some_var is indeed 10.") + + +""" +Lặp qua một danh sách bằng for +in ra: + dog is a mammal + cat is a mammal + mouse is a mammal +""" +for animal in ["dog", "cat", "mouse"]: + # Bạn có thể dùng format() để gán một giá trị vào giữa chuỗi (string interpolation) + print("{} is a mammal".format(animal)) + +""" +"range(number)" trả về một đối tượng khả lặp kiểu số +từ 0 đến giá trị của number +in ra: + 0 + 1 + 2 + 3 +""" +for i in range(4): + print(i) + +""" +"range(lower, upper)" trả về một đối tượng khả lặp kiểu số +từ giá trị lower đến giá trị upper +in ra: + 4 + 5 + 6 + 7 +""" +for i in range(4, 8): + print(i) + +""" +"range(lower, upper, step)" trả về một đối tượng khả lặp kiểu số +từ giá trị lower đến giá trị upper, tăng dần theo giá trị +của step. Nếu không có giá trị của step thì mặc định là 1. +in ra: + 4 + 6 +""" +for i in range(4, 8, 2): + print(i) +""" + +Vòng lặp while tiếp tục lặp khi điều kiện còn được thỏa mãn +in ra: + 0 + 1 + 2 + 3 +""" +x = 0 +while x < 4: + print(x) + x += 1 # cách viết ngán cho x = x + 1 + +# Handle exceptions with a try/except block +# Đối phó với biệt lệ bằng khối lệnh try/except +try: + # Dùng "raise" để ném ra một biệt lệ + raise IndexError("This is an index error") +except IndexError as e: + pass # pass có nghĩa là không làm gì cả. Thông thường đây là nơi để khắc phụ vấn đề làm xảy ra biệt lệ +except (TypeError, NameError): + pass # Nhiều biệt lệ có thể được đối phó cùng một lúc nếu cần +else: # Không bắt buộc phải sử dụng else nhưng nếu dùng thì nó phải sau tất cả các khối except + print("All good!") # Chỉ thực thi nếu không có biệt lệ phát sinh +finally: # Luôn thực thi trong mọi hoàn cảnh + print("We can clean up resources here") + +# Thay vì dùng try/finally để thu hồi tài nguyên (resources) ta có thể dùng with +with open("myfile.txt") as f: + for line in f: + print(line) + +# Python hỗ trợ kiểu dữ liệu khả lặp (iterable). +# Một đối tượng khả lặp có thể được xem như là một chuỗi các đối tượng tuần tự (sequence) +# Đối tượng trả về bởi hàm range là một khả lặp. + +filled_dict = {"one": 1, "two": 2, "three": 3} +our_iterable = filled_dict.keys() +print(our_iterable) # => dict_keys(['one', 'two', 'three']). Đây là một đối tượng khả lặp + +# Ta có thể lặp qua đối tượng +for i in our_iterable: + print(i) # In ra một, hai, ba + +# Tuy nhiên chúng ta không thể truy cập phần tử bằng chỉ mục +our_iterable[1] # Sinh ra biệt lệ TypeError + +# Một đối tượng khả lặp là đối tượng có thể tạo ra một iterator +our_iterator = iter(our_iterable) + +# iterator là một đối tượng ghi nhớ được trạng thái trong quá trình nó được duyệt qua +# đối tượng kế tiếp có thể truy cập được bằng hàm next +next(our_iterator) # => "one" + +# Nó ghi nhớ trạng thái trong quá trình lặp +next(our_iterator) # => "two" +next(our_iterator) # => "three" + +# Sau khi iterator đã trả về tất cả dữ liệu, nó sẽ sinh ra biệt lệ kiểu StopIteration +next(our_iterator) # Sinh ra biệt lệ StopIteration + +# Ta có thể lấy tất cả phần tử của một iterator bằng cách gọi hàm list với nó +list(filled_dict.keys()) # => Returns ["one", "two", "three"] + + +#################################################### +## 4. Hàm +#################################################### + +# Dùng từ khóa def để định nghĩa hàm +def add(x, y): + print("x is {} and y is {}".format(x, y)) + return x + y # từ khóa return để trả về một giá trị + +# Gọi một hàm với đối số +add(5, 6) # => In ra "x is 5 and y is 6" và trả về 11 + +# Một cách khác để gọi hàm là dùng đối số có từ khóa (keyword arguments) +add(y=6, x=5) # Đối số có từ khóa có thể xuất hiện với thứ tự bất kỳ + +# Bạn có thể định nghĩa hàm có số lượng đối số vị trí (positional arguments) không biết trước +def varargs(*args): + return args + +varargs(1, 2, 3) # => (1, 2, 3) + +# Số lượng tham số từ khóa cũng có thể không cần biết trước +def keyword_args(**kwargs): + return kwargs + +# Thử gọi hàm để xem điều gì xảy ra +keyword_args(big="foot", loch="ness") # => {"big": "foot", "loch": "ness"} + + +# Có thể định nghĩa hàm dùng cả hai loại đối số +def all_the_args(*args, **kwargs): + print(args) + print(kwargs) +""" +all_the_args(1, 2, a=3, b=4) in ra: + (1, 2) + {"a": 3, "b": 4} +""" + +# Khi gọi hàm, bạn có thể làm ngược với khi định nghĩa +# Dùng dấu * để lấy giá trị từ args và ** với giá trị từ kwargs +args = (1, 2, 3, 4) +kwargs = {"a": 3, "b": 4} +all_the_args(*args) # tương đương với foo(1, 2, 3, 4) +all_the_args(**kwargs) # tương đương với foo(a=3, b=4) +all_the_args(*args, **kwargs) # tương đương với foo(1, 2, 3, 4, a=3, b=4) + +# Trả về nhiều giá trị (gán vào một tuple) +def swap(x, y): + return y, x # Trả về nhiều giá trị dưới dạng một tuple mà không cần dấu ngoặc. + # (Lưu ý là dấu ngoặc đơn đã được bỏ đi những vẫn có thể được thêm vào) + +x = 1 +y = 2 +x, y = swap(x, y) # => x = 2, y = 1 +# (x, y) = swap(x,y) # dấu ngoặc đơn đã được bỏ đi những vẫn có thể được thêm vào + +# Tầm vực của hàm +x = 5 + +def set_x(num): + # Biến cục bộ x không đồng nhất với biến toàn cục x + x = num # => 43 + print(x) # => 43 + +def set_global_x(num): + global x + print(x) # => 5 + x = num # biến toàn cục x được gán giá trị là 6 + print(x) # => 6 + +set_x(43) +set_global_x(6) + + +# Hàm trong Python cũng là đối tượng +def create_adder(x): + def adder(y): + return x + y + return adder + +add_10 = create_adder(10) +add_10(3) # => 13 + +# Có những hàm không tên +(lambda x: x > 2)(3) # => True +(lambda x, y: x ** 2 + y ** 2)(2, 1) # => 5 + +# Có những hàm cấp cao được hỗ trọ sẵn +list(map(add_10, [1, 2, 3])) # => [11, 12, 13] +list(map(max, [1, 2, 3], [4, 2, 1])) # => [4, 2, 3] + +list(filter(lambda x: x > 5, [3, 4, 5, 6, 7])) # => [6, 7] + +# list comprehension có thể dùng để hay thế map và filter +# list comprehension lưu giá trị xuất vào một danh sách mà bản thân nó có thể lồng trong danh sách khác +[add_10(i) for i in [1, 2, 3]] # => [11, 12, 13] +[x for x in [3, 4, 5, 6, 7] if x > 5] # => [6, 7] + +# Tập hơp và từ điển cũng có thể được tao ra thông qua set comprehension và dict comprehension +{x for x in 'abcddeef' if x not in 'abc'} # => {'d', 'e', 'f'} +{x: x**2 for x in range(5)} # => {0: 0, 1: 1, 2: 4, 3: 9, 4: 16} + + +#################################################### +## 5. Mô đun +#################################################### + +# Bạn có thể import một mô đun +import math +print(math.sqrt(16)) # => 4.0 + +# Bạn có thể lấy một hàm cụ thể từ một mô đun +from math import ceil, floor +print(ceil(3.7)) # => 4.0 +print(floor(3.7)) # => 3.0 + +# Hoặc import tất cả hàm từ một mô đun +# Cảnh báo: đây không phải là một cách hay +from math import * + +# Có thể làm tên của module ngắn lại +import math as m +math.sqrt(16) == m.sqrt(16) # => True + +# Mô đun trong Python chỉ là những tập tin Python bình thường. Bạn +# có thể viết mô đun của mình và import chúng. Tên của mô đun +# cũng là tên của tập tin. + +# You can find out which functions and attributes +# are defined in a module. +# Bạn có thể liệt kê những hàm và thuộc tính +# được định nghĩa trong một mô đun +import math +dir(math) + +# Nếu bạn có một tập tin code Python gọi là math.py ở cùng +# thư mục với tập tin hiện tai, tập tin math.py sẽ +# được nạp vào thay vì mô đun được cung cấp sẵn (built-in) trong Python. +# Điều này xảy ra vì thư mục hiện tại có ưu tiên +# hơn những thư viện cung cấp sẵn. + + +#################################################### +## 6. Lớp (classes) +#################################################### + +# Ta dùng từ khóa "class" đề định nghĩa một lớp +class Human: + + # Một thuộc tính của lớp được chia sẽ bởi tất cả đối tượng của lớp này + species = "H. sapiens" + + # Hàm khởi tạo cơ bản sẽ được goi khi một đối tượng được tạo ra. + # Lưu ý 2 dấu gạch dưới ở đầu và cuối ám chỉ đối tượng + # hoặc thuộc tính dùng bở Python những tồn tại trong không gian tên + # do người dùng kiểm soát. Phương thức (hoặc thuộc tính) như: __init__, __str__, + # __repr__ v.v.. là những phương thức đặc biệt. + # Bạn không nên tự đặt những tên như vậy. + def __init__(self, name): + # Gán đối số vào thuộc tính name của đối tượng + self.name = name + + # Khởi tạo thuộc tính + self._age = 0 + + # Một phương thức trên đối tượng. Tất cả đều có đối số đầu tiên là "self" + def say(self, msg): + print ("{name}: {message}".format(name=self.name, message=msg)) + + # Một phương thức trên đối tượng khác + def sing(self): + return 'yo... yo... microphone check... one two... one two...' + + # Một phương thức trên lớp được chia sẻ với mọi đối tượng + # Lớp đó cũng là đối số thứ nhất của phương thức đó + @classmethod + def get_species(cls): + return cls.species + + # Một phương thức tĩnh được gọi mà không có lớp hay đối tượng đi kèm + @staticmethod + def grunt(): + return "*grunt*" + + # Một thuộc tính chỉ giống như một hàm truy xuất. + # Nó biến phương thức age() thành một thuộc tính chỉ đọc cùng tên. + # Tuy nhiên trong Python không nhất thiết phải viết những hàm đọc và ghi quá đơn giản + @property + def age(self): + return self._age + + # Đây là hàm để ghi giá trị cho thuộc tính + @age.setter + def age(self, age): + self._age = age + + # Đây là hàm để xóa thuộc tính + @age.deleter + def age(self): + del self._age + + +# Khi trình thông dịch Python đọc một tập tin mã nguồn, nó thực thi tất cả code trong đó. +# Kiểm tra giá trị của __name__ bảo đảm rằng đoạn mã bên dưới chỉ thực thi khi +# mô đun này là chương trình chính +if __name__ == '__main__': + # Khởi tạo một đối tượng + i = Human(name="Ian") + i.say("hi") # "Ian: hi" + j = Human("Joel") + j.say("hello") # "Joel: hello" + # i và j là thực thể của kiểu Human, nói cách khác: chúng là những đối tượng Human + + # Gọi những phương thức trên lớp + i.say(i.get_species()) # "Ian: H. sapiens" + # Thay đổi thuộc tính chung + Human.species = "H. neanderthalensis" + i.say(i.get_species()) # => "Ian: H. neanderthalensis" + j.say(j.get_species()) # => "Joel: H. neanderthalensis" + + # Gọi phương thức tĩnh + print(Human.grunt()) # => "*grunt*" + + # Không thể gọi phương thức tĩnh với một thực thể/đối tượng + # bởi vì i.grunt() sẽ tự động đặt "self" (tức là đối tượng i) làm đối số thứ nhất + print(i.grunt()) # => TypeError: grunt() takes 0 positional arguments but 1 was given + + # Thay đổi thuộc tính của đối tượng + i.age = 42 + # Truy cập thuộc tính + i.say(i.age) # => "Ian: 42" + j.say(j.age) # => "Joel: 0" + # Xóa thuộc tính + del i.age + # i.age # => dòng nãy sẽ tạo ra biệt lệ AttributeError + + +#################################################### +## 6.1 Đa thừa kế +#################################################### + +# Một định nghĩa lớp khác +class Bat: + + species = 'Baty' + + def __init__(self, can_fly=True): + self.fly = can_fly + + # Lớp này có phương thức say + def say(self, msg): + msg = '... ... ...' + return msg + + # Và một phương thức khác + def sonar(self): + return '))) ... (((' + +if __name__ == '__main__': + b = Bat() + print(b.say('hello')) + print(b.fly) + +# Để tận dụng việc mô đun hóa thành từng tập tin, bạn có thể đặt những lớp định nghĩa ở trên vào các tập tin riêng, +# ví dụ như human.py và bat.py + +# Để import hàm từ tập tin khác dừng cấu trúc sau +# from "filename-without-extension" import "function-or-class" + +# superhero.py +from human import Human +from bat import Bat + +# Batman thừa kế từ lớp Human và Bat +class Batman(Human, Bat): + + # Batman có giá trị riêng cho thuộc tính trên lớp species + species = 'Superhero' + + def __init__(self, *args, **kwargs): + # Cách điển hình để thừa kế thuộc tính là gọi super + # super(Batman, self).__init__(*args, **kwargs) + # Tuy nhiên với đa thừa kế, super() sẽ chỉ gọi lớp cơ sở tiếp theo trong danh sách MRO. + # Vì thế, ta sẽ gọi cụ thể hàm __init__ của các lớp chả. + # Sử dụng *args và **kwargs cho phép việc truyền đối số gọn gàng hơn, + # trong đó mỗi lớp cha sẽ chịu trách nhiệm cho những phần thuộc về nó + Human.__init__(self, 'anonymous', *args, **kwargs) + Bat.__init__(self, *args, can_fly=False, **kwargs) + # ghi đè giá trị của thuộc tính name + self.name = 'Sad Affleck' + + def sing(self): + return 'nan nan nan nan nan batman!' + + +if __name__ == '__main__': + sup = Batman() + + # Kiểm tra kiểu đối tượng + if isinstance(sup, Human): + print('I am human') + if isinstance(sup, Bat): + print('I am bat') + if type(sup) is Batman: + print('I am Batman') + + # Truy xuất thứ tự phương thức của các lớp cha (Method Resolution search Order), vốn được dùng bởi cả getattr() và super9) + # Thuộc tính này động và có thể được cập nhật + print(Batman.__mro__) # => (<class '__main__.Batman'>, <class 'human.Human'>, <class 'bat.Bat'>, <class 'object'>) + + # Gọi phương thức của lớp cha nhưng dùng thuộc tính trên chính lớp hiện tại + print(sup.get_species()) # => Superhero + + # Gọi phương thức được nạp chồng + print(sup.sing()) # => nan nan nan nan nan batman! + + # Gọi phương thức của Human, bởi vì thứ tự thừa kế ảnh hưởng đến phương thức được gọi + sup.say('I agree') # => Sad Affleck: I agree + + # Gọi phương thức chỉ tồn tại ở lớp cha thứ 2 + print(sup.sonar()) # => ))) ... ((( + + # Thuộc tính cấp lớp được thừa kế + sup.age = 100 + print(sup.age) + + # Thuộc tính thừa kế từ lớp cha thứ 2 có giá trị mặc định đã bị ghi đè + print('Can I fly? ' + str(sup.fly)) + + + +#################################################### +## 7. Phần nâng cao +#################################################### + +# Generator giúp ta viết những đoạn code lười biếng (áp dụng nguyên tắc lazy evaluation) +def double_numbers(iterable): + for i in iterable: + yield i + i + +# Generators tiết kiệm bộ nhớ vì nó chỉ tải dữ liệu khi cần +# xử lý giá trị kế tiếp của một đối tượng khả lặp. Điều này cho phép generator thực hiện +# những thao tác mà bình thường không làm được trên những khoảng giá trị lớn +# Lưu ý: `range` thay thế `xrange` trong Python3. + +for i in double_numbers(range(1, 900000000)): # `range` là một generator. + print(i) + if i >= 30: + break + +# Cũng như danh sách có list comprehension, generator cũng có generator +# comprehension +values = (-x for x in [1,2,3,4,5]) +for x in values: + print(x) # in -1 -2 -3 -4 -5 ra màn hình dòng lệnh + +# Một generator cũng có thể bị ép kiểu thành danh sách +values = (-x for x in [1,2,3,4,5]) +gen_to_list = list(values) +print(gen_to_list) # => [-1, -2, -3, -4, -5] + + +# Decorators +# Trong ví dụ này hàm `beg` 'phủ lên' hàm `say`. Nếu say_please là True thì nó +# sẽ thay đội giá trị trả về +from functools import wraps + + +def beg(target_function): + @wraps(target_function) + def wrapper(*args, **kwargs): + msg, say_please = target_function(*args, **kwargs) + if say_please: + return "{} {}".format(msg, "Làm ơn! Tui rất nghèo :(") + return msg + + return wrapper + + +@beg +def say(say_please=False): + msg = "Mua bia cho tui nhé?" + return msg, say_please + + +print(say()) # Mua bia cho tui nhé? +print(say(say_please=True)) # Mua bia cho tui nhé? Làm ơn! Tui rất nghèo :( +``` + +## Sẵn sàng để học nhiều hơn? + +### Miễn phí trên mạng + +* [Automate the Boring Stuff with Python](https://automatetheboringstuff.com) +* [Ideas for Python Projects](http://pythonpracticeprojects.com) +* [The Official Docs](http://docs.python.org/3/) +* [Hitchhiker's Guide to Python](http://docs.python-guide.org/en/latest/) +* [Python Course](http://www.python-course.eu/index.php) +* [First Steps With Python](https://realpython.com/learn/python-first-steps/) +* [A curated list of awesome Python frameworks, libraries and software](https://github.com/vinta/awesome-python) +* [30 Python Language Features and Tricks You May Not Know About](http://sahandsaba.com/thirty-python-language-features-and-tricks-you-may-not-know.html) +* [Official Style Guide for Python](https://www.python.org/dev/peps/pep-0008/) +* [Python 3 Computer Science Circles](http://cscircles.cemc.uwaterloo.ca/) +* [Dive Into Python 3](http://www.diveintopython3.net/index.html) +* [A Crash Course in Python for Scientists](http://nbviewer.jupyter.org/gist/anonymous/5924718) diff --git a/vi-vn/ruby-vi.html.markdown b/vi-vn/ruby-vi.html.markdown index 73382100..1e198205 100644 --- a/vi-vn/ruby-vi.html.markdown +++ b/vi-vn/ruby-vi.html.markdown @@ -1,6 +1,6 @@ --- language: ruby -filename: learnruby.rb +filename: learnruby-vi.rb contributors: - ["David Underwood", "http://theflyingdeveloper.com"] - ["Joel Walden", "http://joelwalden.net"] diff --git a/vi-vn/sass-vi.html.markdown b/vi-vn/sass-vi.html.markdown new file mode 100644 index 00000000..313890d4 --- /dev/null +++ b/vi-vn/sass-vi.html.markdown @@ -0,0 +1,590 @@ +--- +language: sass +filename: learnsass-vi.scss +contributors: + - ["Laura Kyle", "https://github.com/LauraNK"] + - ["Sean Corrales", "https://github.com/droidenator"] + - ["Kyle Mendes", "https://github.com/pink401k"] + - ["Keith Miyake", "https://github.com/kaymmm"] +translators: + - ["Thanh Duy Phan", "https://github.com/thanhpd"] +lang: vi-vn +--- + +Less là một ngôn ngữ mở rộng CSS/ CSS pre-processor, thêm các tính năng như biến (variable), lồng (nesting), mixin và nhiều thứ khác. Sass cùng với các CSS pre-processor khác như [Less](http://lesscss.org/) giúp lập trình viên viết được các đoạn CSS bảo trì được và không bị lặp lại (DRY - Don't Repeat Yourself). + +Sass có hai lựa chọn sử dụng cú pháp khác nhau. Một là SCSS, sử dụng cú pháp giống như CSS nhưng bổ sung thêm các tính năng của Sass. Hai là Sass (cú pháp nguyên bản), sử dụng thụt đầu dòng - indention thay vì ngoặc nhọn và dấu chấm phẩy. +Bài hướng dẫn này sử dụng SCSS. + +Nếu bạn đọc đã quen thuộc với CSS3 thì sẽ tương đối nhanh chóng để nắm được Sass. Nó không cung cấp thuộc tính để style CSS mới nhưng đưa ra những công cụ để có thể viết CSS hiệu quả hơn và có thể bảo trì dễ dàng hơn. + +```sass + + +// Comment (chú thích) một dòng sẽ bị xóa khi Less được biên dịch thành CSS + +/* Comment trên nhiều dòng sẽ được giữ lại */ + + + +/* Variable - Biến +============================== */ + + + +/* Ta có thể lưu giá trị CSS (ví dụ như color) vào một biến. + Sử dụng ký hiệu '$' để khai báo một biến. */ + +$primary-color: #A3A4FF; +$secondary-color: #51527F; +$body-font: 'Roboto', sans-serif; + +/* Sau khi khai báo biến, ta có thể sử dụng nó ở trong tệp stylesheet. + Nhờ sử dụng biến ta chỉ cần thay đổi một lần + tại 1 nơi để thay đổi tất cả những đoạn sử dụng biến */ + +body { + background-color: $primary-color; + color: $secondary-color; + font-family: $body-font; +} + +/* Đoạn code trên sẽ được biên dịch thành: */ +body { + background-color: #A3A4FF; + color: #51527F; + font-family: 'Roboto', sans-serif; +} + +/* Cách sử dụng này giúp ta dễ dàng bảo trì hơn + việc phải đổi giá trị mỗi lần nó xuất hiện + trong tệp stylesheet. */ + + + +/* Control Directive - Chỉ thị +============================== */ + + +/* Sass cho phép sử dụng @if, @else, @for, @while và @each để quản lý luồng code sinh ra CSS */ + +/* Khối điều kiện @if/@else hoạt động như các ngôn ngữ khác */ + +$debug: true !default; + +@mixin debugmode { + @if $debug { + @debug "Debug mode enabled"; + + display: inline-block; + } + @else { + display: none; + } +} + +.info { + @include debugmode; +} + +/* Trong đoạn code trên, nếu $debug được đặt là true thì class .info sẽ được sinh ra và ngược lại. + Lưu ý: @debug sẽ sinh ra thông tin debug trên dòng lệnh (command line). + Chế độ này rất có ích khi thực hiện debug trên file SCSS. */ + +.info { + display: inline-block; +} + +/* @for là khối vòng lặp trên một khoảng các giá trị. + Nó rất có ích cho việc đặt style của một tập hợp các phần tử. + Có hai cách để lặp, "through" sẽ lặp tới kể cả giá trị cuối cùng, "to" sẽ lặp tới và dừng khi đến giá trị cuối cùng. */ + +// Lặp 3 lần (không kể 4) +@for $c from 1 to 4 { + div:nth-of-type(#{$c}) { + left: ($c - 1) * 900 / 3; + } +} + +// Lặp 3 lần (kể cả 3) +@for $c from 1 through 3 { + .myclass-#{$c} { + color: rgb($c * 255 / 3, $c * 255 / 3, $c * 255 / 3); + } +} + +/* Biên dịch thành */ + +div:nth-of-type(1) { + left: 0; +} + +div:nth-of-type(2) { + left: 300; +} + +div:nth-of-type(3) { + left: 600; +} + +.myclass-1 { + color: #555555; +} + +.myclass-2 { + color: #aaaaaa; +} + +.myclass-3 { + color: white; +// SASS tự động chuyển mã #FFFFFF thành white (trắng) +} + +/* Khối lặp @while rất cơ bản: */ + +$columns: 4; +$column-width: 80px; + +@while $columns > 0 { + .col-#{$columns} { + width: $column-width; + left: $column-width * ($columns - 1); + } + + $columns: $columns - 1; +} + +/* Sẽ được biên dịch thành: */ + +.col-4 { + width: 80px; + left: 240px; +} + +.col-3 { + width: 80px; + left: 160px; +} + +.col-2 { + width: 80px; + left: 80px; +} + +.col-1 { + width: 80px; + left: 0px; +} + +/* @each hoạt động giống như @for, nhưng sử dụng một danh sách (list) thay vì thứ tự số đếm. + List được khai báo như những biến khác, sử dụng dấu cách để làm dấu phân cách. */ + +$social-links: facebook twitter linkedin reddit; + +.social-links { + @each $sm in $social-links { + .icon-#{$sm} { + background-image: url("images/#{$sm}.png"); + } + } +} + +/* Sẽ sinh ra: */ + +.social-links .icon-facebook { + background-image: url("images/facebook.png"); +} + +.social-links .icon-twitter { + background-image: url("images/twitter.png"); +} + +.social-links .icon-linkedin { + background-image: url("images/linkedin.png"); +} + +.social-links .icon-reddit { + background-image: url("images/reddit.png"); +} + + +/* Mixin +==============================*/ + +/* Nếu đang viết một đoạn code cho nhiều hơn một + element, ta có thể sử dụng lại nó dễ dàng. + Sử dụng cú pháp '@mixin' kèm theo tên để tạo một mixin. */ + +@mixin center { + display: block; + margin-left: auto; + margin-right: auto; + left: 0; + right: 0; +} + +/* Ta có thể dùng mixin bằng cú pháp '@include' kèm theo tên của mixin. */ + +div { + @include center; + background-color: $primary-color; +} + +/* Được biên dịch thành: */ +div { + display: block; + margin-left: auto; + margin-right: auto; + left: 0; + right: 0; + background-color: #A3A4FF; +} + +/* Ta có thể dùng mixin để tạo nhanh các thuộc tính. */ + +@mixin size($width, $height) { + width: $width; + height: $height; +} + +/* Trong ví dụ này ta có thể tạo nhanh 2 thuộc tính width và height + bằng cách sử dụng mixin size và truyền vào tham số cho width và height. */ + +.rectangle { + @include size(100px, 60px); +} + +.square { + @include size(40px, 40px); +} + +/* Biên dịch thành: */ +.rectangle { + width: 100px; + height: 60px; +} + +.square { + width: 40px; + height: 40px; +} + + + +/* Function - Hàm +============================== */ + + + +/* Less cung cấp các hàm có thể được dùng để hoàn thành + các công việc khác nhau. */ + +/* Hàm được gọi sử dụng tên của nó và truyền vào + các tham số được yêu cầu. */ +body { + width: round(10.25px); +} + +.footer { + background-color: fade_out(#000000, 0.25); +} + +/* Biên dịch thành: */ + +body { + width: 10px; +} + +.footer { + background-color: rgba(0, 0, 0, 0.75); +} + +/* Ta có thể định nghĩa hàm mới. + hàm khá tương tự với mixin bởi chúng đều có thể được tái + sử dụng. Khi lựa chọn giữa việc sử dụng hàm hay mixin, + hãy nhớ mixin được tối ưu cho việc tạo ra CSS trong khi + hàm sẽ được sử dụng tốt hơn cho logic sẽ được sử dụng + xuyên suốt Less code. Các ví dụ trong phần 'Toán tử toán học' là ứng cử viên + sáng giá cho việc dùng hàm có thể tái sử dụng được. +*/ + +/* Hàm này sẽ tính độ tương đối giữa hai giá trị kích thước. */ + +@function calculate-percentage($target-size, $parent-size) { + @return $target-size / $parent-size * 100%; +} + +$main-content: calculate-percentage(600px, 960px); + +.main-content { + width: $main-content; +} + +.sidebar { + width: calculate-percentage(300px, 960px); +} + +/* Biên dịch thành: */ + +.main-content { + width: 62.5%; +} + +.sidebar { + width: 31.25%; +} + + + +/* Mở rộng (Thừa kế) +============================== */ + + + +/* Mở rộng là cách để chia sẻ thuộc tính của một selector cho selector khác */ + +.display { + @include size(5em, 5em); + border: 5px solid $secondary-color; +} + +.display-success { + @extend .display; + border-color: #22df56; +} + +/* Biên dịch thành: */ +.display, .display-success { + width: 5em; + height: 5em; + border: 5px solid #51527F; +} + +.display-success { + border-color: #22df56; +} + +/* Nên mở rộng một khai báo CSS có trước thay vì tạo một mixin mới + bởi cách nó nhóm các lớp có chung một style gốc. + Nếu thực hiện với mixin, các thuộc tính sẽ bị trùng lặp + cho mỗi khai báo có sử dụng mixin. Mặc dù không ảnh hưởng đến luồng công việc nhưng nó + tạo ra các đoạn code CSS thừa sau khi được biên dịch. +*/ + + + +/* Nesting - Lồng +============================== */ + + + +/* Sass cho phép ta có thể lồng selector bên trong selector */ + +ul { + list-style-type: none; + margin-top: 2em; + + li { + background-color: #FF0000; + } +} + +/* Selector bắt đầu bằng ký tự '&' sẽ thay thế ký tự '&' + với selector cha. */ +/* Ta cũng có thể lồng các pseudo-class với nhau */ +/* Nên lưu ý không nên lồng quá nhiều lần sẽ làm code kém tính bảo trì. + Kinh nghiệm cho thấy không nên lồng quá 3 lần. + Ví dụ: */ + +ul { + list-style-type: none; + margin-top: 2em; + + li { + background-color: red; + + &:hover { + background-color: blue; + } + + a { + color: white; + } + } +} + +/* Biên dịch thành: */ + +ul { + list-style-type: none; + margin-top: 2em; +} + +ul li { + background-color: red; +} + +ul li:hover { + background-color: blue; +} + +ul li a { + color: white; +} + + + +/* Partials and Imports - Chia nhỏ thành tệp con và nhập vào +============================== */ + + +/* Less cho phép ta tạo các partial file (tệp con). + Sử dụng nó giúp ta có thể tổ chức code Less theo mô-đun có hệ thống. + Các tệp con thường bắt đầu với ký tự gạch dưới '_', vd: _reset.less + và được nhập vào file Less chính để được biên dịch thành CSS. + File con không được biên dịch thành file CSS riêng. */ + +/* Quan sát ví dụ sau, ta sẽ đặt đoạn code dưới đây vào tệp tên là _reset.less */ + +html, +body, +ul, +ol { + margin: 0; + padding: 0; +} + +/* Sass cung cấp cú pháp @import cho phép nhập các partial vào một file. + Cú pháp này trong Sass sẽ nhập các file và kết hợp chúng lại với + code CSS được sinh ra. Nó khác với cú pháp @import của CSS, + bản chất là tạo một HTTP request mới để tải về tệp tin được yêu cầu. */ + +@import 'reset'; + +body { + font-size: 16px; + font-family: Helvetica, Arial, Sans-serif; +} + +/* Biên dịch thành: */ + +html, body, ul, ol { + margin: 0; + padding: 0; +} + +body { + font-size: 16px; + font-family: Helvetica, Arial, Sans-serif; +} + + + +/* Placeholder Selectors - Selector trống +============================== */ + + + +/* Khai báo trống rất hữu dụng khi ta cần tạo một khai báo CSS cần được mở rộng. + Nếu bạn cần tạo một khai báo CSS gốc cho các lần mở rộng sau ta có thể + sử dụng một khai báo trống. Khai báo trống bắt đầu với kí tự '$' thay vì + sử dụng '.' hay '#'. Khai báo trống sẽ không xuất hiện trong code CSS được biên dịch. */ + +%content-window { + font-size: 14px; + padding: 10px; + color: #000; + border-radius: 4px; +} + +.message-window { + @extend %content-window; + background-color: #0000ff; +} + +/* Biên dịch thành: */ + +.message-window { + font-size: 14px; + padding: 10px; + color: #000; + border-radius: 4px; +} + +.message-window { + background-color: #0000ff; +} + + + +/* Toán tử toán học +============================== */ + + + +/* Sass cung cấp các toán tử sau: +, -, *, / và %. + Điều này rất có ích cho việc tính toán giá trị trực tiếp + trong tệp Sass thay vì phải tính toán thủ công. + Dưới đây là ví dụ về việc tạo một khung thiết kế đơn giản có hai cột. */ + +$content-area: 960px; +$main-content: 600px; +$sidebar-content: 300px; + +$main-size: $main-content / $content-area * 100%; +$sidebar-size: $sidebar-content / $content-area * 100%; +$gutter: 100% - ($main-size + $sidebar-size); + +body { + width: 100%; +} + +.main-content { + width: $main-size; +} + +.sidebar { + width: $sidebar-size; +} + +.gutter { + width: $gutter; +} + +/* Biên dịch thành: */ + +body { + width: 100%; +} + +.main-content { + width: 62.5%; +} + +.sidebar { + width: 31.25%; +} + +.gutter { + width: 6.25%; +} + +``` + +## SASS hay Sass? +Bạn đã bao giờ thắc mắc liệu Sass có phải là từ viết tắt hay không? Nhiều nguwòi lầm tưởng nó là từ viết tắt nhưng thực chất tên của ngôn ngữ này lại là một từ - Sass. +Do sự lầm tưởng như vậy và mọi người thường xuyên viết nó là "SASS", người sáng lập ra ngôn ngữ này đã đặt một cái tên hài hước cho nó là "Syntactically Awesome StyleSheets" (Thiết lập style có cú pháp một cách tuyệt vời đáng kinh ngạc). + + +## Tập sử dụng Sass +Nếu bạn muốn thử dùng Sass trên trình duyệt, hãy ghé qua [SassMeister](http://sassmeister.com/). Bạn có thể dùng cả hai cú pháp, hoặc mở cài đặt và chọn Sass hoặc SCSS. + +## Tính tương thích +Sass có thể được dùng trong bất kì dự án nào miễn là ta có chương trình để biên dịch nó thành CSS. Ta cần chắc chắn rằng đoạn CSS đang dùng tương thích với các phiên bản trình duyệt mong muốn. + +[QuirksMode CSS](http://www.quirksmode.org/css/) và [CanIUse](http://caniuse.com) là nguồn thông tin tin cậy để kiểm tra tính tương thích của mã CSS. + + +## Tìm hiểu thêm +* [Tài liệu chính thức](http://sass-lang.com/documentation/file.SASS_REFERENCE.html) +* [The Sass Way](http://thesassway.com/) cung cấp các hướng dẫn từ cơ bản đến nâng cao cùng với các tin tức. diff --git a/vi-vn/typescript-vi.html.markdown b/vi-vn/typescript-vi.html.markdown new file mode 100644 index 00000000..ba459c11 --- /dev/null +++ b/vi-vn/typescript-vi.html.markdown @@ -0,0 +1,193 @@ +--- +language: TypeScript +contributors: + - ["Philippe Vlérick", "https://github.com/pvlerick"] +translators: + - ["Thanh Duy Phan", "https://github.com/thanhpd"] +filename: learntypescript-vi.ts +lang: vi-vn +--- + +TypeScript là ngôn ngữ được viết nhằm tinh giản quá trình phát triển ứng dụng quy mô lớn được viết bằng JavaScript. +TypeScript bổ sung thêm các khái niệm phổ biến như Class, Module, Interface, Generic và Static typing (tùy chọn) vào JavaScript. +Ngôn ngữ này là tập lớn hơn của JavaScript: tất cả code JavaScript đều là code TypeScript đúng nên nó có thể được thêm vào các dự án một cách nhanh chóng. Trình biên dịch TypeScript sẽ sinh ra JavaScript. + +Bài viết này sẽ chỉ tập trung tới các cú pháp bổ sung mà TypeScript thêm vào thay vì nói đến cả các cú pháp [JavaScript](javascript-vi.html.markdown). + +Để thử dùng TypeScript với trình biên dịch, đi đến [Sân chơi TypeScript](http://www.typescriptlang.org/play) nơi mà bạn có thể nhập code, sử dụng chức năng hỗ trợ tự hoàn thành code - autocompletion và trực tiếp quan sát mã JavaScript được sinh ra. + +```ts +// Đây là 3 khai báo kiểu biến cơ bản trong TypeScript +// (JavaScript chỉ có kiểu của giá trị, không có kiểu của biến) +let isDone: boolean = false; +let lines: number = 42; +let name: string = "Anders"; + +// Bạn có thể bỏ khai báo kiểu của biến nếu như nó đã được suy ra từ kiểu giá trị cơ bản +let isDone = false; +let lines = 42; +let name = "Anders"; + +// Có kiểu biến "any" tương thích với mọi kiểu của biến, +// được dùng khi ta không chắc chắn về kiểu của biến khi được khai báo +let notSure: any = 4; +notSure = "có thể là một biến kiểu string"; +notSure = false; // cũng có thể là biến kiểu boolean + +// Dùng từ khóa const cho khái báo biến không thay đổi (constant variable) +const numLivesForCat = 9; +numLivesForCat = 1; // Có lỗi! + +// Khi khai báo tập hợp ta có thể dùng mảng có kiểu được khai báo trước - typed array +let list: number[] = [1, 2, 3]; +// Ta cũng có thể sử dụng mảng kiểu chung - generic array +let list: Array<number> = [1, 2, 3]; + +// Để dùng enumeration - danh sách của một tập hợp: +enum Color { Red, Green, Blue }; +let c: Color = Color.Green; + +// Nếu function không trả về kết quả, sử dụng "void" cho kết quả trả về +function bigHorribleAlert(): void { + alert("I'm a little annoying box!"); +} + +// Function trong TypeScript là first-class citizen (tạm dịch: phần tử hạng nhất), hỗ trợ thao tác tới các thực thể khác +// (vd: truyền vào như tham số, được trả về từ function, chỉnh sửa, gán vào một biến) +// TypeScript hỗ trợ sử dụng function với cú pháp lambda (mũi tên) và suy luận kiểu trả về + +// Các cú pháp dưới đây tương đương với nhau, +// trình biên dịch sẽ tự nhận biết và sinh ra mã JavaScript giống nhau +let f1 = function (i: number): number { return i * i; } +// Kiểu trả về nếu không khai báo được tự suy diễn +let f2 = function (i: number) { return i * i; } +// Cú pháp mũi tên (arrow syntax) +let f3 = (i: number): number => { return i * i; } +// Cú pháp mũi tên với kiểu trả về được suy diễn +let f4 = (i: number) => { return i * i; } +// Cú pháp mũi tên với kiểu trả về được suy diễn +// khi không sử dụng dấu ngoặc nhọn {} thì không cần sử dụng return +let f5 = (i: number) => i * i; + +// Interface mang tính cấu trúc, mọi thứ có các đặc điểm (property) đều tương thích +interface IPerson { + name: string; + // Đặc điểm có thể tùy chọn bằng sử dụng dấu "?" + age?: number; + // Có thể sử dụng function + move(): void; +} + +// Object sử dụng interface IPerson nói trên +// có thể được coi là 1 thực thể Person vì nó có đặc điểm name và chức năng move +let p: Person = { name: "Bobby", move: () => { } }; +// Object sử dụng property tùy chọn +let validPerson: Person = { name: "Bobby", age: 42, move: () => { } }; +// Khai báo dưới đây gây lỗi vì giá trị đặc điểm age không mang kiểu number +let invalidPerson: Person = { name: "Bobby", age: true }; + +// Interface cũng có thể mô tả đặc tả của function +interface SearchFunc { + (source: string, subString: string): boolean; +} +// Chỉ có kiểu của tham số là quan trọng còn tên không quan trọng +let mySearch: SearchFunc; +mySearch = function (src: string, sub: string) { + return src.search(sub) != -1; +} + +// Class - các khai báo mặc định là public +class Point { + // Property + x: number; + + // Constructor - sử dụng tham số với từ khóa public/private + // sẽ tạo ra property tương ứng (ví dụ với property y) + // Có thể khai báo giá trị mặc định + + constructor(x: number, public y: number = 0) { + this.x = x; + } + + // Function + dist() { return Math.sqrt(this.x * this.x + this.y * this.y); } + + // Biến Static + static origin = new Point(0, 0); +} + +let p1 = new Point(10, 20); +let p2 = new Point(25); // y sử dụng giá trị mặc định là 0 + +// Thừa kế - Inheritance +class Point3D extends Point { + constructor(x: number, y: number, public z: number = 0) { + super(x, y); // Bắt buộc phải gọi constructor của class cha + } + + // Overwrite/Polymorphism - Ghi đè/Đa hình + dist() { + let d = super.dist(); + return Math.sqrt(d * d + this.z * this.z); + } +} + +// module, "." có thể được dùng như những module con +module Geometry { + export class Square { + constructor(public sideLength: number = 0) { + } + area() { + return Math.pow(this.sideLength, 2); + } + } +} + +let s1 = new Geometry.Square(5); + +// Bí danh (alias) có thể được sử dụng để tham vấn module khác +import G = Geometry; + +let s2 = new G.Square(10); + +// Generic +// Class +class Tuple<T1, T2> { + constructor(public item1: T1, public item2: T2) { + } +} + +// Interface +interface Pair<T> { + item1: T; + item2: T; +} + +// Function +let pairToTuple = function <T>(p: Pair<T>) { + return new Tuple(p.item1, p.item2); +}; + +let tuple = pairToTuple({ item1: "hello", item2: "world" }); + +// Các thư viện viết bằng JavaScript thường đi kèm file định nghĩa kiểu để có thể sử dụng cho TypeScript +// Thêm vào tham vấn tới file định nghĩa: +/// <reference path="jquery.d.ts" /> + +// Template Strings - Chuỗi dạng mẫu (string sử dụng dấu `) +// String Interpolation - Nội suy chuỗi with với template string +let name = 'Tyrone'; +let greeting = `Chào ${name}, bạn khỏe không?` +// Chuỗi nhiều dòng với template string +let multiline = `Đây là ví dụ +cho chuỗi nhiều dòng`; + +``` + +## Tìm hiểu thêm + +* [Website TypeScript chính thức](http://www.typescriptlang.org/) +* [Đặc tả ngôn ngữ TypeScript] (https://github.com/Microsoft/TypeScript/blob/master/doc/spec.md) +* [Anders Hejlsberg - Introducing TypeScript on Channel 9] (http://channel9.msdn.com/posts/Anders-Hejlsberg-Introducing-TypeScript) +* [Mã nguồn trên GitHub] (https://github.com/Microsoft/TypeScript) +* [Definitely Typed - repository for type definitions] (http://definitelytyped.org/) |