1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
38
39
40
41
42
43
44
45
46
47
48
49
50
51
52
53
54
55
56
57
58
59
60
61
62
63
64
65
66
67
68
69
70
71
72
73
74
75
76
77
78
79
80
81
82
83
84
85
86
87
88
89
90
91
92
93
94
95
96
97
98
99
100
101
102
103
104
105
106
107
108
109
110
111
112
113
114
115
116
117
118
119
120
121
122
123
124
125
126
127
128
129
130
131
132
133
134
135
136
137
138
139
140
141
142
143
144
145
146
147
148
149
150
151
152
153
154
155
156
157
158
159
160
161
162
163
164
165
166
167
168
169
170
171
172
173
174
175
176
177
178
179
180
181
182
183
184
185
186
187
188
189
190
191
192
193
194
195
196
197
198
199
200
201
202
203
204
205
206
207
208
209
210
211
212
213
214
215
216
217
218
219
220
221
222
223
224
225
226
227
228
229
230
231
232
233
234
235
236
237
238
239
240
241
242
243
244
245
246
247
248
249
250
251
252
253
254
255
256
257
258
259
260
261
262
263
264
265
266
267
268
269
270
271
272
273
274
275
276
277
278
279
280
281
282
283
284
285
286
287
288
289
290
291
292
293
294
295
296
297
298
299
300
301
302
303
304
305
306
307
308
309
310
311
312
313
314
315
316
317
318
319
320
321
322
323
324
325
326
327
328
329
330
331
332
333
334
335
336
337
338
339
340
341
342
343
344
345
346
347
348
349
350
351
352
353
354
355
356
357
358
359
360
361
362
363
364
365
366
367
368
369
370
371
372
373
374
375
376
377
378
379
380
381
382
383
384
385
386
387
388
389
390
391
392
393
394
395
396
397
398
399
400
401
402
403
404
405
406
407
408
409
410
411
412
413
414
415
416
417
418
419
420
421
422
423
424
425
426
427
428
429
430
431
432
433
434
435
436
437
438
439
440
441
442
443
444
445
446
447
448
449
450
451
452
453
454
455
456
457
458
459
460
461
462
463
464
465
466
467
468
469
470
471
472
473
474
475
476
477
478
479
480
481
482
483
484
485
486
487
488
489
490
491
492
493
494
495
496
497
498
499
500
501
502
503
504
505
506
507
508
509
510
511
512
513
514
515
516
517
518
519
520
521
522
523
524
525
526
527
528
529
530
531
532
533
534
535
536
537
538
539
540
541
542
543
544
545
546
547
548
549
550
551
552
553
554
555
556
557
558
559
560
561
562
563
564
565
566
567
568
569
570
571
572
573
574
575
576
577
578
579
580
581
582
583
584
585
586
587
588
589
590
591
592
593
594
595
596
597
598
599
600
601
602
603
604
605
606
|
---
language: javascript
contributors:
- ["Leigh Brenecki", "https://leigh.net.au"]
- ["Ariel Krakowski", "http://www.learneroo.com"]
translators:
- ["Kaan Kaçar", "https://github.com/kaankacar"]
filename: learnjavascript-tr.js
lang: tr-tr
---
JavaScript, Brendan Eich tarafından 1995 yılında oluşturuldu. Başlangıçta, daha karmaşık web uygulamaları için Java'nın kullanıldığı siteler için daha basit bir betik dili olarak tasarlandı, ancak Web sayfalarıyla sıkı entegrasyonu ve tarayıcılardaki yerleşik desteği nedeniyle Java'dan daha yaygın hale geldi.
Ancak, JavaScript yalnızca web tarayıcılarıyla sınırlı değildir: Google Chrome'un V8 JavaScript motoru için bağımsız bir çalışma ortamı sağlayan Node.js giderek daha popüler hale gelmektedir.
JavaScript, C diline benzer bir sözdizimine sahiptir, bu nedenle C veya Java gibi dilleri kullandıysanız, temel sözdizimin büyük bir kısmını zaten biliyorsunuz. Bununla birlikte, isim benzerliğine rağmen, JavaScript'in nesne modeli Java'nınkinden önemli ölçüde farklıdır.
```js
// Tek satırlık yorumlar iki eğik çizgi ile başlar.
/* Çok satırlı yorumlar eğik çizgi-yıldız ile başlar,
ve yıldız-eğik çizgi ile biter */
// İfadeler ; ile sonlandırılabilir
birSeyYap();
// ... ancak sonlandırma yapmak zorunda değilsiniz, çünkü noktalı virgüller
// otomatik olarak yeni satırlarda yer alır, ancak bazı durumlar hariç.
birSeyYap()
// Bu durumlar beklenmeyen sonuçlara yol açabileceğinden, burada
// noktalı virgüller kullanmaya devam edeceğiz.
///////////////////////////////////
// 1. Sayılar, Dizeler ve Operatörler
// JavaScript'in bir sayı türü vardır (64 bitlik IEEE 754 double).
// Double'lar 52 bitlik bir mantisaya sahiptir, bu da tam sayıları
// yaklaşık olarak 9✕10¹⁵'e kadar kesin olarak depolamak için yeterlidir.
3; // = 3
1.5; // = 1.5
// Temel aritmetik işlemler beklediğiniz gibi çalışır.
1 + 1; // = 2
0.1 + 0.2; // = 0.30000000000000004
8 - 1; // = 7
10 * 2; // = 20
35 / 5; // = 7
// Hatta düzensiz bölme işlemi de yapılabilir.
5 / 2; // = 2.5
// Ve modülo bölmesi de yapılabilir.
10 % 2; // = 0
30 % 4; // = 2
18.5 % 7; // = 4.5
// Bit işlemleri de çalışır; bir bit işlemi yaptığınızda float'ınız
// *en fazla* 32 bitlik bir işaretleme tamsayıya dönüştürülür.
1 << 2; // = 4
// Öncelik parantez ile sağlanır.
(1 + 3) * 2; // = 8
// Üç adet gerçek olmayan sayı değeri vardır:
Infinity; // örneğin 1/0'ın sonucu
-Infinity; // örneğin -1/0'ın sonucu
NaN; // örneğin 0/0'ın sonucu, 'Sayı Değil' anlamına gelir
// Ayrıca boolean türü vardır.
true;
false;
// Stringler ' veya " ile oluşturulur.
'abc';
"Merhaba, dünya";
// Olumsuzluk işareti ! sembolü ile yapılır.
!true; // = false
!false; // = true
// Eşitlik === ile kontrol edilir.
1 === 1; // = true
2 === 1; // = false
// Eşitsizlik !== ile kontrol edilir.
1 !== 1; // = false
2 !== 1; // = true
// Diğer karşılaştırmalar
1 < 10; // = true
1 > 10; // = false
2 <= 2; // = true
2 >= 2; // = true
// Stringler + ile birleştirilir.
"Merhaba " + "dünya!"; // = "Merhaba dünya!"
// ... ve sadece stringlerle sınırlı olmayan bir şekilde çalışır
"1, 2, " + 3; // = "1, 2, 3"
"Merhaba " + ["dünya", "!"]; // = "Merhaba dünya,!"
// ve < ve > ile karşılaştırma yapılabilir.
"a" < "b"; // = true
// Tip dönüşümü(type conversion), çift eşittir işaretiyle yapılan karşılaştırmalarda gerçekleştirilir.
"5" == 5; // = true
null == undefined; // = true
// ...ancak === işaretini kullanırsanız...
"5" === 5; // = false
null === undefined; // = false
// ...bu bazen garip davranışlara yol açabilir...
13 + !0; // 14
"13" + !0; // '13true'
// Bir stringteki karakterlere `charAt` kullanarak erişebilirsiniz.
"Bu bir string(dize)".charAt(0); // = 'B'
// ...veya daha büyük parçaları almak için `substring` kullanabilirsiniz.
"Merhaba dünya".substring(0, 5); // = "Merhaba"
// `length` bir özelliktir, bu yüzden () kullanmayın.
"Merhaba".length; // = 7
// Ayrıca `null` ve `undefined` değerleri de vardır.
null; // bilerek atanmamış bir değeri belirtmek için kullanılır.
undefined; // bir değerin şu anda mevcut olmadığını belirtmek için kullanılır (aslında
// `undefined` kendisi bir değerdir)
// false, null, undefined, NaN, 0 ve "" yanıltıcıdır (falsy); diğer her şey doğrudur (truthy).
// 0 yanıltıcıdır ve "0" doğrudur, 0 == "0" olduğu halde.
///////////////////////////////////
// 2. Değişkenler(Variables), Diziler(Arrays) ve Nesneler(Objects)
// Değişkenler `var` anahtar kelimesiyle tanımlanır. JavaScript dinamik olarak
// yazıldığından türü belirtmeniz gerekmez. Atama işlemi tek `=` karakteriyle yapılır.
var birDegisken = 5;
// Eğer var anahtar kelimesini atlamışsanız, hata almayacaksınız...
ikinciDegisken = 10;
// ...ancak değişkeniniz tanımladığınız kapsamda değil, global kapsamda oluşturulur.
// Atanmadan tanımlanan değişkenler undefined olarak ayarlanır.
var ucuncuDegisken; // = undefined
// Eğer tek satırda birkaç değişken tanımlamak istiyorsanız, virgül ayırıcısını kullanabilirsiniz.
var dorduncuDegisken = 2, besinciDegisken = 4;
// Değişkenler üzerinde matematiksel işlemler için kısa yol bulunmaktadır:
birDegisken += 5; // birDegisken = birDegisken + 5; birDegisken şimdi 10
birDegisken *= 10; // şimdi birDegisken 100
// Ve 1 eklemek veya çıkarmak için daha da kısa bir yol bulunmaktadır
birDegisken++; // şimdi birDegisken 101
birDegisken--; // tekrar 100'e döndü
// Diziler, herhangi bir türde değerlerin sıralı listeleridir.
var benimDizim = ["Merhaba", 45, true];
// Elemanlara, köşeli parantezlerle indeks(index) kullanarak erişilebilir.
// Dizi indeksleri sıfırdan başlar.
benimDizim[1]; // = 45
// Diziler değiştirilebilir ve değişken uzunluğa sahiptir.
benimDizim.push("Dünya");
benimDizim.length; // = 4
// Belirli bir indekse ekleme/düzenleme yapma
benimDizim[3] = "Merhaba";
// Dizinin başından veya sonundan bir eleman ekleyip çıkarma
benimDizim.unshift(3); // İlk eleman olarak ekle
birDegisken = benimDizim.shift(); // İlk elemanı çıkar ve geri döndür
benimDizim.push(3); // Son eleman olarak ekle
birDegisken = benimDizim.pop(); // Son elemanı çıkar ve geri döndür
// Dizinin tüm elemanlarını noktalı virgül ile birleştir
var benimDizim0 = [32,false,"js",12,56,90];
benimDizim0.join(";"); // = "32;false;js;12;56;90"
// İndeks 1'den (dahil) indeks 4'e (hariç) kadar olan elemanları içeren alt diziyi al
benimDizim0.slice(1,4); // = [false,"js",12]
// İndeks 2'den başlayarak 4 elemanı kaldır ve yerine "hi", "wr" ve "ld" dizelerini ekle; kaldırılan alt diziyi döndür
benimDizim0.splice(2,4,"hi","wr","ld"); // = ["js",12,56,90]
// benimDizim0 === [32,false,"hi","wr","ld"]
// JavaScript nesneleri, diğer dillerde "sözlük(dictionary)" veya "haritalar(maps)" ile eşdeğerdir: anahtar-değer çiftlerinin sırasız bir koleksiyonudur.
var benimNesnem = {anahtar1: "Merhaba", anahtar2: "Dünya"};
// Değerler herhangi bir tür olabilir.
var benimNesnem = {benimAnahtarim: "benimDegerim", "digerAnahtarim": 4};
// Nesne özelliklerine köşeli parantezlerle veya nokta sözdizimi kullanarak da erişilebilir,
benimNesnem["digerAnahtarim"]; // = 4
benimNesnem.benimAnahtarim; // = "benimDegerim"
// Nesneler değiştirilebilir; değerler değiştirilebilir ve yeni anahtarlar eklenir.
benimNesnem.benimUcuncuAnahtarim = true;
// Henüz tanımlanmamış bir değeri erişmeye çalışırsanız, undefined alırsınız.
benimNesnem.benimDorduncuAnahtarim; // = undefined
///////////////////////////////////
// 3. Mantık ve Kontrol Yapıları
// `if` yapısı beklediğiniz gibi çalışır.
var sayi = 1;
if (sayi == 3){
// sayı 3 ise değerlendirilir
} else if (sayi == 4){
// sayı 4 ise değerlendirilir
} else {
// ne 3 ne de 4 ise değerlendirilir
}
// `while` da beklediğiniz gibi çalışır.
while (true){
// Sonsuz döngü!
}
// Do-while döngüleri, while döngülerine benzer, ancak her zaman en az bir kez çalışır.
var input;
do {
input = getInput();
} while (!isValid(input));
// `for` döngüsü C ve Java ile aynıdır:
// başlatma; devam koşulu; iterasyon.
for (var i = 0; i < 5; i++){
// 5 kez çalışır
}
// Etiketli döngülerden çıkmak, Java'ya benzer.
dis:
for (var i = 0; i < 10; i++) {
for (var j = 0; j < 10; j++) {
if (i == 5 && j ==5) {
break dis;
// sadece iç içe olan yerine dış döngüden çıkar
}
}
}
// for/in ifadesi bir nesnenin özellikleri üzerinde dolaşmaya olanak sağlar.
var aciklama = "";
var kisi = {ad:"Kaan", soyad:"Kaçar", yas:26};
for (var x in kisi){
aciklama += kisi[x] + " ";
} // aciklama = 'Kaan Kaçar 26'
// for/of ifadesi, yinelemeli nesneler üzerinde dolaşmayı sağlar
var evdekiHayvanlar = "";
var hayvanlar = ["kedi", "köpek", "hamster", "kirpi"];
for (var hayvan of hayvanlar){
evdekiHayvanlar += hayvan + " ";
} // evdekiHayvanlar = 'kedi köpek hamster kirpi '
// && mantıksal ve, || mantıksal veya'dır.
if (ev.buyukluk == "büyük" && ev.renk == "mavi"){
ev.icinde = "ayı";
}
if (renk == "kırmızı" || renk == "mavi"){
// renk ya kırmızı ya da mavidir
}
// && ve || "kısa devre(short circuit)" yapar, bu varsayılan değerlerin atanmasında kullanışlıdır.
var isim = digerIsim || "varsayılan";
// `switch` ifadesi `===` ile eşitlik kontrolü yapar.
// case kodu çalıştıktan sonra çalışmasını istemiyorsanız "break" kullanın.
not = 'B';
switch (not) {
case 'A':
console.log("Harika iş");
break;
case 'B':
console.log("İyi iş");
break;
case 'C':
console.log("Daha iyisini yapabilirsin");
break;
default:
console.log("Eyvah");
break;
}
///////////////////////////////////
// 4. Fonksiyonlar, Kapsam(Scope) ve Kapanışlar(Closure)
// JavaScript fonksiyonları `function` anahtar kelimesi ile tanımlanır.
function fonksiyonum(sey){
return sey.toUpperCase();
}
fonksiyonum("foo"); // = "FOO"
// Dikkat edilmesi gereken bir nokta, döndürülecek değerin `return` anahtar kelimesiyle
// aynı satırda başlaması gerektiğidir. Aksi takdirde, otomatik noktalı virgül ekleme
// nedeniyle her zaman `undefined` döndürülür.
function fonksiyonum(){
return // <- buraya otomatik olarak noktalı virgül eklenir
{buBir: 'nesne haritası'};
}
fonksiyonum(); // = undefined
// JavaScript fonksiyonları birinci sınıf nesnelerdir, bu nedenle farklı değişken adlarına
// yeniden atanabilir ve diğer fonksiyonlara argüman olarak geçilebilir - örneğin,
// bir olay işleyici sağlarken:
function fonksiyonum(){
// bu kod 5 saniye sonra çağrılacak
}
setTimeout(fonksiyonum, 5000);
// Not: setTimeout, JS dilinin bir parçası değildir, ancak tarayıcılar ve Node.js tarafından sağlanır.
// Tarayıcılar tarafından sağlanan başka bir fonksiyon da setInterval'dir
function fonksiyonum(){
// bu kod her 5 saniyede bir çağrılacak
}
setInterval(fonksiyonum, 5000);
// Fonksiyon nesnelerinin bile isimle tanımlanması gerekmez - başka bir argümana
// doğrudan anonim bir fonksiyon tanımı yazabilirsiniz.
setTimeout(function(){
// bu kod 5 saniye sonra çağrılacak
}, 5000);
// JavaScript, fonksiyon kapsamına sahiptir; fonksiyonlar kendi kapsamlarını alır,
// ancak diğer bloklar almaz.
if (true){
var i = 5;
}
i; // = 5 - blok kapsamı olan bir dilde beklendiği gibi undefined değil
// Bu, "hemen çalışan anonim fonksiyonlar"ın yaygın bir modeline yol açmıştır.
// Bu model, geçici değişkenlerin global kapsama sızmasını önler.
(function(){
var gecici = 5;
// Global kapsama `window` olarak atanarak global kapsama erişebiliriz.
// Web tarayıcısında global nesne her zaman `window`'dur. Node.js gibi tarayıcı dışı
// ortamlarda global nesnenin farklı bir adı olabilir.
window.kalici = 10;
})();
gecici; // Referans Hatası verir
kalici; // = 10
// JavaScript'in en güçlü özelliklerinden biri closure'lardır. Eğer bir fonksiyon başka bir fonksiyonun içinde tanımlanmışsa, iç fonksiyon dış fonksiyonun tüm değişkenlerine erişebilir, hatta dış fonksiyon sonlandıktan sonra bile.
function beşSaniyedeMerhabaDe(isim){
var mesaj = "Merhaba, " + isim + "!";
// İç fonksiyonlar varsayılan olarak yerel kapsama yerleştirilir, sanki `var` ile tanımlanmış gibi.
function içFonksiyon(){
alert(mesaj);
}
setTimeout(içFonksiyon, 5000);
// setTimeout asenkron bir işlem olduğu için beşSaniyedeMerhabaDe fonksiyonu hemen sonlanacak ve setTimeout daha sonra içFonksiyon'u çağıracak. Ancak içFonksiyon, beşSaniyedeMerhabaDe fonksiyonunun kapsamında olduğu için içFonksiyon sonunda çağrıldığında hala `mesaj` değişkenine erişebilecektir.
}
beşSaniyedeMerhabaDe("Kaan"); // 5 saniye sonra "Merhaba, Kaan!" içeren bir pencere açacak
///////////////////////////////////
// 5. Nesneler Hakkında Daha Fazla: Kurucular(Constructors) ve Prototipler(Prototypes)
// Nesneler fonksiyonlar içerebilir.
var myObj = {
myFunc: function(){
return "Merhaba dünya!";
}
};
myObj.myFunc(); // = "Merhaba dünya!"
// Nesneye bağlı olarak çağrılan fonksiyonlar, `this` anahtar kelimesini kullanarak kendilerine bağlı olan nesneye erişebilir.
myObj = {
myString: "Merhaba dünya!",
myFunc: function(){
return this.myString;
}
};
myObj.myFunc(); // = "Merhaba dünya!"
// `this` hangi bağlamda fonksiyonun çağrıldığıyla ilgilidir, tanımlandığı yerle değil. Bu nedenle, fonksiyonumuz nesnenin bağlamında çağrılmazsa çalışmaz.
var myFunc = myObj.myFunc;
myFunc(); // = undefined
// Tersine, bir fonksiyon, tanımlandığı sırada bağlı olmasa bile nesneye atanabilir ve `this` aracılığıyla nesneye erişebilir.
var myOtherFunc = function(){
return this.myString.toUpperCase();
};
myObj.myOtherFunc = myOtherFunc;
myObj.myOtherFunc(); // = "MERHABA DÜNYA!"
// Ayrıca, bir fonksiyonu çağırırken onu hangi bağlamda çalıştıracağımızı `call` veya `apply` kullanarak belirtebiliriz.
var anotherFunc = function(s){
return this.myString + s;
};
anotherFunc.call(myObj, " Ve Merhaba Ay!"); // = "Merhaba Dünya! Ve Merhaba Ay!"
// `apply` işlevi neredeyse aynıdır, ancak bir argüman listesi için bir dizi alır.
anotherFunc.apply(myObj, [" Ve Merhaba Güneş!"]); // = "Merhaba Dünya! Ve Merhaba Güneş!"
// Bu, bir dizi geçirmek istediğinizde bir argüman dizisini kabul eden bir işlevle çalışırken faydalıdır.
Math.min(42, 6, 27); // = 6
Math.min([42, 6, 27]); // = NaN (Haydaaa)
Math.min.apply(Math, [42, 6, 27]); // = 6
// Ancak, `call` ve `apply` geçicidir. Kalıcı olmasını istediğimizde `bind` kullanabiliriz.
var birlestir = anotherFunc.bind(myObj);
birlestir(" Ve Merhaba Satürn!"); // = "Merhaba Dünya! Ve Merhaba Satürn!"
// `bind` ayrıca bir işlevi kısmen uygulamak (curry) için de kullanılabilir.
var product = function(a, b){ return a * b; };
var ikiylecarp = product.bind(this, 2);
ikiylecarp(8); // = 16
// `new` anahtar kelimesiyle bir işlevi çağırdığınızda, yeni bir nesne oluşturulur ve bu nesne `this` anahtar kelimesi aracılığıyla işleve ulaşır. Böyle çağrılmak üzere tasarlanmış işlevlere kurucular denir.
var MyConstructor = function(){
this.myNumber = 5;
};
myNewObj = new MyConstructor(); // = {myNumber: 5}
myNewObj.myNumber; // = 5
// JavaScript, diğer popüler nesne tabanlı dillerin aksine, 'sınıf' taslaklarından oluşturulan 'örnekler' kavramına sahip değildir; bunun yerine, JavaScript, örnekleme ve kalıtımı tek bir kavramda birleştirir: 'prototype' (prototip).
// Her JavaScript nesnesinin bir 'prototype'u vardır. Bir nesnenin üzerinde mevcut olmayan bir özelliğe erişmeye çalıştığınızda, yorumlayıcı prototipine bakar.
// Bazı JS uygulamaları, nesnenin prototipine `__proto__` sihirli özelliği üzerinden erişmenizi sağlar. Bu, prototipleri açıklamak için faydalı olsa da, bunun standart bir parçası değildir; prototipleri kullanmanın standart yollarına daha sonra geleceğiz.
var myObj = {
myString: "Merhaba dünya!"
};
var prototipim = {
hayatinAnlami: 42,
myFunc: function(){
return this.myString.toLowerCase();
}
};
myObj.__proto__ = prototipim;
myObj.hayatinAnlami; // = 42
// Bu, işlevler için de çalışır.
myObj.myFunc(); // = "merhaba dünya!"
// Elbette, özelliğiniz prototipte değilse, prototipin prototipi aranır ve böyle devam eder.
prototipim.__proto__ = {
myBoolean: true
};
myObj.myBoolean; // = true
// Burada herhangi bir kopyalama işlemi yoktur; her nesne, prototipine bir referans tutar. Bu, prototipi değiştirebileceğimiz ve değişikliklerimizin her yerde yansıyacağı anlamına gelir.
prototipim.hayatinAnlami = 43;
myObj.hayatinAnlami; // = 43
// for/in ifadesi bir nesnenin özellikleri üzerinde yinelemeye izin verir,
// bir null prototipi görünceye kadar prototip zinciri üzerinde yürür.
for (var x in myObj){
console.log(myObj[x]);
}
///çıktı:
// Merhaba dünya!
// 43
// [Fonksiyon: myFunc]
// true
// Yalnızca nesneye kendisi tarafından eklenen özellikleri düşünmek için
// ve prototiplerini değil, `hasOwnProperty()` kontrolünü kullanın.
for (var x in myObj){
if (myObj.hasOwnProperty(x)){
console.log(myObj[x]);
}
}
///çıktı:
// Merhaba dünya!
// `__proto__`'nun standart olmadığını ve mevcut bir nesnenin prototipini
// değiştirmenin standart bir yolunun olmadığını belirttik. Bununla birlikte, verilen bir prototiple
// yeni bir nesne oluşturmanın iki yolu vardır.
// İlk yöntem:
var myObj = Object.create(myPrototype);
myObj.meaningOfLife; // = 43
// İkinci yol, yapıcılarla(constructors) ilgilidir.
// Yapıcıların prototype adında bir özelliği vardır. Bu, yapıcı işlevinin kendisinin prototipi değildir;
// bunun yerine, yeni nesnelerin, o yapıcı ve new anahtar kelimesiyle oluşturulduklarında verilen
// prototiptir.
MyConstructor.prototype = {
myNumber: 5,
getMyNumber: function(){
return this.myNumber;
}
};
var myNewObj2 = new MyConstructor();
myNewObj2.getMyNumber(); // = 5
myNewObj2.myNumber = 6;
myNewObj2.getMyNumber(); // = 6
// Dize ve sayı gibi yerleşik tiplerin ayrıca denk gelen sarma nesnelerini oluşturan yapıcıları vardır.
var myNumber = 12;
var myNumberObj = new Number(12);
myNumber == myNumberObj; // = true
// Ancak, tam olarak eşdeğer değiller.
typeof myNumber; // = 'number'
typeof myNumberObj; // = 'object'
myNumber === myNumberObj; // = false
if (0){
// Bu kod çalışmayacak, çünkü 0 yanlış değerlidir.
}
if (new Number(0)){
// Bu kod çalışacak, çünkü sarmalanan sayılar nesnelerdir ve nesneler
// her zaman doğru değerlidir.
}
// Bununla birlikte, sarma nesneleri ve düzenli yerleşik tipler bir prototipi paylaşırlar, bu yüzden
// aslında bir dizeye işlevsellik ekleyebilirsiniz, örneğin.
String.prototype.firstCharacter = function(){
return this.charAt(0);
};
"abc".firstCharacter(); // = "a"
// Bu genellikle "polyfilling" olarak adlandırılan bir yöntemde kullanılır.
// Örneğin, Object.create bazı uygulamalarda mevcut değil,
// ancak aşağıdaki polyfill ile yine de kullanabiliriz:
if (Object.create === undefined){ // mevcut ise üzerine yazma
Object.create = function(proto){
// doğru prototipe sahip geçici bir yapıcı oluştur
var Constructor = function(){};
Constructor.prototype = proto;
// ardından onu kullanarak yeni, uygun prototipli bir nesne oluştur
return new Constructor();
};
}
// ES6
// "let" anahtar kelimesi, değişkenleri bir fonksiyon kapsamı yerine
// bir leksikal kapsamda tanımlamanıza olanak tanır, var anahtar kelimesi gibi.
let name = "Billy";
// let ile tanımlanan değişkenlere yeni değerler atanabilir.
name = "William";
// "const" anahtar kelimesi, let ile aynı şekilde bir leksikal kapsamda bir değişken tanımlamanıza olanak tanır,
// ancak bir değer atandıktan sonra tekrar değer atanamaz.
const pi = 3.14;
pi = 4.13; // Bunu yapamazsınız.
// ES6'da "lambda sözdizimi" olarak bilinen bir fonksiyon için farklı bir sözdizimi vardır.
// Bu, sabit ve let ile tanımlanan değişkenler gibi bir leksikal kapsamda fonksiyonların tanımlanmasına olanak tanır.
const isEven = (number) => {
return number % 2 === 0;
};
isEven(7); // false
// Geleneksel sözdizimde bu fonksiyonun "eşdeğeri" şu şekilde görünür:
function isEven(number) {
return number % 2 === 0;
};
// "eşdeğer" kelimesini çift tırnak içine koydum çünkü lambda sözdizisi kullanılarak tanımlanan bir fonksiyon, tanımdan önce çağrılamaz.
// Aşağıdaki, geçersiz bir kullanım örneğidir:
add(1, 8);
const add = (firstNumber, secondNumber) => {
return firstNumber + secondNumber;
};
```
## Daha Fazlası İçin
[Mozilla Developer Network][1] tarayıcılarda kullanılan JavaScript için mükemmel bir dokümantasyon sunar. Ayrıca, bir wiki olduğu için daha fazla bilgi edindikçe kendi bilginizi paylaşarak diğer insanlara yardımcı olabilirsiniz.
MDN'nin [A re-introduction to JavaScript(JavaScript'e Yeniden Giriş)][2] başlıklı kaynağı, burada ele alınan kavramların daha detaylı bir şekilde ele alınmış halini içerir. Bu rehber, bilinçli bir şekilde sadece JavaScript dilini ele almıştır. Eğer JavaScript'i web sayfalarında nasıl kullanacağınız hakkında daha fazla bilgi edinmek isterseniz, [Belge Nesne Modeli (Document Object Model)][3] hakkında öğrenmeye başlayabilirsiniz.
[Patika - Javascript][4]Hakan Yalçınkaya'nın eğitmen olduğu bu kaynak, Javascript'i baştan sonra öğrenmenizi ve öğrendiklerinizi çeşitli test, proje ve coding challenge'lar ile pekiştirmenizi sağlar.
[Learn Javascript by Example and with Challenges][5] Bu da öğrendiklerinizi çeşitli challenge'lar ile pekiştirmenize olanak sağlar.
[JavaScript Garden][6] tüm detaylarının derinlemesine incelendiği bir rehberdir.
[Yusuf Sezer][7] Hem Türkçe hem yazılı olsun diyenler için kapsamlı bir kaynak.
[BTK Akademi][8] BTK Akademi Javascript kursu
[1]: https://developer.mozilla.org/en-US/docs/Web/JavaScript
[2]: https://developer.mozilla.org/en-US/docs/Web/JavaScript/A_re-introduction_to_JavaScript
[3]: https://developer.mozilla.org/en-US/docs/Using_the_W3C_DOM_Level_1_Core
[4]: https://academy.patika.dev/courses/javascript
[5]: http://www.learneroo.com/modules/64/nodes/350
[6]: http://bonsaiden.github.io/JavaScript-Garden/
[7]: https://www.yusufsezer.com.tr/javascript-dersleri/
[8]: https://www.btkakademi.gov.tr/portal/course/javascript-8099
|