1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
38
39
40
41
42
43
44
45
46
47
48
49
50
51
52
53
54
55
56
57
58
59
60
61
62
63
64
65
66
67
68
69
70
71
72
73
74
75
76
77
78
79
80
81
82
83
84
85
86
87
88
89
90
91
92
93
94
95
96
97
98
99
100
101
102
103
104
105
106
107
108
109
110
111
112
113
114
115
116
117
118
119
120
121
122
123
124
125
126
127
128
129
130
131
132
133
134
135
136
137
138
139
140
141
142
143
144
145
146
147
148
149
150
151
152
153
154
155
156
157
158
159
160
161
162
163
164
165
166
167
168
169
170
171
172
173
174
175
176
177
178
179
180
181
182
183
184
185
186
187
188
189
190
191
192
193
194
195
196
197
198
199
200
201
202
203
204
205
206
207
208
209
210
211
212
213
214
215
216
217
218
219
220
221
222
223
224
225
226
227
228
229
230
231
232
233
234
235
236
237
238
239
240
241
242
243
244
245
246
247
248
249
250
251
252
253
254
255
256
257
258
259
260
261
262
263
264
265
266
267
268
269
270
271
272
273
274
275
276
277
278
279
280
281
282
283
284
285
286
287
288
289
290
291
292
293
294
295
296
297
298
299
300
301
302
303
304
305
306
307
308
309
310
311
312
313
314
315
316
317
318
319
320
321
322
323
324
325
326
327
328
329
330
331
332
333
334
335
336
337
338
339
340
341
342
343
344
345
346
347
348
349
350
351
352
353
354
355
356
357
358
359
360
361
362
363
364
365
366
367
368
369
370
371
372
373
374
375
376
377
378
379
380
381
382
383
384
385
386
387
388
389
390
391
392
393
394
395
396
397
398
399
400
401
402
403
404
405
406
407
408
409
410
411
412
413
414
415
416
417
418
419
420
421
422
423
424
425
426
427
428
429
430
431
432
433
434
435
436
437
438
439
440
441
442
443
444
445
446
447
448
449
450
451
452
453
454
455
456
457
458
459
460
461
462
463
464
465
466
467
468
469
470
471
472
473
474
475
476
477
478
479
480
481
482
483
484
485
486
487
488
489
490
491
492
493
494
495
496
497
498
499
500
501
502
503
504
505
506
507
508
509
510
511
512
513
514
515
516
517
518
519
520
521
522
523
524
525
526
527
528
529
530
531
532
533
534
535
536
537
538
539
540
541
542
543
544
545
546
547
548
549
550
551
552
553
554
555
556
557
558
559
560
561
562
563
564
565
566
567
568
569
570
571
572
573
574
575
576
577
578
579
580
581
582
583
584
585
586
587
588
589
590
591
592
593
594
595
596
597
598
599
600
601
602
603
604
605
606
607
608
609
610
611
612
613
614
615
616
617
618
619
620
621
622
623
624
625
626
627
628
629
630
631
632
633
634
635
636
637
638
639
640
641
642
643
644
645
646
647
648
649
650
651
652
653
654
655
656
657
658
659
660
661
662
663
664
665
666
667
668
669
670
671
672
673
674
675
676
677
678
679
680
681
682
683
684
685
686
687
688
689
690
691
692
693
694
695
696
697
698
699
700
701
702
703
704
705
706
707
708
709
710
711
712
713
714
715
716
717
718
719
720
721
722
723
724
725
726
727
728
729
730
731
732
733
734
735
736
737
738
739
740
741
742
743
744
745
746
747
748
749
750
751
752
753
754
755
756
757
758
759
760
761
762
763
764
765
766
767
768
769
770
771
772
773
774
775
776
777
778
779
780
781
782
783
784
785
786
787
788
789
790
791
792
793
794
795
796
797
798
799
800
801
802
803
804
805
806
807
808
809
810
811
812
813
814
815
816
817
818
819
820
821
822
823
824
825
826
827
828
829
830
831
832
833
834
835
836
837
838
839
840
841
842
843
844
845
846
847
848
849
850
851
852
853
854
855
856
857
858
859
860
861
862
863
864
865
866
867
868
869
870
871
872
873
874
875
876
877
878
879
880
881
882
883
884
885
886
887
888
889
890
891
892
893
894
895
896
897
898
899
900
901
902
903
904
905
906
907
908
909
910
911
912
913
914
915
916
917
918
919
920
921
922
923
924
925
926
927
928
929
930
931
932
933
934
935
936
937
938
939
940
941
942
943
944
945
946
947
948
949
950
951
952
953
954
955
956
957
958
959
960
961
962
963
964
965
966
967
968
969
970
971
972
973
974
975
976
977
978
979
980
981
982
983
984
985
986
987
988
989
990
991
992
993
994
995
996
997
998
999
1000
1001
1002
1003
1004
1005
1006
1007
1008
1009
1010
1011
1012
1013
1014
1015
1016
1017
1018
1019
1020
1021
1022
1023
1024
1025
1026
1027
1028
1029
1030
1031
1032
1033
1034
1035
1036
1037
1038
1039
1040
1041
1042
1043
1044
1045
1046
1047
1048
1049
1050
1051
1052
1053
1054
1055
1056
1057
1058
1059
1060
1061
1062
1063
1064
1065
1066
1067
1068
1069
1070
1071
1072
1073
1074
1075
1076
1077
|
---
language: c++
lang: tr-tr
filename: learncpp-tr.cpp
contributors:
- ["Steven Basart", "http://github.com/xksteven"]
- ["Matt Kline", "https://github.com/mrkline"]
- ["Geoff Liu", "http://geoffliu.me"]
- ["Connor Waters", "http://github.com/connorwaters"]
- ["Ankush Goyal", "http://github.com/ankushg07"]
- ["Jatin Dhankhar", "https://github.com/jatindhankhar"]
- ["Adem Budak", "https://github.com/p1v0t"]
---
C++
[yaratıcısı Bjarne Stroustrup'a göre](http://channel9.msdn.com/Events/Lang-NEXT/Lang-NEXT-2014/Keynote),
- "daha iyi bir C" yapmak
- veri soyutlamayı desteklemek
- nesneye yönelik programlamayı deskteklemek
- tipten bağımsız programlamayı desteklemek
için tasarlanmış bir sistem programlama dilir.
Sözdizimi daha yeni dillerden daha zor veya karmaşık olsa da işlemcinin doğrudan çalıştırabileceği
native komutlara derlenerek, donanım üzerinde (C gibi) sıkı bir kontrol sağlar, bunu yaparken
tipten bağımsızlık, exception'lar ve sınıflar gibi yüksek-seviyeli özellikleri destekler.
Bu hız ve kullanışlılık C++'ı en çok kullanılan dillerden biri yapar.
```c++
//////////////////////
// C ile karşılaştırma
//////////////////////
// C++ _neredeyse_ C'nin bir üstkümesidir, değişken tanımı, basit tipleri
// ve fonksiyonları için temelde aynı sözdizimini paylaşır.
// Aynı C gibi, programın başlangıç noktası bir integer döndüren
// main fonksiyonudur.
// Bu değer programın bitiş statüsünü belli eder.
// Daha fazla bilgi için bknz http://en.wikipedia.org/wiki/Exit_status .
int main(int argc, char** argv)
{
// Komut satırı argümanları C'de olduğu gibi argv ve argc ile geçilir
// argc, argüman sayısını belli eder,
// argv, argümanları belli eden, C-stili string'lerin (char*) dizisidir.
// İlk argüman çağrılan programın adıdır.
// Eğer argümanları umursamıyorsan, argv ve argc kullanılmayabilir
// int main() gibi
// 0 çıkış durumu başarıyı belirtir.
return 0;
}
// Bunlara rağmen C++ aşağıdaki noktalarda farklılaşır:
// C++'ta, karakterler char türündendir
sizeof('c') == sizeof(char) == 1
// C'de, karakterler int türündendir
sizeof('c') == sizeof(int)
// C++ katı bir prototip kuralına sahiptir
void func(); // fonksiyon argüman kabul etmez
// C'de
void func(); // fonksiyon herhangi bir sayıda argüman kabul edebilir
// C++'da NULL yerine nullptr kullanılır
int* ip = nullptr;
// C standard başlıkları başına "c" eklenip, sondaki .h
// kullanılmadan C++'ta kullanılabilir
#include <cstdio>
int main()
{
printf("Hello, world!\n");
return 0;
}
//////////////////////////////////
// Fonksiyonun fazladan yüklenmesi
//////////////////////////////////
// C++ herbir fonksiyonun farklı parametereler
// aldığı fonksiyon fazladan yüklenmesini desktekler
void print(char const* myString)
{
printf("String %s\n", myString);
}
void print(int myInt)
{
printf("My int is %d", myInt);
}
int main()
{
print("Hello"); // void print(const char*) fonksiyonunu çağırır.
print(15); // void print(int) fonksiyonunu çağırır.
}
////////////////////////////////
// Default fonksiyon argümanları
////////////////////////////////
// Eğer çağırıcı tarafından fonksiyona argüman sağlanmamışsa,
// fonksiyona default argüman verebilirsin
void doSomethingWithInts(int a = 1, int b = 4)
{
// Burada int'lerle birşeyler yap
}
int main()
{
doSomethingWithInts(); // a = 1, b = 4
doSomethingWithInts(20); // a = 20, b = 4
doSomethingWithInts(20, 5); // a = 20, b = 5
}
// Default argümanlar, argüman listesinin sonunda yer almalı.
void invalidDeclaration(int a = 1, int b) // Hata!
{
}
/////////////////////////
// Namespace(İsim uzayı)
/////////////////////////
// Namespace'ler değişken, fonksiyon ve diğer bildirimlerin
// kapsama alanını ayırır.
// Namespace'ler içiçe geçebilir.
namespace First {
namespace Nested {
void foo()
{
printf("This is First::Nested::foo\n");
}
} // Nested namespace'inin sonu
} // First namespace'inin sonu
namespace Second {
void foo()
{
printf("This is Second::foo\n");
}
}
void foo()
{
printf("This is global foo\n");
}
int main()
{
// Second namespace'i içinideki tüm sembolleri mevcut kapsama alanına dahil eder.
// Dikkat edersen artık yalnızca foo() çağrısı çalışmayacaktır çünkü hangi
// namespace'ten çağrıldığı açık değildir.
using namespace Second;
Second::foo(); // "This is Second::foo" yazdırıır
First::Nested::foo(); // "This is First::Nested::foo" yazdırır
::foo(); // "This is global foo" yazdırır.
}
///////////////
// Input/Output
///////////////
// C++'ta input ve output stream'leri kullanır.
// cin, cout ve cerr,sırasıyla, stdin, stdout, ve stderr'i temsil eder.
// << araya ekleme ve >> aradan çıkarma operatörüdür.
#include <iostream> // I/O stream'lerini dahil etmek için
using namespace std; // Streamler std namespace'i içindedir(standard kütüphane)
int main()
{
int myInt;
// stdout (veya terminal/screen)'ta çıktı verir
cout << "Enter your favorite number:\n";
// Girdiyi alır
cin >> myInt;
// cout ayrıca formatlanabilir
cout << "Your favorite number is " << myInt << "\n";
// prints "Your favorite number is <myInt>"
cerr << "Used for error messages";
}
//////////////
// String'ler
/////////////
// String'ler C++'ta nesnedir ve pek çok üye fonksiyonu vardır
#include <string>
using namespace std; // String'ler de std namespace'i içindedir. (standard kütüphane)
string myString = "Hello";
string myOtherString = " World";
// + eklemek için kullanıldır
cout << myString + myOtherString; // "Hello World"
cout << myString + " You"; // "Hello You"
// C++'ta stringler are mutable'dır (değişebilir).
myString.append(" Dog");
cout << myString; // "Hello Dog"
///////////////////////
// Reference (Referans)
///////////////////////
// C'deki pointer'lara ek olarak
// C++ _reference_'lara sahiptir.
// Bunlar bir kere atandınğında tekrardan atanamayan pointer'dır
// ve null olamaz.
// Değişkenin kendisiyle aynı sözdizimine sahiptir:
// Değerine ulaşmak için * ihtiyaç yoktur ve
// atama için & (address of) kullanılmaz.
using namespace std;
string foo = "I am foo";
string bar = "I am bar";
string& fooRef = foo; // Bu foo'nun reference'ını oluşturur.
fooRef += ". Hi!"; // foo'yu reference'ı üzerinden değiştirir.
cout << fooRef; // "I am foo. Hi!" yazdırır.
// "fooRef"e yeniden atama yapmaz. Bu "foo = bar" denktir ve bu satırdan sonra
// foo == "I am bar" olur
cout << &fooRef << endl; // foo'un adresini yazdırır
fooRef = bar;
cout << &fooRef << endl; //Hala foo'nun adresini yazdırır
cout << fooRef; //"I am bar" yazdırır
// fooRef'in adresi aynı kalır yani hala foo'nun adresidir.
const string& barRef = bar; // bar'a const reference oluşturur
// C'de olduğu gibi, const değerler (pointer'lar ve reference'ler) değiştirilemez.
barRef += ". Hi!"; // Hata, const reference'ler değiştirilemez.
// Kısa bir ekleme: reference'lere devam etmeden önce, geçici nesne konseptinden
// bahsetmeliyiz. Mesela aşadaki gibi bir kod var:
string tempObjectFun() { ... }
string retVal = tempObjectFun();
// Bu iki satırda aslında ne oluyor:
// - tempObjectFun fonksiyonundan bir string nesnesi dönüyor
// - dönmüş olan nesneyle yeni bir string oluşturuyor
// - dönmüş olan nesne yok ediliyor
// İşte bu dönen nesneye geçici nesne denir. Geçici nesneler fonksiyon nesne
// döndürdüğünde oluşturulur ve ifade işini bitirdiğinde yok edilir (Aslında,
// standard'ın söylediği şey bu ama derleyiciler bu davranışı değiştirmemize
// izin veriyor. Daha fazla detay için "return value optimization" diye
// aratabilirsin. Sonuç olarak aşağıdaki kodda:
foo(bar(tempObjectFun()))
// foo ve bar'ın varolduğunu kabul ediyoruz, tempObjectFun'dan dönen nesne
// bar'a geçti ve foo çağrılmadan önce yokedildir.
// Şimdi reference'lara dönelim. "ifadenin sonunda" kuralının bir istisnası
// eğer geçici nesne const reference'a geçildiyse oratya çıkar, bu durumda
// nesnenin ömrü mevcut kapsama alanına kadar uzar:
void constReferenceTempObjectFun() {
// constRef geçici nesneyi alır ve bu durum fonksiyonun sonuna kadar geçerlidir.
const string& constRef = tempObjectFun();
...
}
// C++11 ile gelen diğer bir reference geçici nesnelere özeldir. Bu türden birden
// bir tip tanımlayamazsın ama aşırı yüklenme sırasında bu tipler öncelik alır:
void someFun(string& s) { ... } // Regular reference
void someFun(string&& s) { ... } // Geçici nesneye reference
string foo;
someFun(foo); // regular reference'ı çağırır
someFun(tempObjectFun()); // geçici reference'ı çağırır
/////////////////////
// Enum
/////////////////////
// Enum'lar sabit değerler yapmak için kullanılır ve çoğunlukla kodun daha okunaklı
// olması için kullanılır
enum ECarTypes
{
Sedan,
Hatchback,
SUV,
Wagon
};
ECarTypes GetPreferredCarType()
{
return ECarTypes::Hatchback;
}
// C++11 ile beraber bir tipi enum'a atamanın kolay bir yolu var, bu enum'un istenen
// tipe dönüştürmek için kullanışlı bir yöntem
enum ECarTypes : uint8_t
{
Sedan, // 0
Hatchback, // 1
SUV = 254, // 254
Hybrid // 255
};
void WriteByteToFile(uint8_t InputValue)
{
// Serialize the InputValue to a file
}
void WritePreferredCarTypeToFile(ECarTypes InputCarType)
{
// enum uint8_t tipine dönüştürüldü
WriteByteToFile(InputCarType);
}
// Diğer yandan enum'ların yanlışlıkla integer tipini veya diğer enumlara dönüşmesini
// istemiyorsan enum class olarak tanımlayabilirsin
enum class ECarTypes : uint8_t
{
Sedan, // 0
Hatchback, // 1
SUV = 254, // 254
Hybrid // 255
};
void WriteByteToFile(uint8_t InputValue)
{
// Serialize the InputValue to a file
}
void WritePreferredCarTypeToFile(ECarTypes InputCarType)
{
// ECarTypes, uint8_t tipinde olmasına rağmen, "enum class" olarak
// tanımlandığından derlenmeyecektir!
WriteByteToFile(InputCarType);
}
///////////////////////////////////////////
// Sınıflar ve nesneye yönelik proglamalama
///////////////////////////////////////////
// Sınıflara(class) ilk örnek
#include <iostream>
// Sınıfı tanımla.
// Sınıflar genelde header (.h veya .hpp) dosyalarında tanımlanır.
class Dog {
// Üye değişkenler ve fonksiyonlar default olarak private'dir.
std::string name;
int weight;
// Aşağıda, "private:" veya "protected:" bulunana kadar
// bütün üyeler public'tir.
public:
// Default constructor
Dog();
// Üye fonksiyon bildirimi (gerçeklenimi aşağıda)
// Dikkat ederseniz using namespace std; yerine
// std::string kullandık.
// Hiçbir zaman header dosyasında "using namespace std;" kullanma.
void setName(const std::string& dogsName);
void setWeight(int dogsWeight);
// Nesnenin durumunu değiştirmeyen fonksiyonlar const ile işaretlenmelidir
// Türetilen sınıflarda fonksiyonu override edebilmek için başına
// _virtual_ eklenmelidir.
// Fonksiyonlar, performanslar ilgili nedenlerden ötürü default olarak virtual değildir
virtual void print() const;
// Fonksiyonlar class içinde de tanımlanabilir.
// Bu şekille tanımlanan fonksiyonlar otomatik olarak inline olur.
void bark() const { std::cout << name << " barks!\n"; }
// C++ constructor'ların yanında destructor'da sağlar.
// Bunlar nesne silindiğinde veya scope'un dışına çıktığında çağrılır.
// Bu RAII gibi güçlü paradigmaları etkin kılar.
// (aşağıda açıklandı)
// Eğer sınıf kendisinden türetiliyorsa, destructor virtual olmalıdır,
// eğer virtual değilse, türetilmiş sınıfın destructor'ı nesne, ana sınıf
// referans'ı veya pointer'ı üzerinden yok edildiğinde, çağrılmayacaktır.
virtual ~Dog();
}; // class tanımının sonuda noktalı virgül(;) olmalıdır.
// Sınıfın üye fonksiyonları genelde .cpp dosyaları içinde gerçeklenir.
Dog::Dog()
{
std::cout << "A dog has been constructed\n";
}
// Objects (such as strings) should be passed by reference
// Nesneler (string gibi) reference ile fonksiyonlara geçilmelidir
// Eğer nesneleri değiştirilecekse reference ile fonksiyonlara geçilmelidir,
// değiştirilmeyecekse const reference ile geçilmelidir.
void Dog::setName(const std::string& dogsName)
{
name = dogsName;
}
void Dog::setWeight(int dogsWeight)
{
weight = dogsWeight;
}
// Dikkat edersen "virtual" yalnızca bildirimde gerekli, tanımlamada değil.
void Dog::print() const
{
std::cout << "Dog is " << name << " and weighs " << weight << "kg\n";
}
Dog::~Dog()
{
std::cout << "Goodbye " << name << "\n";
}
int main() {
Dog myDog; // "A dog has been constructed" yazdırır
myDog.setName("Barkley");
myDog.setWeight(10);
myDog.print(); // "Dog is Barkley and weighs 10 kg" yazdırır.
return 0;
} // "Goodbye Barkley" yazdırır.
// Inheritance(Miras)
// Bu sınıf, Dog sınıfında public ve protected olan herşeyi miras alır,
// private olanları da miras alır ama, public ve protected sınıflar aracılıyla
// yapılmıyorsa, doğrudan erişemez.
class OwnedDog : public Dog {
public:
void setOwner(const std::string& dogsOwner);
// print fonksiyonunun davranışını bütün OwnedDogs sınıfı için override eder
// (üstünden geçer, kendine uyarlar).
// bknz http://en.wikipedia.org/wiki/Polymorphism_(computer_science)
// override anahtar sözcüpü kullanılma da olur ama kullanılması aslında bir temel
// temel sınıf fonksiyonunun üzerinden geçtiğimizi gösterir.
void print() const override;
private:
std::string owner;
};
// Bu arada takip eden .cpp dosyasında:
void OwnedDog::setOwner(const std::string& dogsOwner)
{
owner = dogsOwner;
}
void OwnedDog::print() const
{
Dog::print(); // Ana dog sınıfındaki print fonksiyonunu çağırır
std::cout << "Dog is owned by " << owner << "\n";
// "Dog is <name> and weights <weight>"
// "Dog is owned by <owner>"
// yazdırır
}
/////////////////////////////////////////////////////
// ilk değer atama ve Operatörün fazladan yüklenmesi
/////////////////////////////////////////////////////
// C++ dilinde +, -, *, /, gibi operatörlerin davranışını fazladan yükleyebilirsiniz.
// Bu, operator her kullandınıldığında çağrılan bir fonksiyon tanımlamasıyla yapılır.
#include <iostream>
using namespace std;
class Point {
public:
// Üye değişkenkenlere default değer atanabilir.
double x = 0;
double y = 0;
// Default constructor
Point() { };
Point (double a, double b) :
x(a),
y(b)
{ /* İlk değer atama dışında birşey yapma */ }
// + operatorünün fazladan yükle.
Point operator+(const Point& rhs) const;
// += operatorünü fazladan yükle
Point& operator+=(const Point& rhs);
// - ve -= operatorleri fazladan yüklemek de mantıklı olurdu
// ama kısa tutmak için burda değinmedik.
};
Point Point::operator+(const Point& rhs) const
{
// yeni bir nokta oluştur ve bunu rhs ile topla
return Point(x + rhs.x, y + rhs.y);
}
Point& Point::operator+=(const Point& rhs)
{
x += rhs.x;
y += rhs.y;
return *this;
}
int main () {
Point up (0,1);
Point right (1,0);
// Bu Point + operatorünü çağırır
Point result = up + right;
// "Result is upright (1,1)" yazdırır.
cout << "Result is upright (" << result.x << ',' << result.y << ")\n";
return 0;
}
////////////////////////
// Şablonlar (Templates)
////////////////////////
// Şablonlar C++ dilinde tipten bağımsız programlama için kullanılır.
// Zaten aşina olduğun tipten bağımsız programlamayla başladık. Bir tip parametresi
// alan fonksiyon veya sınıf tanımlamaık için:
template<class T>
class Box {
public:
// Bu sınıfta T, herhangi bir tip için kullanılabilir.
void insert(const T&) { ... }
};
// Derleme esnasında derleyici aslında, parametreleri yerine konmuş şekilde herbir şablonu üretir,
// bu yüzden sınıfın tam tanımı her çağrılma sırasında var olmak zorundadır. Bu nedenle şablon sınıflarını
// tamamen header dosyalarında görürsün.
// Stack'ta şablon sınıfın bir örneğini oluşturmak için:
Box<int> intBox;
// ve, anladığın gibi, kullanabilirsin:
intBox.insert(123);
// Tabi, şablonları içiçe geçirebilirsin:
Box<Box<int> > boxOfBox;
boxOfBox.insert(intBox);
// C++11'den önce iki '>' arasına boşluk koymak zorundaydık yoksa sağa kaydırma
// operatörü olarak algılanabilirdi.
// Bazen şunu da görebilirsin
// template<typename T>
// 'class' ve 'typename' anahtar sözcükleri çoğunlukla
// birbirlerinin yerine kullanılabilir. Tam açıklama için, bknz.
// http://en.wikipedia.org/wiki/Typename
// (evet, bu anahtar sözcüğün kendi Wikipedia sayfası var).
// Benzer şekilde, bir şablon fonksiyon:
template<class T>
void barkThreeTimes(const T& input)
{
input.bark();
input.bark();
input.bark();
}
// Dikkat edersen tip parametresi hakkında birşey belirtilmedi. Derleyici bunları üretecek
// ve her parametre geçişinde tip-kontrolü yapacaktır, bu nedenle de fonksiyon herhangi bir T
// tipi için çalışacaktır!
Dog fluffy;
fluffy.setName("Fluffy")
barkThreeTimes(fluffy); // Üç kere "Fluffy barks" yazdırır.
// Şablonun parametresi sınıf olmak zorunda değildir:
template<int Y>
void printMessage() {
cout << "Learn C++ in " << Y << " minutes!" << endl;
}
// Ve template'i daha etkili kod için dışarıdan özelleştirebilirsin.
// Tabiki gerçek-dünya kullanımlarında özelleştirme bunun kadar kolay değildir.
// Dikkat edersen, bütün parametreleri dıştan özelleştirmiş olsak bile
// hala fonksiyonu (veya sınıfı( template olarak tanımlamamız gerekli.
template<>
void printMessage<10>() {
cout << "Learn C++ faster in only 10 minutes!" << endl;
}
printMessage<20>(); // "Learn C++ in 20 minutes!" yazdırır
printMessage<10>(); // "Learn C++ faster in only 10 minutes!" yazdırır
///////////////////////////////////////////////
// İstisnai Durum Yönetimi (Exception Handling)
///////////////////////////////////////////////
// Standard kütüphane bazı istisnai tipler sağlar
// (bknz http://en.cppreference.com/w/cpp/error/exception)
// ama herhangi bir tip de istisnai durum fırlatabilir
#include <exception>
#include <stdexcept>
// _try_ bloğu içinde fırlatılan bütün istisnai durumlar, takip eden, _catch_ ile
// yakalanabilir.
try {
// _new_ kullanarak heap'ten istisnai durumlar için yer ayırma
throw std::runtime_error("A problem occurred");
}
// istisnai durumlar nesne ise const reference ile yakala
catch (const std::exception& ex)
{
std::cout << ex.what();
}
// Bir önceki _catch_ bloğundan kaçan istisnai durum burda yakala
catch (...)
{
std::cout << "Unknown exception caught";
throw; // Tekrardan istisnai durum fırlatır
}
///////
// RAII
///////
// RAII, "Resource Acquisition Is Initialization" kelimelerinin kısaltmasıdır.
// Bu Türkçe, "Kaynak alımı aynı zamanda ilk değer atamasıdır." olarak çevrilebilir.
// Bunu basitçe constructor ile ayrılan hafızanın destructor ile iade edilmesi olarak
// düşünebiliriz.
// Bunun ne şekilde kullanışlı olduğunu görmek için
// bir C dosyasının, dosya işleme biçimine bakabiliriz:
void doSomethingWithAFile(const char* filename)
{
// Başlangıçta herşeyin yolunda gittiğini düşünelim
FILE* fh = fopen(filename, "r"); // Dosyayı okuma modunda aç
doSomethingWithTheFile(fh);
doSomethingElseWithIt(fh);
fclose(fh); // Dosyayı kapat
}
// Malesef hatalarla başa çıkmaya çalışırken işler hızlıca karmaşıklaşır.
// Mesela fopen'ın başarısız olduğunu varsayalım, ve doSoomethingWithTheFile ve
// doSomethingWithIt hata kodları gönderdi.
// (İstisnai durumlar yonetimi, hata koduna tercih ediler bir yöntemdir, ama bazı
// programcılar, özellikle C arkaplanı olanlar, aynı fikirde değildir.
// Bu durumda her bir fonksiyon çağrısını kontrol etmeli ve bir problem oluştuysa
// dosyayı kapatmalıyız.
bool doSomethingWithAFile(const char* filename)
{
FILE* fh = fopen(filename, "r"); // Dosyayı okuma modunda aç
if (fh == nullptr) // Başarısız olma durumunda dönen değer null olur
return false; // Başarısız olma durumunu çağırıcıya bildir
// Başarısız olma durumunda her iki fonksiyonun da false döndürdüğünü kabul edelim
if (!doSomethingWithTheFile(fh)) {
fclose(fh); // Dosyayı kapatalım, akıntı olmasın.
return false; // Hatayı bildir
}
if (!doSomethingElseWithIt(fh)) {
fclose(fh); // Dosyayı kapatalım, akıntı olmasın.
return false; // Hatayı bildir
}
fclose(fh); // Dosyayı kapat
return true; // Başarı durumunu ifade eder
}
// C programcıları biraz goto kullanarak bu durumu temizler
bool doSomethingWithAFile(const char* filename)
{
FILE* fh = fopen(filename, "r");
if (fh == nullptr)
return false;
if (!doSomethingWithTheFile(fh))
goto failure;
if (!doSomethingElseWithIt(fh))
goto failure;
fclose(fh); // Dosyayı kapat
return true; // Başarı durumunu ifade eder
failure:
fclose(fh);
return false; // Hatayı bildir
}
// Eğer fonksiyon istisnai durum yönetimi araçlarını kullanırsa
// işler daha temiz olur ama hala en iyi durumun altında kalır.
void doSomethingWithAFile(const char* filename)
{
FILE* fh = fopen(filename, "r");
if (fh == nullptr)
throw std::runtime_error("Could not open the file.");
try {
doSomethingWithTheFile(fh);
doSomethingElseWithIt(fh);
}
catch (...) {
fclose(fh); // Hata durumunda dosyayı kapattığından emin ol
throw; // Sonra, tekrardan istisnai durum fırlat
}
fclose(fh); // Dosyayı kapat
// Herşey başarılı
}
// Şimdi aynı şeyi C++'ın dosya stream sınıfıyla (fstream) karşılaştıralım
// fstream, dosyayı kapatmak için kendi destructor'ını kullanır.
// Destructor'ın, nesne scope dışına çıktığında otomatik olarak çağrıldığını
// hatırlayın.
void doSomethingWithAFile(const std::string& filename)
{
std::ifstream fh(filename); // Dosyayı aç
// Dosyayla birşeyler yap
doSomethingWithTheFile(fh);
doSomethingElseWithIt(fh);
} // Dosya, destructor tarafından otomatik olarak kapatıldı
// Bunun _çok büyük_ avantajları var:
// 1. Ne olursa olursun,
// kaynak (bu örnekte dosya tutucusu) temizlenecektir.
// Destructor doğru yazıldığında,
// Tutucuyu kapatmayı unutma ve kaynak akıntısı _imkansız_dır.
// 2. Kodun çok daha temiz olduğuna dikkat edin.
// Destructor, dosyayı kapatma işini, endilenmemize gerek kalmadan
// arka planda halleder.
// 3. Kod, istisnai durumlara karşı korunaklıdır.
// İstisnai durum fonksiyonun herhangi bir yerinde fırlatılabilir ve
// temizleme işi gene de yapılır.
// Bütün C++ kodu deyimleri RAII prensibini tüm kaynakları için kullanır.
// Ek örnekler şunlardır:
// - unique_ptr ve shared_ptr ile hafıza kullanımı
// - Tutucular - standard kütüphane linked list,
// vector (yani kendiliğinden boyu ayarlanan dizi), hash map vs.
// scope'un dışına çıktığında içerini otomatik olarak yok eden tüm yapılar.
// - lock_guard ve unique_lock kullanan mutex'ler
///////////////////////////////////////
// Lambda İfadeleri (C++11 ve yukarısı)
///////////////////////////////////////
// lambda'lar, tam olarak çağrıldığı yerde bir anonim fonksiyon tanımlamak
// veya fonksiyona argüman geçmek için uygun bir yoldur.
// Mesela, pair'lardan oluşan bir vector'u, pair'ın ikinci değerine
// göre sıralamak isteyelim
vector<pair<int, int> > tester;
tester.push_back(make_pair(3, 6));
tester.push_back(make_pair(1, 9));
tester.push_back(make_pair(5, 0));
// sort fonksiyonuna üçüncü argüman olarak lambda ifadesini geç
// sort, <algorithm> başlığında tanımlı
sort(tester.begin(), tester.end(), [](const pair<int, int>& lhs, const pair<int, int>& rhs) {
return lhs.second < rhs.second;
});
// Lambda ifadesinin söz dizimine dikkat edin,
// lambda'daki [], değişkenleri "tutmak" için kullanılır
// "Tutma listesi", fonksiyon gövdesinde nelerin, ne şekilde erişilebilir olduğunu tanımlar
// Şunlardan biri olabilir:
// 1. bir değer : [x]
// 2. bir referans : [&x]
// 3. mevcut scope içindeki herhangi bir değişkene referans ile [&]
// 4. 3 ile aynı, ama değer ile [=]
// Mesela:
vector<int> dog_ids;
// number_of_dogs = 3;
for(int i = 0; i < 3; i++) {
dog_ids.push_back(i);
}
int weight[3] = {30, 50, 10};
// Mesela dog_ids vector'unu dog'ların ağırlıklarına göre sıralamak isteyelim
// Yani en sonunda şöyle olmalı: [2, 0, 1]
// Burada lambda ifadesi oldukça kullanışlıdır
sort(dog_ids.begin(), dog_ids.end(), [&weight](const int &lhs, const int &rhs) {
return weight[lhs] < weight[rhs];
});
// Dikkat edersen "weight" dizisini referans ile aldık.
// C++'da lambdalar hakkında daha fazla bilgi için : http://stackoverflow.com/questions/7627098/what-is-a-lambda-expression-in-c11
//////////////////////////////////
// Akıllı For (C++11 ve yukarısı)
//////////////////////////////////
// Akıllı for döngüsünü bir tutucuyu dolaşmak için kullanabilirsin
int arr[] = {1, 10, 3};
for(int elem: arr){
cout << elem << endl;
}
// Tutucunun elemanlarının tipi için endişe etmeden "auto" kullanabilirsin
// Mesela:
for(auto elem: arr) {
// arr dizisinin elemanlarıyla ilgili bir şeyler yap
}
////////////////
// Güzel Şeyler
////////////////
// C++ dilinin bakış açısı yeni başlayanlar için (hatta dili iyi bilenler için bile)
// şaşırtıcı olabilir.
// Bu bölüm, ne yazık ki, büyük ölçüde tam değil; C++ kendi ayağına ateş edilebilecek kolay
// dillerden biridir.
// private metodları override edebilirsin!
class Foo {
virtual void bar();
};
class FooSub : public Foo {
virtual void bar(); // Foo::bar fonksiyonu override edilir!
};
// 0 == false == NULL (çoğu zaman)!
bool* pt = new bool;
*pt = 0; // 'pt'nin gösterdiği değere false atar.
pt = 0; // 'pt'ye null pointer atar. Her iki satır uyarısız derlenir.
// nullptr'ın bu meselenin bazılarını çözmesi beklenmiştir:
int* pt2 = new int;
*pt2 = nullptr; // Derlenmez.
pt2 = nullptr; // pt2'ye null atar.
// bool tipleri için bir istisna vardır.
// Bu null pointer'ları if(!ptr) ile test etmek içindir.
// ama sonuç olarak bir bool değerine nullptr atayabilirsin!
*pt = nullptr; // '*pt' değeri bir boll olmasına rağmen, hala derlenir!
// '=' != '=' != '='!
// Calls Foo::Foo(const Foo&) or some variant (see move semantics) copy
// Foo::Foo(const Foo&) çağrısını veya kopyalama constructor'ının bir çeşidinin çağrısınıyapar(taşıma semantiklerine bknz.)
Foo f2;
Foo f1 = f2;
// Foo::operator=(Foo&) çağrısını yapar.
Foo f1;
f1 = f2;
///////////////////////////////////////
// Tuple (C++11 ve yukarısı)
///////////////////////////////////////
#include<tuple>
// Ana fikir olarak, Tuple, eski veri yapılarına (C'deki struct'lar) benzer ama isimli veri üyeleri yerine
// elemanlarına tuple içindeki sırasına göre erişilir.
// Tuple'ı inşa ederek başlayalım
// değişkenleri tuple içinde paketliyoruz
auto first = make_tuple(10, 'A');
const int maxN = 1e9;
const int maxL = 15;
auto second = make_tuple(maxN, maxL);
// 'first' tuple'ının değerlerini yazdırma
cout << get<0>(first) << " " << get<1>(first) << "\n"; // 10 A yazdırır
// 'second' tuple'ının değerlerini yazdırma
cout << get<0>(second) << " " << get<1>(second) << "\n"; // 1000000000 15 yazdırır
// Değişkenleri tuple'dan çıkarma
int first_int;
char first_char;
tie(first_int, first_char) = first;
cout << first_int << " " << first_char << "\n"; // 10 A yazdırır
// Ayrıca şu şekide de tuple oluşturabiliriz.
tuple<int, char, double> third(11, 'A', 3.14141);
// tuple_size, tuple'daki eleman sayısını (constexpr olarak) döndürür
cout << tuple_size<decltype(third)>::value << "\n"; // 3 yazdırır
// tuple_cat, tuple'daki tüm elemanları aynı sırada birleştirir.
auto concatenated_tuple = tuple_cat(first, second, third);
// concatenated_tuple = (10, 'A', 1e9, 15, 11, 'A', 3.14141) olur
cout << get<0>(concatenated_tuple) << "\n"; // 10 yazdırır
cout << get<3>(concatenated_tuple) << "\n"; // 15 yazdırır
cout << get<5>(concatenated_tuple) << "\n"; // 'A' yazdırır
/////////////////////
// Tutucular
/////////////////////
// Tutucular veya Standard Şablon Kütüphanesi(STL) önceden tanımlanmış şablonlar sunar.
// Bunlar elemanları için ayrılan hafıza alanını yönetir
// ve onlara erişim ve değiştirmek için üye fonksiyonlar sağlar
// Bazı tutucular şunlardır:
// Vector (Dinamik Dizi)
// koşma anında nesne dizisi veya list oluşturmamızı sağlar
#include <vector>
string val;
vector<string> my_vector; // vector'ü tanımla
cin >> val;
my_vector.push_back(val); // val değerini my_vector vectörüne push edecektir
my_vector.push_back(val); // val değerini yeniden push edecektir (şu an iki elemanı var)
// vector içinde dolaşmak için iki seçenek var:
// ya klasik döngüyle (0. index'ten son index'e kadar iterasyon yaparak)
for (int i = 0; i < my_vector.size(); i++) {
cout << my_vector[i] << endl; // vector'ün elemanlarına uşamak için [] operatörünü kullanabiliriz
}
// ya da iteratör kulllanarak:
vector<string>::iterator it; // vector için iterator tanımla
for (it = my_vector.begin(); it != my_vector.end(); ++it) {
cout << *it << endl;
}
// Set(Küme)
// Set'ler benzersiz(unique) elemanları belirli bir sırada saklayan tutuculardır.
// Set, benzersiz değerleri, herhangi bir fonksiyon veya kod gerektirmeksizin, sıralı olarak
#include<set>
set<int> ST; // int tipi için set tanımlar
ST.insert(30); // ST kümesini 30 değerini dahil eder
ST.insert(10); // ST kümesini 10 değerini dahil eder
ST.insert(20); // ST kümesini 20 değerini dahil eder
ST.insert(30); // ST kümesini 30 değerini dahil eder
// Şimdi kümedeki elemanlar aşağıdaki gibidir
// 10 20 30
// Bir eleman silmek için:
ST.erase(20); // 20 değerine sahip elemanı siler
// Set ST: 10 30
// Iterator kullanarak Set içinde iterasyon yapmak için:
set<int>::iterator it;
for(it=ST.begin();it<ST.end();it++) {
cout << *it << endl;
}
// Output:
// 10
// 30
// Tutucuyu tamamen silmek için Tutucu_Adi.clear() kullanırız
ST.clear();
cout << ST.size(); // ST kümesinin eleman sayısı(size)nı yazdırır.
// Output: 0
// NOTE: Aynı elemanlari içerebilen kümle için multiset kullanırız
// Map(Harita)
// Map, elemanları anahtar değer, haritalanmış değer şeklinde özel bir sırada saklar.
// anahtar_değer -> haritalanmış_değer
#include<map>
map<char, int> mymap; // Anahtar char ve değer int olacak şekilde map tanımlar
mymap.insert(pair<char,int>('A',1));
// 1 değeri için A anahtar değerini ekler
mymap.insert(pair<char,int>('Z',26));
// 26 değeri için Z anahtar değerini ekler
// Map'te dolaşma
map<char,int>::iterator it;
for (it=mymap.begin(); it!=mymap.end(); ++it)
std::cout << it->first << "->" << it->second << '\n';
// Output:
// A->1
// Z->26
// Anahtar'a atanmış değeri bulmak için
it = mymap.find('Z');
cout << it->second;
// Output: 26
/////////////////////////////////////////////
// Mantıksal ve Bit seviyesindeki operatörler
/////////////////////////////////////////////
// Pek çok C++ operatörleri diğer dillerdekiyle aynıdır
// Mantıksal operatörler
// C++, bool ifadelerinde Kısa-devre değerlendirmesini kullanır yani ikinci argüman yalnızca ilk argüman
// ifadenin değerine karar vermek için yeterli değilse çalıştırılır
true && false // **mantıksal ve** işlemi yapılır ve yanlış sonucu üretilir
true || false // **mantıksal veya** işlemi yapılır ve true sonucu üretilir
! true // **mantıksal değil** işlemi yapılır ve yalnış sonucu üretilir
// Sembolleri kullanmak yerine onlara karşılık gelen anahtar kelimeler kullanılabilir
true and false // **mantıksal ve** işlemi yapılır ve yanlış sonucu üretilir
true or false // **mantıksal veya** işlemi yapılır ve true sonucu üretilir
not true // **mantıksal değil** işlemi yapılır ve yalnış sonucu üretilir
// Bit seviyesindeki operatörler
// **<<** Sola kaydırma operatörü
// << bitleri sola kaydırır
4 << 1 // 4'ün bitlerini 1 sola kaydırır ve 8 sonucunu verir
// x << n, x * 2^n olarak düşünülebilir
// **>>** Sağa kaydırma operatörü
// >> bitleri sağa kaydırır
4 >> 1 // 4'ün bitlerini 1 sağa kaydırır ve 2 sonucunu verir
// x >> n, x / 2^n olarak düşünülebilir
~4 // Bit seviyesinde değil işlemini gerçekleştirir
4 | 3 // Bit seviyesinde veya işlemini gerçekleştirir
4 & 3 // Bit seviyesinde ve işlemini gerçekleştirir
4 ^ 3 // Bit seviyesinde xor işlemini gerçekleştirir
// Eşdeğer anahtar kelimeler
compl 4 // Bit seviyesinde değil işlemini gerçekleştirir
4 bitor 3 // Bit seviyesinde veya işlemini gerçekleştiri
4 bitand 3 // Bit seviyesinde ve işlemini gerçekleştirir
4 xor 3 // Bit seviyesinde xor işlemini gerçekleştirir
```
İleri okuma:
Güncel bir referans
<http://cppreference.com/w/cpp> adresinde bulunabilir
Ek kaynaklar <http://cplusplus.com> adresinde bulunabilir
|